Sürdürülebilir Sağlık Konusunu Çocuk ve Ebeveyn Bağlamında Ele Alan Makalelerin Bibliometrik Analiz Yöntemiyle İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 2, 139 - 151, 31.12.2024

Sena Öz , Figen Gürsoy

https://doi.org/10.46971/ausbid.1518574

Öz

Amaç: Sürdürülebilir sağlık bireylerin ve toplumların sağlığını çevresel, ekonomik ve sosyal açıdan dengeli ve uzun vadeli bir şekilde korumayı ve geliştirmeyi amaçlayan bir yaklaşım olmakla birlikte çocuk ve aile bu kavram içerisinde önemli bir yere sahiptir. Bu yüzden geçmişten günümüze yapılan çalışmalara bütüncül bakış açısı kazandırma ve çalışmaların eğilimlerinin incelenmesi bakımından içerisindeki eğilimlerinin incelenmesi önemli görülmektedir. Bu araştırmanın amacı, sürdürülebilir sağlığı çocuk ve ebeveyn bağlamında ele alan makalelerin bibliometrik analiz yöntemiyle incelenmesidir. Gereç ve Yöntem: Araştırmanın verileri, Web of Science veri tabanından elde edilmiştir. Web of Science üzerinden "sustain*" AND "health*" AND "child*" AND "parent*" anahtar kelimeleri ile arama yapılmıştır. Arama sonucunda İngilizce dilinde ve makale türünde olan araştırmalar veri setine dâhil edilmiştir. Toplamda 4000 makale araştırmanın verilerini oluşturmaktadır. Veriler Bibliometrix R-paketi üzerinden analiz edilerek yayın yılı, dergi, ülke, anahtar kelimeler, sık kullanılan kavramlar boyutlarında görselleştirilmiştir. Bulgular: Yapılan analizler sonucunda, ilgili alanda yayınlanan makale sayısının 1983’ten itibaren artış gösterdiği (yıllık %14.44), konuyla ilgili en fazla yayın yapan dergilerin sırasıyla BMC Publich Health (119 makale), Pediatrics (80 makale) ve Plos One (79 makale) olduğu, en fazla yayının Amerika Birleşik Devletleri (8510 makale), Avustralya (2203 makale), Birleşik Krallık (1785 makale) ve Kanada’da (1640 makale) yapıldığı belirlenmiştir. Makalelerde kullanılan ortak anahtar kelimelerin ise yaygın olarak çocuk, ergen, sağlık, ebeveynler, çıktılar, müdahale, etki, bakım, program, fazla kilo, mental sağlık, fiziksel aktivite olduğu belirlenmiştir. Sonuç: Araştırmadan elde edilen sonuçlar göz önüne alındığında sürdürülebilir sağlık bağlamında daha fazla çalışmanın yapılmasına ihtiyaç olduğu düşünülmektedir. Ayrıca sürdürülebilir sağlık konusunda çalışacak araştırmacılar bu araştırma doğrultusunda çalışacakları konulara yön verebilirler. Farklı değişkenleri ele alan farklı dillerde yapılmış araştırmaların bibliometrik analizlerinin yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bibliometri, çocuk, ebeveyn, sağlık, sürdürülebilirlik

Etik Beyan

Bu çalışma bibliometrik analiz yöntemi ile gerçekleştirildiği için etik kurul onayına ihtiyaç duyulmamıştır.

Destekleyen Kurum

Bu araştırma herhangi bir finansman kuruluşundan/sektörden destek almamıştır.

Teşekkür

-

Bibliometric Analysis of Articles on Sustainable Health in the Context of Children and Parents

Öz

Aim: Sustainable health, aimed at preserving and enhancing individual and community health in an environmentally, economically, and socially balanced way, also emphasizes the importance of children and families. This research aims to perform a bibliometric analysis of articles exploring sustainable health within the context of children and parents. Materials and Method: The data of the study were obtained from the Web of Science database with the keywords “sustain*” AND “health*” AND “child*” AND “parent*”. As a result of the search, studies in English and in article format were included in the data set. In total, 4000 articles constitute the data of the study. The data were analyzed through Bibliometrix R-package and visualized in terms of publication year, journal, country, keywords, frequently used concepts. Results: As a result of the analysis, it was determined that the number of articles published in the relevant field has increased since 1983 (14.44% annually), the journals with the highest number of publications on the subject are BMC Public Health (119 articles), followed by Pediatrics (80 articles) and Plos One (79 articles), and the most publications were made in the United States (8510 articles), Australia (2203 articles), the United Kingdom (1785 articles) and Canada (1640 articles). The common keywords in the articles were child, adolescent, health, parents, outcomes, intervention, impact, care, program, overweight, mental health, physical activity. Conclusion: Considering the results obtained from the research, there is a need for more studies in the context of sustainable health. In addition, researchers who will work on sustainable health can direct the subjects they will work on in line with this research. It is recommended to conduct bibliometric analyses of studies conducted in different languages addressing different variables.

