ŞİİR ÇEVİRİSİNDE KARŞILAŞILAN ZORLUKLAR: PARMAKSIZ’IN SEÇME ŞİİRLERİNİN FRANSIZCAYA ÇEVİRİLERİ ÜZERİNDEN BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 17, 35 - 56, 30.06.2019

Ceylan Yıldırım Burak Durmuş

https://doi.org/10.33692/avrasyad.590566

Öz

Geçmişten günümüze, genel olarak, şiir çevirisinin olanaklılığı / olanaksızlığı şeklinde iki
kutuplu tartışmalar süregelse de şiir çevirisi, mevcut örnekleriyle somut bir gerçeklik olarak
karşımıza çıkmaktadır. Bununla birlikte, şiir çevirisinin zorlukları, çeviri sürecinde ciddi sorunlara
neden olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, kendi çeviri deneyimimiz aracılığıyla, şiir çevirisinde
karşılaşılan zorlukları açığa çıkarmak ve çevirmen kararlarımızı etkileyen çeviri yaklaşımımızı
ortaya koymaktır. Çalışmanın önemi, şiir çevirisi deneyimimize dayanan böyle bir çalışmanın
çıktılarını paylaşarak çeviri alanına, daha özelde şiir çevirisine katkı sağlama çabamızdan
kaynaklanmaktadır. Çalışmada yapılan değerlendirme, Parmaksız‟ın tarafımızdan seçilen 33
şiiri ile bu şiirlerin Fransızca çevirilerini içeren, Dinle Kuşların Sesini / Écoute le chant des
oiseaux başlıklı Türkçe-Fransızca iki dilli şiir derlemesindeki şiirleri kapsamaktadır. Türkçeden
Fransızcaya şiir çevirisinin önündeki zorluklar neler olmuştur? Karşılaşılan sorunlara çözüm
bulunabilmiş midir? Sorunların çözümünde hangi yöntemlere başvurulmuştur? Yapılan
değerlendirme neticesinde, çeviri sürecinde, özellikle şaire özgü kavramlar ile bazı kültürel
kavramların sorun yarattığı görülmüştür. Türkçe ve Fransızcanın sesbilim, biçimbilim ve
sözdizimsel yapılarının farklı olması, Türkçe şiirlerdeki ahengin, ritmin, şiirsel deyiş tavrının ve
dize yapısı öğelerinin Fransızca çevirilerde korunarak aktarılmasında sorunlara neden olmuştur.
Tüm bu sorunlara rağmen, estetik iletim ölçüt alınarak, şiirlerin kaynak dilde yarattığı etkinin
erek dilde yaratılmasına özen gösterilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Parmaksız, şiir çevirisi, çeviri yaklaşımı, estetik iletim, çeviride yaratıcılık

Kaynakça

• .