OSMANLI DÖNEMİNDEN GÜNÜMÜZE ÇANAKKALE PANAYIRLARI

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 15, 54 - 71, 28.11.2018

Ali Sönmez Vedat Çalışkan

https://doi.org/10.33692/avrasyad.509755

Öz

Ticaret ve alıĢveriĢ tarihinin en uzun ömürlü ve renkli türlerinden birini temsil eden
panayırlar, Türkiye‟de de uzun yıllar boyunca ekonomik, toplumsal ve kültürel yaĢama
damgasını vurmuĢtur. Türkiye‟de birçok yörede halen “geleneksel emtia ve hayvancılık
panayırı” adıyla bilinen bu organizasyonların bir kısmı oldukça köklü bir tarihe sahiptir. Osmanlı
dönemine uzanan panayırları ve günümüzde panayır varlığının zenginliği ile dikkat çeken
çevrelerden birisi de Çanakkale yöresidir. Burada sunulan çalıĢmada, Osmanlı arĢiv
belgelerinden günümüze uzanan süreçte Çanakkale panayırları ele alınmaktadır. Yöredeki
panayırlar hakkında çeĢitli bilgiler içeren Osmanlı arĢiv belgeleri, Çanakkale panayırlarının
geçmiĢini tarihlendirmeye ve önemini ortaya koymaya yardımcı olmaktadır. ÇalıĢma ile tarihsel
süreç içinde Çanakkale panayırlarının varlık durumları, kuruluĢ yeri ve tarihleri belirlenerek;
zaman içinde meydana gelen değiĢimler ortaya konulmuĢtur.
Pazarlama, alıĢveriĢ ve eğlence kültüründe değiĢimler, teknolojik geliĢmeler vb etkiler
altında Türkiye‟de geleneksel panayırların giderek ortadan kalktığı bir süreç yaĢanmaktadır.
Buna karĢın günümüzde Çanakkale ili, 11 yerleĢmede her yıl kurulan 14 panayır ile Türkiye‟de
en fazla panayır kurulan iller arasında Balıkesir‟den sonra ikinci sıradadır. Çanakkale‟nin
geleneksel panayırları kurulduğu çevrelerde toplumsal, kültürel ve ekonomik katkılar sağlamayı
sürdürmektedir. Çanakkale ve Balıkesir‟in yer aldığı güney Marmara bölümünde geleneksel
panayırların kapsamlı bir Ģekilde ele alınarak planlanması çalıĢmanın önerileri arasındadır.
Böylece, geçmiĢten günümüze ulaŞan bu miras değerlerin varlıkları destekleneceği gibi,
toplumsal-kültürel ve ekonomik bakımlardan sunduğu fırsat ve yararlar da geniŞletilebilir

Anahtar Kelimeler

Geleneksel panayır, ilçe panayırı, Osmanlı döneminde panayırlar

Kaynakça

• AK, Mehmet (2016), “Osmanlı Devleti‟nde Vba-i Bakari (Sığır Vebası)”, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi (OTAM), Sayı 39, Ankara: 215-240. ATAMGÜÇ, Zühtü (1935), “Sergi ve Panayırlar”, İktisat ve Ticaret Mecmuası, Ġstanbul: 29-31.