TÜRKİYE’DE GIDA İHRACATI, GIDA FİYATLARI VE ENFLASYON ARASINDAKİ NEDENSELLĞİN ANALİZİ

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 18, 537 - 548, 26.06.2019

Mutlu Barbaros Salih Kalaycı Demet Bakır

https://doi.org/10.33692/avrasyad.595750

Cited By: 3

Öz

Enflasyon ekonomik hayatta tüm karar alıcıları yakından ilgilendiren bir durumdur.
Yüksek enflasyon sabit gelirlinin alım gücünün düşmesine, üreticinin maliyetinin artmasına ve
ekonomik aktivitenin yavaşlamasına neden olmaktadır. İhracat ise bir ülkede üretilen mal ve
hizmetlerin diğer ülkelere satılması ve ülkeye döviz geliri sağlanmasıdır. Bu sayede ihracat
gerçekleştiren ülke ekonomik büyümeyi sağlayacak, yatırımları için gereken döviz girdisini
sağlayacak ve zenginleĢecektir. Türkiye‟de ekonomisini büyütmek ve döviz girdisini artırmak
için ihracatını artırmıştır. Çalışmada kullanılan veriler 2003:2-2018:11 dönemini (190 gözlem)
kapsamaktadır. Seriler, gıda ihracatı (GIDAEXP), gıda fiyatları endeksi (GIDATÜFE) ve
tüketici fiyat endeksidir (TÜFE). Veriler TÜİK‟ten temin edilmiştir. Çalışmada öncelikle serilere
Augmented Dickey-Fuller (ADF) birim kök testi uygulanmıştır. Birim kök sorunu içeren seriler
farkı alınarak durağanlaştırılmış ve durağan haldeki seriler kullanılarak VAR model
kurulmuştur. Kurulan VAR modelde serilere Granger Nedensellik Testi uygulanmıştır. Son
olarak oluşturulan VAR modelde GIDATÜFE ile TÜFE‟nin gıda ihracatındaki şoklara nasıl
tepki verdiğinin ölçülmesi için Etki-Tepki Analizi yapılmıştır. Yapılan bu analizler sonucunda
gıda ihracatı ile gıda fiyatlarını arasında, gıda fiyatları ile enflasyon arasında nedensellik
olduğu sonucuna varılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Enflasyon, Gıda Enflasyonu, Gıda İhracatı

Kaynakça

• .