Derleme
BibTex RIS Kaynak Göster

The Changing and Developing World: Artificial Intelligence and Healthcare in the Metaverse

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 2, 152 - 159, 31.12.2024
https://doi.org/10.46971/ausbid.1398962

Öz

The increasing need for healthcare services globally results from population growth, epidemics, wars, and natural disasters. The changing nature of diseases and the rising number of patients are hindering the effective utilization of hospital workforce. The lack of sufficient healthcare personnel, the need for efficient resource utilization, and the desire of individuals to access many services without leaving their comfort zones have necessitated the use of artificial intelligence (AI) and metaverse in medicine. In Türkiye and all around the world, patients first apply to primary health care centres. Here, a treatment plan is created for patients with a preliminary diagnosis, or a referral to a higher level of care is planned. Intensive patient demand causes an increase in data in these institutions and causes problems in issues such as data storage and security. For this reason, artificial intelligence applications are often used and patient records are tried to be protected in virtual warehouses to be able to provide easier access to the patient's data. In this context, when we look at all the countries of the world, various modelling has been made to facilitate health services in the universe of artificial intelligence applications and metaverse, based on the needs of patients. In particular, applications such as diagnosing oncological diseases, creating cancer treatments, planning before surgical procedures using three-dimensional visuals and extracting anatomical sections can be given as examples of these modelling. There are questions about whether current applications can foster a new healthcare culture, enable the provision of primary healthcare services, ensure accurate diagnosis and treatment options, and what benefits and drawbacks might arise from integrating these technologies into the healthcare system. This review aims to define AI applications along with metaverse and to evaluate the impacts of various applications on the healthcare system.

Etik Beyan

This is a review article.

Destekleyen Kurum

This research did not receive support from any funding agency/industry.

