MUHAFAZAKAR TURİSTLER AÇISINDAN İSLAMİ OTEL SEÇİM KRİTERLERİNİN ÖNEM DERECESİNE GÖRE BELİRLENMESİ: ANTALYA İLİ ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 22, 141 - 158, 15.06.2020

Hakan Akyurt

https://doi.org/10.33692/avrasyad.644042

Öz

Son yıllarda özellikle İslami otel kavramı turizm sektörü içinde turistik
talep açısından artış gösteren bir eğilim içerisindedir. Helal turizm, helal
gıda ve helal turizm sertifikasyonu gibi kavramların ele alınması ile birlikte İslam
dini inançlarına yönelik olarak turizm faaliyetlerinde yatırımlar artmıştır.
Türkiye’de dini anlayışlarına göre muhafazakar olarak adlandırılan insanların
turizm tercihlerine göre turizm faaliyetlerinin gelişme gösterdiği
görülmektedir. Muhafazakar turistlere uygun olan ve tatillerini yapabilecekleri
otel sayısında önemli sayıda artış olmaya başlamıştır. Bu kapsamda, muhafazakar
turistlerin istek ve ihtiyaçları diğer turistlere göre farklılıklar
göstermektedir. Rekabet şartlarının yoğun olduğu turizm sektörü düşünüldüğünde
muhafazakar turistlere uygun olarak hizmet ve ürün sunan otellerin, bu turist
yapısına uygun olması gerekmektedir. Ortaya konulan ürün ve hizmetler, İslami
otellerin niteliğinin hangi özelliklere sahip olduğunu göstermektedir. Otel
işletmelerinin sunmuş olduğu tüm hizmet ve ürünlerin niteliği muhafazakar
turistlerin otel tercihlerinde önemli bir unsurdur. Muhafazakar turistlerin
otel seçimlerinde çok çeşitli kriterler olduğu daha önce yapılan akademik
çalışmalar ile ortaya konmaktadır. Ancak, turistlerin İslami otel seçiminde
temel olarak bazı kriterleri öncelikli olarak değerlendirdiği görülmektedir. Bu
çalışmanın amacı, İslami otelleri tercih eden muhafazakar turistlerin beklenti
ve ihtiyaçlarını karşılayacak temel kriterlerden hangilerinin daha önemli olduğunun
belirlenmesidir. Kriterlerin önem derecesine göre sıralanması, İslami otellerin
maliyetlerinde önemli bir azalma sağlayabilecek ve işletmelerin hedef
kitlelerin istek ve beklentilerini karşılama da fayda sağlayacaktır. Çalışma da
ortaya konan temel kriterler, “Odanın
İslami Koşulları (Kuran, kıble, seccade), Alkolsüz olması, Helal Gıda
Sertifikası, Müslüman Personel, Kadın-Erkek ayrı yüzme alanları, İslam’a uygun
otel yönetimi, Tek Erkeklere özel kat, İslami şartlara uygun Rekreasyonel
faaliyetler, Kadınlara özel faaliyetler, Muhafazakar TV kanalları, Mescit” olarak
ele alınmaktadır. Bu kriterlerin önem derecesine göre sıralanmasında çok
kriterli karar verme yöntemlerinden biri olan analitik hiyerarşi süreci (AHP)
kullanılmıştır. Antalya’daki İslami otel yöneticilerinin bir kısmına AHP
yöntemine uygun olarak hazırlanan anket yapılmıştır. Uzman görüşleri ile
yapılan anketler sonucunda analizlerle sonuçlar ortaya çıkarılmıştır.
Analizlerde AHP metotları uygulanmış, Super Decision programı ile anketin
tutarlılık oranı ve kriterlerin önem derecesine göre sıralamalar elde
edilmiştir.  Elde edilen sonuçlara göre,
“Alkolsüz otel, helal gıda sertifikası ve odanın İslami koşulları” kriterleri
en önemli İslami otel seçim kriterleri olarak belirlenmiştir.  Çalışma sonuçlarının İslami tarzda hizmet
veren otel işletmeleri açısından değerlendirilerek, belirlenen kriterler
ağırlıklarına göre işletmelerinde uygulamalar yapmaları beklenmektedir.  Elde edilen verilerin, İslami otellerin
maliyetlerinde azalma sağlayacağı ve muhafazakar turistlerin beklenti ve
ihtiyaçlarına yönelik olarak önemli bir bilgi kaynağı olacağı düşünülmektedir

