Kerim Tinçurin’in Sönmüş Yıldızlar Adlı Eserinin Edebi Özellikleri

Yıl 2018, Cilt: 54 Sayı: 2, 211 - 228, 20.05.2018

Albina Tuzlu

Öz

Bu makalede Tatar edebiyatının önde gelen yazarlarından
Kerim Tinçurin’in 1923 yılında yazdığı, Tatar halkının tarihini, kültürünü, örf
ve adetlerini yansıtan önemli bir kaynak eser olarak değerlendirdiğimiz “Sönmüş Yıldızlar”
adlı eserinin edebî özelliklerinin incelemesi amaçlanmıştır. Oyun, Server ve İsmail adlı iki yetim Tatar gencinin savaş ve
köy hayatının gerçekleri karşısında yaşanması imkânsız olan aşkını konu alır.
Bu aşk gelenek, dedikodu ve batıl inançların kuşatmasına dirense de, savaş
atmosferi yüzünden çıkmaza girer ve nice büyük aşklar gibi acıklı bir biçimde
sona erer. Bu eser, Rusya İmparatorluğu’nda 1914 yılı
olaylarını ele almakta ve bu olayların etkisiyle Tatarların kaderinin nasıl
çizildiğini, yaşananlara rağmen bir Tatar köyünde insanların savaşın dışında
hayata nasıl devam ettiklerini ve millî geleneklerini nasıl yaşatmaya devam
ettirdiklerini betimlemektedir. Dolayısıyla, Sönmüş
Yıldızlar’daki tespit edilen edebî özelliklerin arkasında Tatar halkının
tarihi, kültürü ve gelenekleri ile ilgili birçok bilgi bulunmaktadır. Bunları
göz önüne alarak metin değerlendirildiğinde zaman doğru yorumlar yapılabilir,
kıymetli bulgular elde edebilir.

Anahtar Kelimeler

Tatar edebiyatı, Kerim Tinçurin, Sönmuş Yıldizlar, Trajedi, Tatar tarihi

Kaynakça

• Başirov, F. “ХХ Yüz Başı Tatar Prozası”, Fiker Yayınları, Kazan, 2000.
• Dautov, R. N. ve R. F. Rahmani. Ediplerebez: Biobibliografik Beleşmelek. C.2. Kazan: Tataristan Kitap Neşriyatı, 2009.
• Galiyeva, E. R. “Tatar Edebiyat Belemende Kultura-Tarih Mektebe”, Fen Yayınları, Kazan, 2002.
• Ganiyeva, F. vd. “Tatar Dramaturgları: Bibliografik Beleşmelek”, Tatar Kitabevi Yayınları, Kazan, 2007.
• Ganiyeva, R. K. “Vostoçnıy Renessans i Poet Kul Gali”, KGU Yayınları, Kazan, 1988.
• Giniyatullina, A. Pisateli Sovetskogo Tatarstana: Biybibliografiçeskiy Spravoçnik, Tatar. Kn. İzd-vo, Kazan, 1970, ss. 396-398.
• Hisamov, N. Ş. “İstoriya Tatarskoy Literaturı Novogo Vremeni (ХIХ – Naçalo ХХ v.)”, Fiker Yayınları, Kazan, 2003 . Mahmutov, H. K. “Tatar Dramaturgiyasende Tragediya Janrı”, Kazan Üniversitesi Yaınları, Kazan, 1965.
• Musin, F. M. “Tatar Edebiyatı Tarihi hem Zaman”, Miras Dergisi, №:1-2, Kazan, 1996.
• Özmener, Esra. “Sönmüş Yıldızlar Müzikli Tragedyası”, Ankara Devlet Tiyatrosu Yayınları, Ankara, 2010.
• Tinçurin, Kerim. “Süngen Yoldızlar: Muzıkalı Köyle Drama. 4 perdede, 5 manzarada.”, Kazan: Tatar Matbugat-Neşr. Kombinatı, 1925.
• Tinçurin, Kerim. “Sönmüş Yıldızlar”, Tiyatro Almanağı II, Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) Dergisi, Kenar Platform Matbaacılık Ltd.Şti., Ankara, 2015.
• Tatarstan 2016: İstelekle hem Onıtılmas Datalar Kalendare = Kalendar Znamenatelnıh i Pamyatnıh Dat. Derleyen G.Ş. Jomagolova. Editör R.İ. Valiyev. Kazan: Millî Kitap, 2015.
• Zahidullina, D. F. “Modernizm Hem ХХ.Yüz Başı Tatar Prozası”, Tatar Kitabevi Yayınları, Kazan, 2002.
• Zakircanov, Elfet. “Vakıtsız Süngen Yoldız (Ugasşaya Zvezda)”, Kazan Utları Dergisi, Kazan, 2012.
• Zakirzyanov, А. М. “Osnovnıye Napravleniya Razvitiya Sovremennogo Tatarskogo Literaturovedeniya (kon. XX – naç. XXI v.)”, İhlas Yayınları, Kazan, 2011. <https://www.analizfamilii.ru/Farkhi/kharakteristika-imeni.html>, Erişim: 06.02.2018.