Teşekkür

-

Kaynakça

  • Ağaoğlu, F. O., Ekinci, L. O., & Tosun, N. (2022). Metaverse ve sağlık hizmetleri üzerine bir değerlendirme. Erzincan Binali Yıldırım University Journal of Faculty of Economics and Administrative Sciences, 4(1), 95–102. https://doi.org/10.46482/ebyuiibfdergi.1133902
  • Akalın, B., & Veranyurt, Ü. (2020). Sağlıkta dijitalleşme ve yapay zeka. SDÜ Sağlık Yönetimi Dergisi, 2(2), 131–141. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sdusyd/issue/60581/842035
  • Akalın, B., & Veranyurt, Ü. (2021). Sağlık hizmetleri ve yönetiminde yapay zekâ. Acta Infologica, 5(1), 231–240. https://doi.org/10.26650/acin.750857
  • Ayhan Başer, D., Kahveci, R., Koç, M., Kasım, İ., Şencan, İ., & Özkara, A. (2015). Etkin sağlık sistemleri için güçlü birinci basamak. Ankara Medical Journal, 15(1), 26–31. https://doi.org/10.17098/amj.47853
  • Babalık, A., & Güler, İ. (2007). Boğaz enfeksiyonlarının teşhisi ve tedavisinde uzman sistem kullanımı. Journal of Selcuk-Technic, 6(2), 223–226. https://sujes.selcuk.edu.tr/sujes/article/view/40/573
  • Başol, Ş., Akman Dömbekci, H., & Öztürk, Y. E. (2023). Metaverse evreninde sağlık hizmetleri. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 19(19), 275–289. https://doi.org/10.38079/igusabder.1139384
  • Beisbart, C. (2019). Virtual realism: really realism or only virtually so? a comment on d. j. chalmers’s petrus hispanus lectures. Sciendo Disputatio, 11(55), 297–331. https://doi.org/10.2478/disp-2019-0008
  • Bhumika, Kaur, A., & Datta, P. (2023). Happiness through metaverse : health and ınnovation relationship. 2023 IEEE 12th International Conference on Communication Systems and Network Technologies (CSNT), 554–558. https://doi.org/10.1109/CSNT57126.2023.10134713
  • Büyükgöze, S., & Dereli, E. (2020). Dijital sağlık uygulamalarında yapay zeka dijital sağlık uygulamalarında yapay zeka. VI. Uluslararası Bilimsel ve Mesleki Çalışmalar Kongresi-Fen ve Sağlık. https://www.researchgate.net/publication/339091309
  • Chen, M. (2023). The philosophy of the metaverse. Ethics and Information Technology, 25(41), 1–13. https://doi.org/10.1007/s10676-023-09714-w
  • Çilhoroz Y, & Işık O. (2021). Yapay zeka: sağlık hizmetlerinden uygulamalar. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 23/2. 573-588 https://dergipark.org.tr/tr/pub/ahbvuibfd/issue/64683/905614
  • Demi̇rhan, A., Kılıç, A, Y., & Güler, İ. (2010). Tıpta yapay zeka uygulamaları* artificial ıntelligence applications in medicine. Yoğun Bakım Dergisi, 9(1), 31–41. https://www.muharrembalci.com/hukukdunyasi/alintilar/2089.pdf
  • Duwe, G., Mercier, D., Wiesmann, C., Kauth, V., Moench, K., Junker, M., Neumann, C. C. M., Haferkamp, A., Dengel, A., & Höfner, T. (2024). Challenges and perspectives in use of artificial intelligence to support treatment recommendations in clinical oncology. Cancer Medicine, 13(12), 1–13. https://doi.org/10.1002/cam4.7398
  • Ganapathy, K. (2022). Metaverse and Healthcare: A Clinician’s Perspective. Apollo Medicine, 19(4), 256–261. https://doi.org/10.4103/am.am_103_22
  • Google Fit. https://support.google.com/fit/answer/10477667?hl=tr Erişim tarihi: 04.06.2024
  • İlgin, V. E., & Toraman, R. L. (2022). E-sağlık uygulamaları. KTO Karatay Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(3), 25–31. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ktokusbd/issue/74466/1115169
  • Kruszyńska-Fischbach, A., Sysko-Romańczuk, S., Napiórkowski, T. M., Napiórkowska, A., & Kozakiewicz, D. (2022). Organizational e-Health Readiness: How to Prepare the Primary Healthcare Providers’ Services for Digital Transformation. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(7). https://doi.org/10.3390/ijerph19073973