Anahtar Kelimeler

Turizm, Otel İşletmeciliği, Muhafazakar Turist, İslami Otel, AHP yöntemi

Kaynakça

• Adams, I. (1993). Political Ideology Today, Manchester ve New York: Manchester University Press.
• Aktob. (2019). Türkiye İslami otel durumu. https://aktob.org.tr/turizm-raporlari/ (Erişim tarihi: 25.10.2019).
• Arpacı, Ö., Uğurlu, K. ve Batman, O. (2015). Helal konseptli otel işletmelerine yönelik yapılan müşteri şikâyetleri üzerine bir araştırma. Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 6(11): 181-198.
• Başkaya, Z. ve Akar, C. (2005). Üretim alternatifi seçiminde analitik hiyerarşi süreci: Tekstil işletmesi örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 273-286.
• Dal, N.E. ve Topay, G. (2018). Muhafazakar tüketicilerin helal turizme bakışı. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(12): 260-280.
• Fernandez-Lopez, M., C. ve Serrano-Bedia, A.M. (2004), Is the Hotel Classification System a Good Indicator of Hotel Quality, Tourism Management, 25, 771–775.
• Güzel, Ö.F. ve Güzel, B. (2017). Müşteri İslami otellerden ne bekler? Halalbookıng.com üzerinde bir değerlendirme. 1. International Halal Tourism Congress, 07-09 April 2017, ss. 244-258, Alanya, Türkiye.
• İsedak (İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi). (2018). Müslüman Dostu Turizm: İslam Ülkelerinde Arz ve Talep Yönlerinin Anlaşılması. Ankara: İSEDAK Koordinasyon Ofisi Yayınları.
• Kalesar, M. I. (2010). Developing Arab-Islamic tourism in the middle east: An economic benefit or a cultural seclusion, International Politics, 3(5): 105-136.
• Korucuk, S, (2018). Soğuk zincir taşımacılığı yapan işletmelerde 3pl firma seçimi: İstanbul örneği. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 341-365.
• Korucuk, S., Akyurt, H. ve Turpcu, E. (2019). Otel işletmelerinde hizmet kalitesinin entropi yöntemi ile ölçülmesi: Giresun ilindeki üç yıldızlı oteller üzerine bir araştırma, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(1/1): 709-721.
• Müller, J. Z., (1997). Conservatism: An anthology of social and political thought from davıd hume to the present, Princeton: Princeton Universıty Press.
• Özipek, B.B. (2004). Muhafazakarlık: Akıl, Toplum, Siyaset. Ankara: Liberte Yayınevi.
• Poyraz, H. ve Oktay, K. (2017). Helal konseptli otellerde tutundurma stratejilerine yönelik bir değerlendirme. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(1): 101-111.
• Ramli, N. (2009), Halal Tourism: The Way Forward. International Conference on Law and Social Obligation, Kashmir, India.
• Rosenberg, P., ve Choufany, H. M. (2009). Spiritual lodging -The Sharia-compliant hotel concept. HVS Global Hospitality Services, Dubai.
• Samori, Z. ve Sabtu, N. (2014). Developing halal standart for Malaysian hotel ındustry: An exploratory study, Procedia Social and Behavioral Sciences, 121: 144-157.
• Saaty T.L. (1994). How to make a decision: the analytic hierarchy process. Interfaces, 24(6), 19-43.
• Saaty, T.L. (2008). Decision making witht heanalytic hierarchy process. International Journal of Services Sciences, 1(1), 83-98.
• Saaty, T.L. and Niemira, M.P. (2006). A framework for making a better decision. Research Review, 13(1), 1-4.
• Sormaz Ü., Onur N., Yılmaz M., Güneş E. ve Akdağ G. (2017). Helal Otelleri Tercih Eden Turistlerin Yiyecek İçecek Hizmetlerinden Beklentileri ve Memnuniyet Düzeyleri, Turizm Akademik Dergisi, 4 (1), 81-93.
• Tekin, Ö.A. (2014). İslami turizm: dünyadaki ve Türkiye’deki genel durum üzerine bir inceleme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(29): 750-766.
• Turizmgazetesi. (2019). Helal Otel Sayısı. https://www.turizmgazetesi.com/news.aspx?id=73637 (Erişim tarihi: 25.10.2019).
• Turizmgünlüğü. (2019). Müslümanların en çok seyahat ettiği ülkeler. https://www.turizmgunlugu.com/2018/02/28/muslumanlarin-en-cok-seyahat-ettigi-ulkeler/ (Erişim tarihi: 26.10.2019).