Pulmoner Hipertansiyonu Olan Hastanın Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeline Göre Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 1, 114 - 127, 30.06.2023

Abdullah Avcı , Meral Gün

https://doi.org/10.46971/ausbid.1054529

Öz

Nadir görülen, tanı ve tedavisinde en çok zorluk yaşanan hastalıklardan biri olan pulmoner hipertansiyon, vasküler direnç artışı ile zamanla sağ kalp yetersizliğine ve ölüme yol açan kompleks ve progresif bir hastalıktır. Pulmoner hipertansiyon daha çok genç kadınlarda görülmekte ve Dünya’daki prevalansı tam olarak bilinmemektedir. Pulmoner hipertansiyonu olan hastaların deneyimlediği semptomlar fonksiyonel kapasitenin kısıtlanmasına ve günlük yaşam aktivitelerinin sınırlanmasına neden olarak yaşam kalitesini azaltmaktadır. Prognozun kötü seyretmesinin yanı sıra tedavi ve bakımının karmaşık olması hastaların sistematik bakım gereksinimini arttırmaktadır. Hemşirelik uygulamalarında teori ve modellerin uygulamaya aktarılmasıyla mesleğe özgü uygulamalar sistematik ve standart hale gelmektedir. Olgu, bireyleri biyopsikososyal boyutta ele alan ve bireylerin gereksinimlerini 11 fonksiyonel alanda açıklayan Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri modeli ile değerlendirilmiş, Kuzey Amerika Hemşirelik Tanıları Birliği hemşirelik tanıları doğrultusunda hemşirelik bakımı planlanmış ve uygulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Fonksiyonel sağlık, hemşirelik bakımı, olgu sunumu, pulmoner hipertansiyon

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Nursing Care of a Patient with Pulmonary Hypertension According to Gordon’s Functional Health Patterns Model: A Case Report

Öz

Pulmonary hypertension which is one of the rare diseases causing the greatest difficulty in its diagnosis and treatment, is a complex and progressive disease leading to right heart failure and death in the course of time due to vascular resistance increase. Pulmonary hypertension is mainly encountered in young women and its prevalence in the world remains a mystery. The symptoms that patients with pulmonary hypertension experience reduce the quality of life by restricting the functional capacity and daily life activities. Besides its bad prognosis, the disease has a complex treatment and care, which increases the systematic care need of patients. In nursing practices, together with putting the theories and models into practice the profession-specific applications have become systematic and standard. The case was evaluated with Gordon’s Functional Health Patterns Model which handles people in a biopsychosocial dimension and explains their needs in eleven functional areas. The nursing care was planned and applied in line with the North American Nursing Diagnosis Association nursing diagnoses.