  • Li, H., Ma, X., Fang, J., Liang, G., Lin, R., Liao, W., & Yang, X. (2023). Student stress and online shopping addiction tendency among college students in guangdong province, china: the mediating effect of the social support. International Journal of Environmental Research and Public Health, 20(1). https://doi.org/10.3390/ijerph20010176
  • Louro, D., Fraga, T., & Pontuschka, M. (2010). Metaverse: building affective systems and ıts digital morphologies in virtual environments. journal of virtual worlds research, 2(5). https://doi.org/10.4101/jvwr.v2i5.950
  • Mccarthy, J. (2007). What Is Artificial Intelligence Anyway. American Scientist. https://www-formal.stanford.edu/jmc/whatisai.pdf Erişim tarihi: 08.06.2024
  • Piacevoli, Q., & Piacentini, D. (2023). Metaverse and health care system. Primera Scientific Medicine and Public Health, 2(3), 6–14. https://doi.org/10.56831/PSMPH-02-043
  • Prasarnphanich, P. M. (2022). Thailand’s digital entrepreneurship and digital health and wellness. In P. M. Prasarnphanich (Ed.), Adb.Org. Chulalongkorn University. https://www.adb.org/sites/default/files/institutional-document/826606/adou2022bp-thailand-digital-entrepreneurship-health.pdf
  • Somashekhar, S. P., Sepúlveda, M. J., Puglielli, S., Norden, A. D., Shortliffe, E. H., Rohit Kumar, C., Rauthan, A., Arun Kumar, N., Patil, P., Rhee, K., & Ramya, Y. (2018). Watson for oncology and breast cancer treatment recommendations: Agreement with an expert multidisciplinary tumor board. Annals of Oncology, 29(2), 418–423. https://doi.org/10.1093/annonc/mdx781
  • Somer, P., & Vatanoğlu, E. (2013). Klinik araştırmalar hakkında yönetmelik çerçevesinde etik kurullar. Prof. Dr. Nur Centel’e Armağan. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi. 19(2). https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/809840
  • Söyler, S., & Averbek, G. S. (2022). Sağlık teknoloji̇leri̇ ve metaverse: Potansi̇yel uygulama alanları ve mevcut engeller. International Anatolia Academic Online Journal/Health Sciences, 8(2), 138-166. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iaaojh/issue/72328/1141068
  • Soysal, T. (2023). Sanal gerçekli̇k ve artırılmış gerçekli̇k uygulamalarının ceza hukuku üzeri̇ndeki̇ olası etki̇leri̇ üzeri̇ne bi̇r deneme. In Türkiye Adalet Akademisi Dergisi (Issue 53). https://doi.org/10.54049/taad.1231807
  • Sury, U. (2022). Metaverse – parallele welt(en). Informatik-Spektrum, 45(6), 407–409. https://doi.org/10.1007/s00287-022-01500-0
  • T.C. Sağlık Bakanlığı (2021). "Neyim Var" https://neyimvar.gov.tr/giris Erişim tarihi:16.07.2024
  • Travieso, F. (2021). Is there a place for healthcare in the metaverse ? https://healthmanagement.org/c/it/post/is-there-a-place-for-healthcare-in-the-metaverse Erişim tarihi:30.11.2023
  • Waller, M., & Stotler, C. (2018). Telemedicine : a Primer. Telemedicine and Technology, 18(54), 1–9. https://doi.org/https://doi.org/10.1007/s11882-018-0808-4
  • Wang, L., Chen, X., Zhang, L., Li, L., Huang, Y., Sun, Y., & Yuan, X. (2023). Artificial intelligence in clinical decision support systems for oncology. International Journal of Medical Sciences, 20(1), 79–86. https://doi.org/10.7150/ijms.77205
  • Yılmaz, F., Mete, A. H., Fidan Türkön, B., & İnce, Ö. (2022). Sağlık hizmetlerinin geleceğinde metaverse ekosistemi ve teknolojileri: uygulamalar, fırsatlar ve zorluklar. Eurasian Journal of Health Technology Assessment, 6(1), 12–34. https://doi.org/10.52148/ehta.1082705 Yorgancıoğlu Tarcan, G., Pınar, Y. B., & Sebik, N. B. (2024). Türkiye ve dünyada sağlık hizmetlerinde yapay zekâ. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, 14(1), 50–60. https://doi.org/10.31020/mutftd.1278529

