YERYÜZÜNÜN DIŞLANMIŞLARI: JEAN-MARIE GUSTAVE LE CLEZIO’NUN ALTIN BALIK ADLI ROMANINDA MARJİNAL KARAKTERLER

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 23, 75 - 93, 15.09.2020

Şevket Kadıoğlu

https://doi.org/10.33692/avrasyad.711793

Öz

2008 yılında Nobel Edebiyat Ödülü ile taçlandırılan Jean-Marie Gustave Le Clézio, çağdaş Fransız yazınının kayıp uygarlıklara ve üçüncü dünya ülkelerine duyduğu ilgi ve sempati ile dikkat çeken yazarlarından biridir. Köken olarak, birkaç kuşak öncesinden, Maurice Adası’nda büyük topraklara sahip bir aileden gelen ama Fransa doğumlu olan Le Clézio, her zaman iki kökenli olduğunun bilincinde olmuş, Metropol ve Sömürge arasında kendisini parçalanmış hissetmesine karşın her zaman sömürgecilik karşıtı tutumunu dile getirmiş ve bunu romanlarında da yansıtmıştır. Le Clézio’nun bir çok romanında yer alan marjinal karakterler de bir yandan onun ayrım yapmaksızın tüm insanlığa duyduğu sempatiyi tanıtlarken diğer yandan sömürgecilik karşıtı tutumunun taşıyıcıları olarak dikkat çekiyorlar.
Biz bu çalışmada Le Clézio’nun Altın Balık adlı romanındaki marjinal karakterler üzerinden iletmeye çalıştığı insanlık sevgisine, sömürgecilik karşıtlığına, Batı Dünyası (Amerika dahil ) eleştirisine odaklanmaya çalışacağız. Büyük yoksunluklar, kötü koşullar, aşağılanmalar, kötüye kullanmalar, tacizler, karşılaştıkları insanlık dışı muamelelerin yol açtığı ruhsal çöküntüler içinde bu marjinallerin ortaya koydukları ayakta kalma savaşımına dikkat çekeceğiz. Çoğu zenci, Arap, ve çingenelerden oluşan bu marjinal karakterler yaşadıkları olumsuzluklarla dünyadaki kötülükleri gözler önüne sermeye olanak tanırlarken, yaşamı yalın yanıyla içselleştirmek istemeleri dolayısıyla da batının hırslı, bireyci, bencil ve sömürgen insanı ile karşıtlık oluşturmaktadırlar. Çalışmamızda bu karşıtlığı da vurgulamaya çalışacağız. Çalışmamızı hazırlarken Frantz Fanon, Aimé Césaire, Edward Said gibi düşünürlerin söylemleri ile marjinallik üzerine yapılmış sosyolojik inceleme ve çalışmaların bize ışık tutacağını umuyoruz.

Anahtar Kelimeler

Le Clezio, Marjinal, Batı Dünyası, Sömürü, Yoksulluk

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• BAREL, Yves (1982), La Marginalité sociale, Paris: Presse Universitaire de France.
• BOULOS, Miriam Stendal (1999), Chemins pour une approche poétique du monde: Le roman selon J.M. G. Le Clézio, Copenhague: Museum Tusculanum Press.
• BOULOUMIE, Arlette, (2003) Figures du marginal dans la littérature française et francophone, Angers: Presses universitaires de Rennes.
• CESAIRE, Aimé (1955), Discours sur le colonialisme, Paris: Éditions Présence Africaine.
• CESAIRE, Aimé, (2007), Barbar Batı, (Çeviren. Güneş Ayas), İstanbul: Salyangoz Yayınları.
• CHAMBERS, Iain (1994), Göç, kültür, kimlik, (Çeviren: İsmail Türkmen&Mehmet Beşikçi, İstanbul: Ayrıntı.
• COLLINS, Randall ve MAKOXSKY, Michael (2014), Toplumun Keşfi, (Çeviri editörü: Prf. Dr. Nurgün Oktik), Ankara: Nobel.
• CUCHE, Denys, (2009), “« L'homme marginal » : une tradition conceptuelle à revisiter pour penser l'individu en diaspora”, Revue européenne des migrations internationales, Vol. 25, no 3 p.13-31 FANON, Frantz, (2026), Siyah Deri Beyaz Maskeler, (Çeviren: Cahit Koytak), İstanbul, Encore Yayınları.
• GOFFMAN, Erving, (2014), Damga, (Türkçe Söyleyenler: Ş. Geniş-L.Ünsaldı-S.N. Ağırnaslı ), Ankara: Heretik.
• LE CLEZIO, J.M.G., (1969), Le livre des fuites, Paris: Gallimard.
• LE CLEZIO, J.M.G., (1969, Inconnu sur la Terre, Paris: Gallimard.
• LE CLEZIO, J.M.G., (1997), Altın Balık, (Çeviren: Bahadır Gülmez), İstanbul: İletişim.
• ONIMUS, Jean (1994), Pour lire Le Clézio, Paris: Presse Universitaire de France.
• RIOUX, Liliane, (1998), “Les dimensions spatiale et culturelle de la marginalité : une approche psychosociologique”
• ROBERT, Paul, (1983), Le Petit Robert, Paris.
• WACQUANT, Loïc, (2014), Kent Paryaları (Çeviren: Mehmet Doğan), İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• https://www.researchgate.net/publication/32969413_Les_dimensions_spatiale_et_culturelle_de_la_marginalite_une_approche_psychosociologique adlı internet adresinden 12. 01. 2020 tarihinde ulaşılmıştır.
• https://books.openedition.org/pur/28108 adlı internet adresinden 12.01.2020 tarihinde ulaşılmıştır.