RAMAZANOĞULLARI ÜÇOKLU MU İDİ?

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 16, 507 - 515, 24.03.2019

Arif Sarı

https://doi.org/10.33692/avrasyad.543837

Öz

Türkmenler hakkında malumat veren Selçuklu, Memlûk ve Osmanlı devri kaynaklarında
onlar arasında kadim Oğuz boy adlarını koruyan birçok aşirete rastlanmaktadır. Bu kayıtlar,
aşiret isimlerine istinâden Anadolu’daki Oğuz varlığının Üçok ve Bozok esasına göre tasnif
edilmesi yönteminin benimsendiği araştırmaların da temel dayanağını oluşturmaktadır.
Ramazanoğullarının Üçoklu, komşusu Dulkadirli Beyliğinin Bozoklu Türkmenler tarafından tesis
edildiği iddiası ve neticede Oğuz boy ve aşiretlerinin birbirinden kesin çizgilerle ayrılmış
oldukları zannının ortaya çıkması da aynı yöntemin sonucudur.
Oysaki, XVI. yüzyıla ait nüfus ve vergi kayıtlarının mukayeseli incelenmesi,
Anadolu’daki Oğuz aşiretlerinin adlarından hareketle Üçoklu ve Bozoklu sınıflandırmasına tabi
tutulamayacak derecede hemhâl olduklarını ispatlamaktadır. Esasen bu durum Türkmenlerin
Anadolu’yu yurt tutmaya başladıklarında artık zayıflamış olan Üçoklu ve Bozoklu ayrımının
onların Moğol baskısı ile Kuzey Suriye’de toplandıklarında birbirleri arasına karışmalarının
sonucudur. Oğuz boylarının aldıkları bu yeni hâl Kuzey Suriye’den Çukurova ve Maraş
taraflarına iki kol şeklinde yayıldıkları, burada Ramazanoğulları ve Dulkadirli Beyliklerini
kurduklarında bu beyliklerin ahalisi arasına da aynıyla taşınmıştır. Bu itibarla Ramazanlı ulusu
Oğuzların hem Bozok hem de Üçok koluna mensup aşiretlerinin müşterek kurdukları bir
konfederasyondur. Dahası Ramazanlı ulusu içerisinde de görülen pek çok aşiret aynı zamanda
Halep, Şam, Tarsus, Danişmendli, Bozulus, Dulkadirli ve Yeni İl Türkmenleri gibi büyük
konargöçer teşekküller arasında da bulunmaktadır.
Bu çalışma, Ramazanoğlu Beyliği’nin insan unsurunu oluşturan Türkmenlerin, Oğuz boy
mensubiyetinin ortaya konulması amaçlanmaktadır. Beyliğin kurucu hanedanı olmasa bile
ahalisinin yalnızca Üçoklu aşiretlerden oluşmadığı, Ramazanlı ulusunun diğer Türk beyliklerinin
halkını ve konargöçer teşekkülleri de oluşturan Türkmen aşiretlerinden mürekkep olduğu iddiası
ispata çalışılacaktır

Anahtar Kelimeler

Üçok, Bozok, Oğuz, Türkmen, Boy, Aşiret, Ramazanoğulları

Kaynakça

• .