Değişen ve Gelişen Dünya: Yapay Zeka ve Metaverse Evreninde Sağlık Hizmetleri

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 2, 152 - 159, 31.12.2024
https://doi.org/10.46971/ausbid.1398962

Öz

Dünya çapında sağlık hizmetlerine olan ihtiyacın artması; nüfus artışı, salgın hastalıklar, savaşlar ve doğal afetlerin bir sonucudur. Hastalıkların değişen doğası ve artan hasta sayısı, hastanelerdeki iş gücünün etkin kullanımını engellemektedir. Yeterli sağlık personelinin bulunmaması, verimli kaynak kullanımına duyulan ihtiyaç ve bireylerin birçok hizmete konfor alanlarından çıkmadan erişme isteği, tıpta yapay zekâ (AI) ve metaverse kullanımını bir zorunluluk haline getirmiştir. Ülkemizde ve tüm dünya ülkelerinde hastalar ilk olarak birinci basamak sağlık hizmeti sunulan merkezlere başvurmaktadırlar. Burada ön tanısı konulan hastalara ya bir tedavi planı oluşturulur ya da bir üst basamağa sevki planlanır. Yoğun hasta talebi bu kurumlarda veri artışına neden olarak verilerin saklanması ve güvenliği gibi hususlarda sıkıntılara neden olmaktadır. Bu nedenle sıklıkla yapay zekâ uygulamalarından yararlanılmakta ve hasta kayıtları sanal depolarda korunmaya çalışılmaktadır. Böylece amaç hastanın verilerine daha kolay ulaşılmasını sağlamaktır. Bu bağlamda tüm dünya ülkelerine bakıldığında hastaların ihtiyaçlarına istinaden, yapay zekâ uygulamaları ve metaverse evreninde sağlık hizmetlerini kolaylaştırıcı çeşitli modellemeler yapılmıştır. Özellikle onkolojik hastalıkları tanılama, kanser tedavilerinin oluşturulması, üç boyutlu görseller ile kullanılarak cerrahi işlemler öncesinde planlama yapılması ve anatomik kesitlerin çıkarılması gibi uygulamalar bu modellemelere örnek olarak verilebilir. Mevcut uygulamaların yeni bir sağlık kültürü oluşturup oluşturamayacağı, birinci basamak sağlık hizmetlerinin bu teknolojilerle verilip verilemeyeceği, doğru teşhis ve tedavi seçeneklerinin sağlanıp sağlanamayacağı, bu teknolojilerin sağlık sistemine entegrasyonunun yararları ve dezavantajlarının neler olduğu gibi sorular akla gelmektedir. Bu derleme, yapay zekâ uygulamalarını ve meta veri tabanını tanımlamayı ve çeşitli uygulamaların sağlık sistemi üzerindeki etkilerini değerlendirmeyi amaçlamaktadır.

Etik Beyan

Bu bir inceleme makalesidir.

Destekleyen Kurum

Herhangi bir kurum ya da kuruluştan finansal destek alınmamıştır.

