METİN NEŞRİ VE DİVANÇE-İ MUHAMMED HULÛSÎ

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 17, 249 - 297, 30.06.2019

Özgür Kıyçak

https://doi.org/10.33692/avrasyad.590641

Cited By: 3

Öz

Metin neşri klasik Türk edebiyatı çalışmalarının ilk ve önemli basamaklarından biridir.
Metin neşrinin belli ilkeler çerçevesinde yapılması edebiyatın bilim olarak incelenmesi
safhasında hem gerekli hem de belli bir usulün yerleşmesi bakımından önemlidir. Neşrin
gerçekleştirilme süreci metin tespitinden başlamak üzere tüm nüshaların tespit edilmesi, bunun
için mevcut katalogların taranması, nüsha tavsifi, doğru okuma ve çeviri yazım, metodların
doğru uygulanması gibi bir dizi araştırmacı faaliyetini gerekli kılmaktadır. Bu husustaki keyfilikler
eserin aslî haliyle günümüze ulaşmasını engellemekte ve bunun neticesinde yanlış ya da eksik
bir neşir ortaya çıkmaktadır. Bu çerçevede Muhammed Hulûsî‟nin divançesinin Latin harflerine
aktarımının (bir tez çalışması) tek bir nüsha üzerinden yapılması pek çok yanlışlık ve eksikliğe
sebep olmuştur. Anılan çeviri yazıda esas alınan nüshanın bazı üstünlükleri bulunmakla beraber
diğer nüshalarda bulunan kimi beyit ve manzumeleri ihtiva etmemektedir. Bununla beraber Latin
harflerine aktarılan metinde kimi tamirlerin yapıldığı ancak; nüsha karşılaştırması yapıldığında
tamir için gerekli görülen unsurların diğer nüshalarda hâlihazırda var olduğu görülmektedir.
Çeviri yazısı yapılan divançede neşrin gerekli basamaklarına uyulmaması, ilmî bir yöntemin
takip edilmemiş olması, okuma hataları; âyet, hadis ve kelâm-ı kibarların Latin harflerine
aktarımındaki tutarsızlıklar, tıpkıbasım ve sözlükte dikkat edilmeyen hususlar, dışarıda
bırakılmış manzumeler vb. Arap harfli Türkçe divançenin Latin harflerine aktarımında tespit
edilen pek çok hususa dikkat çekilecek; önerilerimize ve konuyla ilgili başka önerilere yer
verilecektir.  

Anahtar Kelimeler

Metin neşri, metin tenkidi, Divançe-i Muhammed Hulûsî, tespitler, öneriler

Kaynakça

• .