Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster
Yıl 2022, , 59 - 77, 24.12.2022
https://doi.org/10.33692/avrasyad.1220308

Öz

Yıl 2022, , 59 - 77, 24.12.2022
https://doi.org/10.33692/avrasyad.1220308

Öz

KIRIM TATAR TÜRKÇESİNDE TABU VE ÖRTMECELER ÜZERİNE

Yıl 2022, , 59 - 77, 24.12.2022
https://doi.org/10.33692/avrasyad.1220308

Öz

Tonga dili kökenli “işaretlenmiş, belirlenmiş” anlamına gelen tabu, ilk defa İskoçyalı
kaptan James Cook tarafından 1777 yılında Okyanusya’daki Tonga adasında saptanmış, kültür
ve bilim literatürüne de bu şekilde geçmiştir. Bu terim, insan davranışlarıyla ilgili güçlü sosyal
yasak ve kısıtlamaları ifade eder. Tabuların ortaya çıkışında gelenekler, görenekler, mitler,
âdetler, örfler, inançlar, ahlâkî değerler, doğal afetler ve salgın hastalıklar vb. etkin rol oynar. Bu
sebeple tabu konusu üzerindeki çalışmalar, etnografik/kültürel antropoloji dilciliğin temelinde ele
alınmalıdır. İnsanlar, bazen konuştuğu konunun muhatabı rahatsız edebileceğini, acı veya utanç
getirebileceğini varsaydığında söylemeye çekinir ve bazı kelimeleri ya gizleyerek ya da
yumuşatarak ifade etmeye çalışır. Bu durumda örtmece/örtük anlatım/örtülü anlatım dediğimiz
terim devreye girer, kelimenin veya kavramın semantik yönü ve anlam alanı değiştirilmeye
çalışılır. Böylelikle muhataba adları doğrudan değil, dolaylı olarak söylenmiş olur. Dilin sosyopsikolojik boyutunda yer alan örtmece ölüm, cinsellik, din ve hastalık gibi toplum tarafından belli
ritüelleri ve yasakları olan olaylarda kendini sıklıkla gösterir.
Bu çalışmada, Kırım Tatar Türkçesinin söz varlığında hangi tür kavram ve kelimelerin
tabulaştığı, onların yerine ne tür örtmece kelimelerin kullanıldığı, bu kelimelerin ortaya çıkış
sebepleri, anlam ve yapısal vb. özellikleri üzerinde durulmuştur. Ayrıca çalışmada millî, yerel,
geleneksel ve tarihsel boyutları olan tabu ve örtmece terimlerinin oluşum mantığı ve yollarına da
ayrıntılı olarak yer verilmiştir.

Toplam 0 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sanat ve Edebiyat
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Emine Atmaca Bu kişi benim 0000-0002-8070-124X

Reshide Gözdaş Bu kişi benim 0000-0001-9669-901X

Yayımlanma Tarihi 24 Aralık 2022
Gönderilme Tarihi 20 Mayıs 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022

Kaynak Göster

APA Atmaca, E., & Gözdaş, R. (2022). KIRIM TATAR TÜRKÇESİNDE TABU VE ÖRTMECELER ÜZERİNE. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 10(33), 59-77. https://doi.org/10.33692/avrasyad.1220308

 27448 27618 27616   27615  27574 27609   27627


Avrasyad''de yayınlanan makaleler, Creative Commons Atıf-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY-NC 4.0) ile lisanslanmıştır. Bilimsel araştırmaları kamuya ücretsiz sunmanın bilginin küresel paylaşımını artıracağı ilkesini benimseyen dergi, tüm içeriğine anında açık erişim sağlamaktadır. Makalelerdeki fikir ve görüşlerin sorumluluğu sadece yazarlarına ait olup Avrasyad''nin görüşlerini yansıtmazlar. Kullanım Şartları ve Gizlilik Politikası