Anahtar Kelimeler

Bibliometrics, child, parent, health, sustainability

Etik Beyan

This study did not require ethics committee approval because it was conducted by bibliometric analysis method.

Destekleyen Kurum

This research did not receive support from any funding agency/industry.

Teşekkür

-

Kaynakça

• Aria, M. & Cuccurullo, C. (2017). Bibliometrix: An R-tool for comprehensive science mapping analysis, Journal of Informetrics, 11(4), 959-975. https://doi.org/10.1016/j.joi.2017.08.007
• Aria, M., Le, T., Cuccurullo, C., Belfiore, A., & Choe, J. (2023). openalexR: An R-Tool for collecting bibliometric data from OpenAlex. R Journal, 15(4). https://doi.org/10.32614/rj-2023-089
• Beylik, U. (2021). Kanıta dayalı tıp konusundaki makalelerin analizi. Gevher Nesibe Journal of Medical and Health Sciences, 6(15), 87-108. http://dx.doi.org/10.46648/gnj.288
• Birleşmiş Milletler Türkiye (2022a). Sağlık ve kaliteli yaşam. https://turkiye.un.org/tr/sdgs/3.
• Birleşmiş Milletler Türkiye (2022b). Türkiye sürdürülebilir kalkınma amaçları. https://turkiye.un.org/tr/sdgs
• Black, J. L., Velazquez, C. E., Ahmadi, N., Chapman, G. E., Carten, S., Edward, J., & Rojas, A. (2015). Sustainability and public health nutrition at school: assessing the integration of healthy and environmentally sustainable food initiatives in Vancouver schools. Public Health Nutrition, 18(13), 2379-2391. https://doi.org/10.1017/S1368980015000531
• Cansever, İ. H. (2021). Sürdürülebilir kalkınma ve sağlık: Türkiye’nin 2023 hedefleri ile karşılaştırmalı bir değerlendirme. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 24(3), 633-650. https://dergipark.org.tr/tr/pub/hacettepesid/issue/65158/892844#article_cite
• Edwards, S., Skouteris, H., Rutherford, L., & Cutter-Mackenzie, A. (2013). ‘It's all about Ben10™’: children's play, health and sustainability decisions in the early years. Early Child Development and Care, 183(2), 280-293. https://doi.org/10.1080/03004430.2012.671816
• Gedik, Y. (2020). Sosyal, ekonomik ve çevresel boyutlarla sürdürülebilirlik ve sürdürülebilir kalkınma. Uluslararası Ekonomi Siyaset İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 3(3), 196-215. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ijephss/issue/54205/722850
• Horelli, L. (1998). Creating child-friendly environments: Case studies on children’s participation in three european countries. Childhood, 5(2), 225-239. https://doi.org/10.1177/0907568298005002008
• Kartal, Y. A. (2021). Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Bağlamında Kadın Sağlığı ve Ebelik. Biruni Sağlık ve Eğitim Bilimleri Dergisi, (7), 77-80. https://hdl.handle.net/20.500.12445/2917
• Khodabandelou, R., Mehran, G., & Nimehchisalem, V. (2018). A bibliometric analysis of 21st century research trends in early childhood education. Revista Publicando, 5, 137-163. https://revistapublicando.org/revista/index.php/crv/article/view/1329
• Kurt, A. (2019). Türkiye’de kentleşme ve çevre sorunları alanında hazırlanmış kayıtlı lisansüstü tezlerin bibliyometrik incelemesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi) Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aksaray.
• Kurutkan, M. & Orhan, F. (2018). Kalite Prensiplerinin Görsel Haritalama Tekniğine Göre Bibliyometrik Analizi. SAGE Yayıncılık.
• Maynard, A. E., Martini, M. I., Weisner, T. S., Matheson, C., Coots, J., & Bernheimer, L. P. (2005). Sustainability of daily routines as a family outcome. Learning in cultural context: Family, peers, and school, 41-73. https://doi.org/10.1007/0-387-27550-9_3
