TÜRKİYE’DE PETROL FİYATLARINDAKİ VOLATİLİTENİN CARİ AÇIĞA ETKİSİ

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 18, 259 - 281, 26.06.2019

Tunahan Hacıimamoğlu , Harun Saraç Melih Kutlu

https://doi.org/10.33692/avrasyad.595518

Cited By: 1

Öz

Finansal olarak dünyaya açıldığı dönem itibariyle kronik cari açık sorunuyla karşı
karşıya olan Türkiye Ekonomisi için cari açığı etkileyen unsurlardan biri de petrol fiyatlarıdır.
Dolayısıyla genellikle ülke dışındaki etkenlerin belirleyici olduğu petrol fiyatlarının izlediği seyir
Türkiye’de cari açığın şekillenmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu çalışmada, Türkiye
Ekonomisinde petrol fiyatlarındaki volatilitenin(oynaklığın) cari açığa etkisi ARCH, GARCH ve
TVTP-MS modellemeleri ile incelenmektedir. Bu kapsamda elde edilen aylık cari açık ve petrol
fiyatları verileri 2003-2008 kriz öncesi, 2010-2018 kriz sonrası ve 2003-2018 tüm dönem olmak
üzere üç farklı şekilde incelenerek, her bir döneme uygun olarak modeller kurulmakta ve ilgili
dönemlerde petrol fiyatlarında meydana gelen volatilitenin cari açık üzerindeki etkisi analiz
edilmektedir. Elde edilen sonuçlara göre kriz öncesi dönemde doğrusal olarak kurulan model
(GARCH), kriz sonrası dönemde doğrusal bir yapı sergilemediğinden dolayı TVTP-MS modeline
uygun olarak kurulmaktadır. Tüm dönem için ise uygun olan model TVTP-MS modelidir.
Sonuçlara göre, kriz öncesi dönemde petrol fiyatlarındaki volatilite cari açığı etkilemektedir. Kriz
sonrası dönem için kurulan ve rejim değişiminin test edilebildiği modele göre ise petrol
fiyatlarının düşük volatilite durumunda cari açık etkilenirken, yüksek volatiliteye geçişte cari
açıkla herhangi bir anlamlı ilişki gözlenmemektedir. Tüm dönem verileri baz alınarak kurulan
model, petrol fiyatlarındaki volatilitenin iki dönem gecikmeli olarak cari açıkları olumsuz
etkilediğini göstermektedir. 

Anahtar Kelimeler

Cari Açık, Petrol Fiyatları Volatilitesi, Zamala Değişen Geçiş Olasılık Markov Değişim Modeli

Kaynakça

• .