Teşekkür

-

Kaynakça

  • Ağaoğlu, F. O., Ekinci, L. O., & Tosun, N. (2022). Metaverse ve sağlık hizmetleri üzerine bir değerlendirme. Erzincan Binali Yıldırım University Journal of Faculty of Economics and Administrative Sciences, 4(1), 95–102. https://doi.org/10.46482/ebyuiibfdergi.1133902
  • Akalın, B., & Veranyurt, Ü. (2020). Sağlıkta dijitalleşme ve yapay zeka. SDÜ Sağlık Yönetimi Dergisi, 2(2), 131–141. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sdusyd/issue/60581/842035
  • Akalın, B., & Veranyurt, Ü. (2021). Sağlık hizmetleri ve yönetiminde yapay zekâ. Acta Infologica, 5(1), 231–240. https://doi.org/10.26650/acin.750857
  • Ayhan Başer, D., Kahveci, R., Koç, M., Kasım, İ., Şencan, İ., & Özkara, A. (2015). Etkin sağlık sistemleri için güçlü birinci basamak. Ankara Medical Journal, 15(1), 26–31. https://doi.org/10.17098/amj.47853
  • Babalık, A., & Güler, İ. (2007). Boğaz enfeksiyonlarının teşhisi ve tedavisinde uzman sistem kullanımı. Journal of Selcuk-Technic, 6(2), 223–226. https://sujes.selcuk.edu.tr/sujes/article/view/40/573
  • Başol, Ş., Akman Dömbekci, H., & Öztürk, Y. E. (2023). Metaverse evreninde sağlık hizmetleri. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 19(19), 275–289. https://doi.org/10.38079/igusabder.1139384
  • Beisbart, C. (2019). Virtual realism: really realism or only virtually so? a comment on d. j. chalmers’s petrus hispanus lectures. Sciendo Disputatio, 11(55), 297–331. https://doi.org/10.2478/disp-2019-0008
  • Bhumika, Kaur, A., & Datta, P. (2023). Happiness through metaverse : health and ınnovation relationship. 2023 IEEE 12th International Conference on Communication Systems and Network Technologies (CSNT), 554–558. https://doi.org/10.1109/CSNT57126.2023.10134713
  • Büyükgöze, S., & Dereli, E. (2020). Dijital sağlık uygulamalarında yapay zeka dijital sağlık uygulamalarında yapay zeka. VI. Uluslararası Bilimsel ve Mesleki Çalışmalar Kongresi-Fen ve Sağlık. https://www.researchgate.net/publication/339091309
  • Chen, M. (2023). The philosophy of the metaverse. Ethics and Information Technology, 25(41), 1–13. https://doi.org/10.1007/s10676-023-09714-w
  • Çilhoroz Y, & Işık O. (2021). Yapay zeka: sağlık hizmetlerinden uygulamalar. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 23/2. 573-588 https://dergipark.org.tr/tr/pub/ahbvuibfd/issue/64683/905614
  • Demi̇rhan, A., Kılıç, A, Y., & Güler, İ. (2010). Tıpta yapay zeka uygulamaları* artificial ıntelligence applications in medicine. Yoğun Bakım Dergisi, 9(1), 31–41. https://www.muharrembalci.com/hukukdunyasi/alintilar/2089.pdf
  • Duwe, G., Mercier, D., Wiesmann, C., Kauth, V., Moench, K., Junker, M., Neumann, C. C. M., Haferkamp, A., Dengel, A., & Höfner, T. (2024). Challenges and perspectives in use of artificial intelligence to support treatment recommendations in clinical oncology. Cancer Medicine, 13(12), 1–13. https://doi.org/10.1002/cam4.7398
  • Ganapathy, K. (2022). Metaverse and Healthcare: A Clinician’s Perspective. Apollo Medicine, 19(4), 256–261. https://doi.org/10.4103/am.am_103_22
  • Google Fit. https://support.google.com/fit/answer/10477667?hl=tr Erişim tarihi: 04.06.2024
  • İlgin, V. E., & Toraman, R. L. (2022). E-sağlık uygulamaları. KTO Karatay Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(3), 25–31. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ktokusbd/issue/74466/1115169
  • Kruszyńska-Fischbach, A., Sysko-Romańczuk, S., Napiórkowski, T. M., Napiórkowska, A., & Kozakiewicz, D. (2022). Organizational e-Health Readiness: How to Prepare the Primary Healthcare Providers’ Services for Digital Transformation. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(7). https://doi.org/10.3390/ijerph19073973
  • Li, H., Ma, X., Fang, J., Liang, G., Lin, R., Liao, W., & Yang, X. (2023). Student stress and online shopping addiction tendency among college students in guangdong province, china: the mediating effect of the social support. International Journal of Environmental Research and Public Health, 20(1). https://doi.org/10.3390/ijerph20010176
  • Louro, D., Fraga, T., & Pontuschka, M. (2010). Metaverse: building affective systems and ıts digital morphologies in virtual environments. journal of virtual worlds research, 2(5). https://doi.org/10.4101/jvwr.v2i5.950
