MİSTİK BİR BİLİMKURGU DEHASI ALEKSANDR ROMANOVİÇ BELYAYEV

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 23, 300 - 310, 15.09.2020

Gülhanım Bihter Yetkin

https://doi.org/10.33692/avrasyad.685557

Öz

“Sovyetlerin Jules Verne”i lakabıyla anılan bilimkurgu türünün 20. yüzyıldaki en başarılı isimlerinden Aleksandr Romanoviç Belyayev (1884-1942), tüm yaşamını sanatına adayan seçkin yazarlardan biridir. Çocukluk döneminde ön plana çıkan mistik yönü, sanatında son derece farklı teknik buluş ve keşiflerle can bulan Belyayev, oldukça genç yaşta ağır hastalıklarla mücadele eder. Geçirdiği çok sayıda operasyona rağmen hayata dair umutlarını yitirmeden yazmaya devam eden sanatçı, edebiyat yaşamına adım attığı andan itibaren okuyucunun büyük ilgisini çeker. Kısa edebiyat yaşamına çok sayıda roman, öykü, hikaye, makale, piyes, senaryo, eleştiri yazısı ve deneme sığdırmayı başarır. Sanatında yoğunlukla insanın psişik yönünü irdeleyerek eserlerinde beynin işlevi ve onun bedenle, ruhun yaşamıyla olan ilişkisini çalışmalarına konu edinir. Öyle ki bazı eserleri ölümünden sonra birbiri ardına sinemaya ve televizyon dizilerine uyarlanır. Son derece sıradışı öykülerinden biri olan Amba, yazarın bilimkurgu türündeki ustalığının en belirgin örneğidir. Asistanın ölümünden bir hafta sonra bedeninin dışında beynini yeniden canlandıran bir profesörün arkadaşını bulma mücadelesi esnasında gerçekleştirdiği deneylerle hedefine ulaşma serüvenini konu alan öykü, yazarın dahiyane yönüne vurgu yapar niteliktedir. Kaleme aldığı eserleri tıp alanında kaynak niteliğinde başvurulan önemli çalışmalar olur ve yatalak bir şekilde geçirdiği yaşamının son demlerine kadar eserlerinde bilimsel keşiflerine yenilerini ekler. Çalışmamızda Sovyet bilimkurgu türüne büyük ölçüde yön veren Aleksandr Romanıviç Belyayev’in edebiyatçı kimliğine değinilecek, sanatının ön plana çıkan yönleri ve eserlerinde ele aldığı konular yansıtılmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Belyayev, Amba, Bilimkurgu, Keşif

Kaynakça

• BAYAR, Zühtü (2001). Bilimkurgu ve Gerçeklik. İstanbul: Broy,15. BELYAYEV, Aleksandr Romanoviç (2017). Sovyet Öykü Seçkisi. Amba (Ed. Ayla Kaşoğlu & Gamze Öksüz) (Çev. Gülhanım Bihter Yetkin), Ankara: Bengü. DRUGAKOV, Aleksandr Vitalyeviç (2018). Тема вивисекции человека в творчестве А. Р. Беляева. Барнаул. OGRIZKO, Vyaçeslav (2009). В гипсовой колыбели. Literaturnaya Rossiya, (21). PERESADİN, Nikolay Aleksandroviç ; FROLOV, Valeriy Mitrofanoviç (2012). Александр Беляев: удивительная судьба, смерть и бессмертие великого фантаста. Уроки жизни для медиков. Украинський Медичний Альманах. 15(1). PERVUŞİN, Anton (2017). Писатель нашедший свое лицо. Беляев, Александр Романович. Человек-амфибия ; Голова профессора Доуэля ; Остров погибших кораблей. Москва: Изд. «Э». REYHANOĞULLARI, Gökhan (2012). Türk Edebiyatının İlk Bilim-Kurgu Öyküleri ve Orhan Duru. Turkish Studies, 7(3), 2183-2197. STARTSEV, D. İ. (2016). Специфика научно-фантастических рассказов А. Беляева 1920-1930-х гг., Саранск: Факультет филологический Кафедра русской и зарубежной литературы. TSVETKOV, Yevgeniy Viktoroviç (2008). Научная Фантастика и Научное Предвидение, Вестник Северного (Арктического) федерального университета.49-54. YILDIRIM, Emek (2017). “Rus Bilimkurgu Edebiyatı Üzerine”, İstanbul: Birikim Dergisi. ZAYTSEVA, Tatyana Borisovna (2017). Никола Тесла и Профессор Вагнер (Рассказы А. Р. Беляева): Герои нового мифотворчества. Naslele (37), 95−106. “Александр Беляев. Великий Мечтатель”. (2016). Э л е к т р о н н а я школьная газета. 1(3). İnternet Kaynakları Web: Беляева С. Звезда мерцает за окном... - М.: Мол.гвардия, 1984, с.312-347. http://www.rusf.ru/litved/biogr/belyaev.htm (Erişim Tarihi: 04.09.2018). Web: К 130-летию со дня рождения Александра Романовича Беляева. http://www.penzgtu.ru/fileadmin/filemounts/bibliot/dop_doc/virtual_vyst/20140312/belyaev.pdf (Erişim Tarihi: 04.09.2018). Web: Беляев Александр Романович (1884 - 1942). http://www.rusf.ru/litved/biogr/belyaev.htm (Erişim Tarihi: 06.09.2018).