• Mishra, M., Desul, S., Santos, C. A. G., Mishra, S. K., Kamal, A. H. M., Goswami, S., Kalumba, A. M., Biswal, R., Silva, R. M., Santos, C.A.C., & Baral, K. (2024). A bibliometric analysis of sustainable development goals (SDGs): a review of progress, challenges, and opportunities. Environment, development and sustainability, 26(5), 11101-11143. https://doi.org/10.1007/s10668-023-03225-w
• Önder, H. (2020). Bir sürdürülebilir kalkınma hedefi olarak sağlık. Akademia Doğa ve İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 10-24. https://dergipark.org.tr/tr/pub/adibd/issue/56994/790355
• Örerel, D., & Kağnıcı, D. Y. (2024). Bireyselden küresele sürdürülebilir kalkınma hedefleri bağlamında psikolojik danışman olmak. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi (60), 1173-1196. https://doi.org/10.53444/deubefd.1404409
• Özmehmet, E. (2008). Dünyada ve Tükiye sürdürülebilir kalkınma yaklaşımları. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 3(12), 1853-1876.
• Öztürk, O. & Gürler, G. (2021). Bir literatatür incelemesi aracı olarak bibliyometrik analiz. Nobel Yayıncılık.
• Patel, V., Saxena, S., Lund, C., Thornicroft, G., Baingana, F., Bolton, P., Chisholm, D., Collins, P. Y., Cooper, J. L., Eaton, J., Herrman, H., Herzallah, M. M., Huang, Y., Jordans, M. J. D., Kleinman, A., Medina-Mora, M. E., Morgan, E., Niaz, U., Omigbodun, O., Prince, M., Rahman, A., Saraceno, B., Sarkar, B. K., De Silva, M., Singh, I., Stein, D. J., Sunkel, C., & Unützer, J. (2018). The Lancet Commission on global mental health and sustainable development. The Lancet, 392(10157), 1553-1598. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(18)31612-X
• Sabaz, N., & Yiğit, R. (2023). Okul öncesi çocukların sağlık eğitimini etkileyen faktörlerin incelenmesi. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 5(1), 32-42. https://doi.org/10.46413/boneyusbad.1218107
• Saraçoğlu, I. K., & Saraçoğlu, S. (2023). Sürdürülebilir kalkınma ve sağlık: Türkiye üzerine bölgesel bir değerlendirme. Third Sector Social Economic Review, 58(1), 667-688. https://doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.03.2104
• Shediac-Rizkallah, M. C., & Bone, L. R. (1998). Planning for the sustainability of community-based health programs: conceptual frameworks and future directions for research, practice and policy. Health Education Research, 13(1), 87-108.
• Spiteri, J. (2020). Too young to know? A multiple case study of child-to-parent intergenerational learning in relation to environmental sustainability. Journal of Education for Sustainable Development, 14(1), 61-77. https://doi.org/10.1177/0973408220934649
• Tamer, G. (2020). Sağlık Örgütlerinde Kurumsal Sürdürülebilirlik. International Academic Studies on Natural and Health Sciences. Gece Akademi, 183-203
• Tiftik, C. (2022). Sağlık sektörü işletmelerinde sürdürülebilirlik: sistematik derleme çalışması. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 404-426. https://doi.org/10.55179/dusbed.998422
• Utami, N. N. (2023). Bibliometric Analysis of Green Economy Learning for Children (1996-2023): Current Status and Future Directions. QALAMUNA: Jurnal Pendidikan, Sosial, dan Agama, 15(1), 655-666. https://doi.org/10.37680/qalamuna.v15i1.4127
• Vila-Lopez, N., & Küster-Boluda, I. (2021). A bibliometric analysis on packaging research: Towards sustainable and healthy packages. British Food Journal, 123(2), 684-701. https://doi.org/10.1108/BFJ-03-2020-0245
• Vos, M., Deforche, B., Van Kerckhove, A., Michels, N., Poelman, M., Geuens, M., & Van Lippevelde, W. (2022). Determinants of healthy and sustainable food choices in parents with a higher and lower socioeconomic status: A qualitative study. Appetite, 178, 106180. https://doi.org/10.1016/j.appet.2022.106180