  • Mccarthy, J. (2007). What Is Artificial Intelligence Anyway. American Scientist. https://www-formal.stanford.edu/jmc/whatisai.pdf Erişim tarihi: 08.06.2024
  • Piacevoli, Q., & Piacentini, D. (2023). Metaverse and health care system. Primera Scientific Medicine and Public Health, 2(3), 6–14. https://doi.org/10.56831/PSMPH-02-043
  • Prasarnphanich, P. M. (2022). Thailand’s digital entrepreneurship and digital health and wellness. In P. M. Prasarnphanich (Ed.), Adb.Org. Chulalongkorn University. https://www.adb.org/sites/default/files/institutional-document/826606/adou2022bp-thailand-digital-entrepreneurship-health.pdf
  • Somashekhar, S. P., Sepúlveda, M. J., Puglielli, S., Norden, A. D., Shortliffe, E. H., Rohit Kumar, C., Rauthan, A., Arun Kumar, N., Patil, P., Rhee, K., & Ramya, Y. (2018). Watson for oncology and breast cancer treatment recommendations: Agreement with an expert multidisciplinary tumor board. Annals of Oncology, 29(2), 418–423. https://doi.org/10.1093/annonc/mdx781
  • Somer, P., & Vatanoğlu, E. (2013). Klinik araştırmalar hakkında yönetmelik çerçevesinde etik kurullar. Prof. Dr. Nur Centel’e Armağan. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi. 19(2). https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/809840
  • Söyler, S., & Averbek, G. S. (2022). Sağlık teknoloji̇leri̇ ve metaverse: Potansi̇yel uygulama alanları ve mevcut engeller. International Anatolia Academic Online Journal/Health Sciences, 8(2), 138-166. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iaaojh/issue/72328/1141068
  • Soysal, T. (2023). Sanal gerçekli̇k ve artırılmış gerçekli̇k uygulamalarının ceza hukuku üzeri̇ndeki̇ olası etki̇leri̇ üzeri̇ne bi̇r deneme. In Türkiye Adalet Akademisi Dergisi (Issue 53). https://doi.org/10.54049/taad.1231807
  • Sury, U. (2022). Metaverse – parallele welt(en). Informatik-Spektrum, 45(6), 407–409. https://doi.org/10.1007/s00287-022-01500-0
  • T.C. Sağlık Bakanlığı (2021). "Neyim Var" https://neyimvar.gov.tr/giris Erişim tarihi:16.07.2024
  • Travieso, F. (2021). Is there a place for healthcare in the metaverse ? https://healthmanagement.org/c/it/post/is-there-a-place-for-healthcare-in-the-metaverse Erişim tarihi:30.11.2023
  • Waller, M., & Stotler, C. (2018). Telemedicine : a Primer. Telemedicine and Technology, 18(54), 1–9. https://doi.org/https://doi.org/10.1007/s11882-018-0808-4
  • Wang, L., Chen, X., Zhang, L., Li, L., Huang, Y., Sun, Y., & Yuan, X. (2023). Artificial intelligence in clinical decision support systems for oncology. International Journal of Medical Sciences, 20(1), 79–86. https://doi.org/10.7150/ijms.77205
  • Yılmaz, F., Mete, A. H., Fidan Türkön, B., & İnce, Ö. (2022). Sağlık hizmetlerinin geleceğinde metaverse ekosistemi ve teknolojileri: uygulamalar, fırsatlar ve zorluklar. Eurasian Journal of Health Technology Assessment, 6(1), 12–34. https://doi.org/10.52148/ehta.1082705 Yorgancıoğlu Tarcan, G., Pınar, Y. B., & Sebik, N. B. (2024). Türkiye ve dünyada sağlık hizmetlerinde yapay zekâ. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, 14(1), 50–60. https://doi.org/10.31020/mutftd.1278529
Toplam 32 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sağlık Hizmetleri ve Sistemleri (Diğer)
Bölüm Derleme Makaleler
Yazarlar

Arzum Çelik Bekleviç 0000-0002-9989-8599

Demet Sağır 0009-0004-8552-597X

Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2024
Gönderilme Tarihi 1 Aralık 2023
Kabul Tarihi 3 Eylül 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 13 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Çelik Bekleviç, A., & Sağır, D. (2024). Değişen ve Gelişen Dünya: Yapay Zeka ve Metaverse Evreninde Sağlık Hizmetleri. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(2), 152-159. https://doi.org/10.46971/ausbid.1398962

2560px-CC_BY-NC-ND.svg.png

Ankara Sağlık Bilimleri Dergisinde (Journal of Ankara Health Sciences) yayımlanan çalışmaların telif hakları dergimizde olup, yayınlanan çalışmalar CC BY-NC-ND 4.0 lisansı altında açık erişim olarak yayımlanmaktadır. Yayımlanmak üzere kabul edilen çalışmaların her türlü yayın hakkı dergiyi yayımlayan kuruma aittir.

Makale gönderme süreçleri ve "Telif Hakkı Devir Formu" hakkında yardım almak için tıklayınız.