YOKSULLUK VE GELİR EŞİTSİZLİĞİNİN DİNAMiKLERİ: SEÇİLMİŞ AVRUPA VE MERKEZ ASYA ÜLKELERi ÜZERiNE DİNAMİK PANEL VERİ ANALİZİ

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 15, 161 - 174, 28.11.2018

Ayşe Durgun Kaygısız

https://doi.org/10.33692/avrasyad.509902

Öz

Bireylerin temel gereksinimlerini karĢılayamaması ya da temel gereksinimlerini karĢılasa
bile toplumsal seviyenin gerisinde kalmak olarak tanımlanan yoksulluk, aynı zamanda kaynak
yetersizliğinden de kaynaklanmaktadır. Gelirin, bireyler, gruplar ve bölgeler arasındaki
dağılımında oluĢan farklılıklar ise gelir eĢitsizliği olarak tanımlanmaktadır. Gelir eĢitsizliği
nüfusun tamamını içermesi nedeniyle yoksulluktan daha kapsamlı bir kavramdır. Ancak
yoksulluk ve gelir dağılımı hem doğrudan hem de dolaylı olarak birbirleriyle iliĢki içerisindedir.
Gelir dağılımındaki adaletsizlik arttıkça, yoksulluk oranı da aynı Ģekilde artar. Sağlık harcaması,
eğitim, istihdam düzeyi, demografik yapı, sosyoekonomik geçmiĢ, gelir düzeyi, enflasyon ve
ekonomik krizler ve globalleĢme gibi yoksulluğu ve gelir dağılımını etkileyen pek çok faktör
bulunmaktadır. Gelir dağılımındaki adaletsizlik ve yoksulluk hem geliĢmiĢ hem de geliĢmekte
olan ülkelerin temel problemleri arasında yer almaktadır. Toplumsal refah düzeyini arttırmak için
gelirin adaletli bir Ģekilde dağılımı gerekmektedir.
Bu çalıĢmanın amacı yoksulluk ve gelir dağılımı iliĢkisini açıklayarak bunlara temel
oluĢturan dinamikleri belirlemektedir. Bu amaçla 2000-2016 dönemi için seçilmiĢ Avrupa -
Merkez Asya bölgesi üst-orta gelir grubu ülkelerinde yoksulluk ve bileĢenleri üzerine dinamik
panel veri analizi yapılmıĢtır. Analiz sonuçlarına göre yoksulluk ve gelir eĢitsizliği arasındaki
iliĢki pozitif ve istatistiki olarak anlamlı çıkmıĢtır. Gelir eĢitsizliğindeki artıĢ yoksulluğu da
arttırmaktadır. Bunun yanı sıra nüfus yoğunluğu, iĢsizlik oranı ve döviz kurunun yoksulluğu
pozitif, milli gelir, enflasyon ve sağlık harcamalarının ise yoksulluğu negatif olarak etkilediği
tespit edilmiĢtir. GĠNĠ, Milli gelir, iĢsizlik, döviz

Anahtar Kelimeler

Yoksulluk, gelir eĢitsizliği, panel veri analizi, gini, büyüme. Jel Kodları: D63, I32

Kaynakça

• AK, F., (2010), “Inequality, Income, And Poverty: Compartive Global Evidence”, Soc Sci Q, 91(5), 1432-1446. AKTAN C.C. ve VURAL Ġ.Y. (2002), Gelir Dağılımında Adaletsizlik ve Gelir Eşitsizliği: Termonoloji, Temel Kavramlar ve Ölçüm Yöntemleri, Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Hakiş Federasyonu Yayınları, Ankara.