Anahtar Kelimeler

Functional health, nursing care, case report, pulmonary hypertension

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Aydın, R., & Kabukcuoğlu, K. (2020). The importance and process of using theory in nursing researches. International Journal of Human Sciences, 17(1), 390-403. https://doi.org/10.14687/jhs.v17i1.5830
• Batal, O., Khatib, O. F., Bair, N., Aboussouan, L. S., & Minai, O. A. (2011). Sleep quality, depression, and quality of life in patients with pulmonary hypertension. Lung, 189(2), 141-149. https://doi.org/10.1007/s00408-010-9277-9
• Erdemir, F. (çeviri editörü) (2012). Hemşirelik Tanıları El kitabı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
• Frost, A., Badesch, D., Gibbs, J. S. R., Gopalan, D., Khanna, D., Manes, A., Oudiz, R., Satoh, T., Torres, F., & Torbicki, A. (2019). Diagnosis of pulmonary hypertension. European Respiratory Journal, 53(1). https://doi.org/10.1183/13993003.01904-2018
• Galiè, N., Humbert, M., Vachiery, J. L., Gibbs, S., Lang, I., Torbicki, A., Simonneau, G., Peacock, A., Noordegraaf, A. V., Beghetti, M., Ghofrani, A., Sanchez, M. A. G., Hansmann, G., Klepetko, W., Lancellotti, P., Matucci, M., McDonagh, T., Pierard, L. A., Trindade, P. T., … ESC Scientific Document Group. (2016). 2015 ESC/ERS Guidelines for the Diagnosis and Treatment of Pulmonary Hypertension: The Joint Task Force for the Diagnosis and Treatment of Pulmonary Hypertension of the European Society of Cardiology (ESC) and the European Respiratory Society (ERS): Endorsed by: Association for European Paediatric and Congenital Cardiology (AEPC), International Society for Heart and Lung Transplantation (ISHLT). European Heart Journal, 37, 67–119. https://doi.org/10.1093/eurheartj/ehv317
• Gordon, M. (1982). Functional Health Patterns. Nursing Diagnosis Process and Aplication. New York: Mc Graw-Hill.
• Kingman, M., Hinzmann, B., Sweet, O., & Vachiery, J. L. (2014). Living with pulmonary hypertension: unique insights from an international ethnographic study. BMJ Open, 4(5), e004735. http://dx.doi.org/10.1136/bmjopen-2013-004735
• Kukkonen, M., Puhakka, A., & Halme, M. (2016). Quality of life among pulmonary hypertension patients in Finland. European Clinical Respiratory Journal. 3(1), 26405. https://doi.org/10.3402/ecrj.v3.26405
• Pektaş, M. B., Pektaş, A., Emren, S. V., Aldemir, M., Özkeçeci, G., Kula, S., & Doğan, İ. (2015). An Epidemiological Study of Pulmonary Hypertension In Turkish Adults. Mustafa Kemal Üniversitesi Tıp Dergisi, 6(24), 24–31. https://doi.org/10.17944/mkutfd.86233
• Sezgin, D., & Mert, H. (2018). Sürekli İntravenöz Prostasiklin Tedavisi Alan Pulmoner Arteriyel Hipertansiyon Hastalarının Hemşirelik Bakımı ve Eğitimi. Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi. 9(20), 89-95. https://doi.org/10.5543/khd.2019.74745
• Şahin, G., & Akyüz, E. (2018). Derin Ven Trombozu Olan Hastanın Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeline Göre Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu. Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi. 9(18), 35-40. https://doi.org/10.5543/khd.2018.20082
• Tiede, H., Rorzyczka, J., Dumitrascu, R., Belly, M., Reichenberger, F., & Ghofrani, H. A. (2015). Poor sleep quality is associated with exercise limitation in precapillary pulmonary hypertension. BMC Pulmonary Medicine. 15(1), 1-5. https://doi.org/10.1186/s12890-015-0005-3
• Ünsar, S., Özdemir, Ö., Bulut, & Y. E. (2019). Pulmoner Hipertansiyon ve Hemşirelik Bakımı. Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi. 10(21), 17-24. https://doi.org/10.5543/khd.2019.97269
• Von Visger, T. T., Kuntz, K. K., Phillips, G. S., Yildiz, V. O., & Sood, N. (2018). Quality of life and psychological symptoms in patients with pulmonary hypertension. Heart & Lung, 47(2), 115-121. https://doi.org/10.1016/j.hrtlng.2017.12.004
• Wapner, J., & Matura, L. A. (2015). An Update on Pulmonary Arterial Hypertension. The Journal for Nurse Practitioners, 11(5), 551–9. https://doi.org/10.1016/j.nurpra.2015.02.004
• Yel, F., & Uysal, H. (2019). Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığında Olgu Analizi. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 16(4), 361-367. https://doi.org/10.5222/KUHEAD.2019.361
• Yorke, J., Deaton, C., Campbell, M., McGowen, L., Sephton, P., Kiely, D. G., & Armstrong, I. (2018). Symptom severity and its effect on health-related quality of life over time in patients with pulmonary hypertension: a multisite longitudinal cohort study. BMJ Open Respiratory Research, 5(1), e000263. http://dx.doi.org/10.1136/bmjresp-2017-000263