Ülkemizde
Dede Korkut çalışmaları iki ana kola ayrılabilir. Bunlardan biri Dede Korkut
kitabının nüshaları, diğeri de Dede Korkut boylarının Anadolu’daki varyantları
ile ilgili yapılan çalışmalardır. Bamsı Beyrek boyunun Trabzon varyantı ilk
olarak 1931 yılında Bartın Gazetesi’nde Ahmet Baha imzasıyla Hamamîzâde
İhsan’dan naklen neşredilmiştir. Gazetede köşe yazısı şeklinde yayınlanan bu
anlatı hem çok kısadır hem de eksiktir. Ancak 2003 yılında Trabzon merkeze
bağlı Bengisu (Eski adı Kisarna) köyünden Basi Böyrek adı ile derlenen elimizdeki
anlatı, gerek olay örgüsü gerekse de kahramanları ile tam anlamıyla bir Bamsı
Beyrek varyantıdır ve daha önce yapılan yayının eksik bıraktığı noktaları
tamamlamaktadır. Bu kapsamda araştırmanın amacı Bamsı Beyrek’in Trabzon
varyantının tamamını ilk defa bilim dünyası ile paylaşmak ve bu varyant üzerine
ilk bilimsel bir incelemeyi yapmış olmaktır. Araştırmanın deseni doküman
araştırması olarak yapılandırılmıştır. Araştırmanın örneklem yöntemi ise amaçlı
örneklemdir. Amaçlı örneklemde anılan Trabzon varyantı çalışılmıştır. Verilerin
analizinde ise doğrudan alıntılara dayanan betimsel analiz kullanılmıştır.
Araştırma sonucunda Trabzon varyantının olay örgüsü, kahramanlar, olağanüstü
olaylar ve şekil özellikleri bakımından diğer varyantlarla büyük oranda
benzerlikler göstermekle birlikte ayırt edici farklılıklar da taşıdığı tespit
edilmiş ve bu farklılıklar “Sözlü Kompozisyon Kuramı” ve “Performans (İcra)
Yöntemi” ile açıklanmıştır.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 15 Mart 2020 |
Gönderilme Tarihi | 11 Ekim 2019 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 |
Avrasyad''de yayınlanan makaleler, Creative Commons Atıf-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY-NC 4.0) ile lisanslanmıştır. Bilimsel araştırmaları kamuya ücretsiz sunmanın bilginin küresel paylaşımını artıracağı ilkesini benimseyen dergi, tüm içeriğine anında açık erişim sağlamaktadır. Makalelerdeki fikir ve görüşlerin sorumluluğu sadece yazarlarına ait olup Avrasyad''nin görüşlerini yansıtmazlar. Kullanım Şartları ve Gizlilik Politikası