SESLI KITAP OKUMA ETKINLIĞINDE, ANNENIN KÜLTÜREL SERMAYESININ ÇOCUĞUN OKUL ÖNCESI OKURYAZARLIK GELIṢIMINE ETKISI

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 10, 235 - 255, 15.01.2017

Oğuz Emre

https://doi.org/10.33692/avrasyad.509867

Öz

Araṣtırmanın amacı, sesli kitap okuma etkinliğinde annenin kültürel sermayesinin
çocuğun okul öncesi okuryazarlık geliṣimine etkisini incelemektir. Nitel araṣtırma özelliği taṣıyan
bu araṣtırmada, durum çalıṣma deseninin alt modeli olan bütüncül çoklu durum deseni
kullanılmıṣtır. Araṣtırmanın çalıṣma grubu, ölçüt örneklem yöntemine uygun olarak seçilmiṣtir.
Araṣtırmanın katılımcıları, Almanya‟da yaṣayan ve farklı eğitim ve sosyoekonomik düzeye sahip
6 Türk kökenli anne ve onların okul öncesi dönemdeki çocuklarından oluṣmaktadır. Annelerin
çocuklara sesli kitap okuma sürecini ev ortamında incelemek için, gözlem türlerinden
yapılandırılmamıṣ labaratuvar çalıṣması kullanılmıṣtır. Çalıṣmada, ayrıca annelerle görüṣme
yapılmıṣtır. Bu görüṣmede, annelerin sesli kitap okuma ile ilgili görüṣleri alınmıṣtır. Gözlem
sonucunda elde edilen veriler, sosyal dizi analizi (social sequence analysis) yardımıyla,
annelerle yapılan görüṣmede elde edilen veriler de betimsel analiz kullanılarak çözümlenmiṣtir.
Araştırmanın bulgularına göre; okul öncesi okuryazarlık geliṣiminde önemli rol oynayan sesli
kitap okuma yöntemi, annelerin kültürel sermayelerine göre farklılık gösterdiği saptanmıṣtır.
Kültürel sermayesi yüksek olan annelerin, kültürel sermayesi düṣük annelere göre sesli kitap
uygulamasıyla çocuğun okul öncesi okuryazarlık geliṣimine daha iyi katkı sağladıkları sonucuna
ulaṣılmıṣtır.

Anahtar Kelimeler

Okul Öncesi Okuryazarlık, Aile Okuryazarlığı, Kültürel Sermaye, Sesli Kitap Okuma

Kaynakça

• BIEDINGER, N., (2009), Der Einfluss von elterlichen Investitionen auf die Entwicklung deutscher und türkischer Kinder. Berliner Journal für Soziologie, 19 (2), 268-294. BIEDINGER, N. & Klein, O., (2010), Der Einfluss der sozialen Herkunft und des kulturellen Kapitals auf die Häufigkeit entwicklungsförderlicher Eltern-Kind-Aktivitäten. Diskurs Kindheits- und Jugendforschung, 5 (2), 195-208. BOURDIEU, P., (1983), „Ökonomisches Kapital, kulturelles Kapital, soziales Kapital“, Soziale Ungleichheiten. Soziale Welt Sonderband (2), (Ed. R. Kreckel), Göttingen, 183-198. BUS, A. G., van IJzendoorn, M. H. & Pellegrini, A. D., (1995), Joint book reading makes success in learning to read: A meta-analysis of intergenerational transmission of literacy. Review of Educational Research, Vol. 65, 1–21. BUS, A.G., (2001), „Joint caregiver-child storybook reading: A route to literacy development“, Handbook of early literacy research, (Ed. S. B. Neumann, D.K. Dickinson), New York: Guilford Press, 179-191. CASPE, M., (2009), Low-income Latino Mothers„ Booksharing Styles and Children‟s Emergent Literacy Development. Early Childhood Research Qarterly, 24 (3), 306- 324. CURENTON, S.M. & Justice, L. M., (2008), Childeren‟s preliteracy skills: Influence of mothers„ education and beliefs about shared-reading interactions. Early Education and Development, 19, 261-283. CUNNINGHAM, P. M./Moore, S. A./Cunningham, J. W./Moore, D. W., (1995), „Reading and writing in elementary classrooms: Strategies and observations“, (3rd ed.). New York: Longman. DINKELAKER, J. & Herrle, M., (2009), „Erziehungswissenschaftliche Videographie“, VS Verlag für Sozialwissenschaften. Wiesbaden. 1. Auflage. DURKIN, D., (1966), „Children who read early: Two longitudinal studies“, NY: Teachers College Press. ENNEMOSER, M., Lehnigk, M., Hohmann, E. , Pepouna, S. (2015), „Wirksamkeit eine Coachings für pädagogische Fachkräfte zur Optimierung der Förderpotenziale des Dialogischen Lesens.„ Forschungsinitiative Sprachdiagnostik und Sprachförderung, (Ed. A. Redder, J. Naumann, R. Tracy), Waxmann-New York, 137-155. GRABOW, A., (2005), „Das Leseklima in türkischen Migrantenfamilien. Eine explorative Untersuchung auf der Basis von vier Fallstudien“, Flensburger Papiere zur Mehrsprachigkeit und Kulturenvielfalt im Unterricht, Sonderheft 2. HAMMER, C. S. & Weiss, A. L., (1999), Guiding language development: How African American mothers and their infants structure play interactions. Journal of Speech, Language and Hearing Research, 45 (5), 1219–1233.