DEDE KORKUT’UN 13. DESTANI “SALUR KAZAN’IN YEDİ BAŞLI EJDERHAYI ÖLDÜRMESİ” BOYUNUN ALEX OLRİK EPİK YASALARI BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 19, 81 - 101, 30.09.2019

Sacide Çobanoğlu

https://doi.org/10.33692/avrasyad.628223

Öz

Türk dünyasının üzerinde en
çok çalıştığı metin olarak nitelendirebileceğimiz Dede Korkut hem tarih
hem dilbilimi hem de halkbilimi açısından birinci derecede önem taşıyan
tarihi bir kaynak durumundadır. Gerek Türk dünyası açısından sahip
olduğu büyük önem gerekse dünya mirası olması bakımından taşıdığı değer
vasıtasıyla yüzlerce araştırmaya konu olmuş Dede Korkut’un, geçtiğimiz
günlerde, Türkistan ve Türkmen Sahra nüshasının bulunduğu haberi, Türk
dünyasında büyük yankı oluşturmuş ve aynı derecede büyük bir sevinçle
karşılanmıştır. Dede Korkut’un 13. boyunun yayımlanmasından önce bu
boyun varlığına dair, elimizde bazı bilgiler bulunmaktaydı. Azerbaycanlı
milliyetçilerin Berlin’de çıkarmakta oldukları ‘Açık Söz’ dergisi
İlkteşrin, 1936 tarihli, 3. sayısında ve Bakü’de çıkarılmakta olan
‘Bakinskiy Raboçiy’ gazetesinin, 4 Ağustos 1936 tarihli, sayısında
Profesör Bekir Çobanzade’nin Leningrad Şarkiyat Enstitüsü yazmaları
arasında Dede Korkut’un on üçüncü hikâyesinin bulunduğunu haber
vermiştir.
Bu çalışmada Dede Korkut’un 13. boyu “Salur Kazan’ın Yedi Başlı
Ejderhayı Öldürmesi Boyu”nun Alex Olrik epik yasaları bağlamında
incelenmesi amaçlanmıştır. Farklı toplumlara ait anlatıların
incelenmesinde, izlenecek ortak bir yöntem olarak ortaya konmuş Alex
Olrik Epik Yasaları, bu anlatıların ortak bir paydada
birleştirilebilmesi ve dünya mirası olarak insanlığa bırakılabilmesi
amacını güder. Türk kültürü açısından çok büyük öneme sahip olan Dede
Korkut’un yeni bulunan Türkmen Sahra Nüshası’nı bu yasalar çerçevesinde
inceleyerek Türk kültürüne ve dünya mirasına katkıda bulunmak
hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

dede korkut, dede korkut kitabı, türkistan ve türkmen sahra

Kaynakça

• ATABAY, Ak Şahruz; Şahguli, Nasır; Yakubî, Veliyullah; Behzad, Sara. (2019).“Dede Korkut Kitabı‟nın Günbet Yazması: İnceleme, Metin, Dizin ve Tıpkıbasım.” Ankara:Modern Türklük AraĢtırmaları Dergisi,C.XVI, S.2:s. 147-379.