RUS DİPLOMATİK BELGELERİNE GÖRE BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI'NDA BULGARİSTAN'IN TARAFSIZLIĞI MESELESİ

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 24, 1 - 11, 01.12.2020

Eray Bayramol

https://doi.org/10.33692/avrasyad.831600

Öz

Balkan Savaşları'nın Bulgaristan üzerinde ortaya çıkardığı sonuçlar Bulgaristan'ı yeni
stratejiler belirlemeye sevk etti. Özellikle İkinci Balkan Savaşı'nda Rusya'dan istediği desteği
alamayan Bulgaristan, Birinci Dünya Savaşı'nda Rus politikalarına karşı temkinli davrandı.
Karşılıklı çıkarlar üzerine kurulu Türk-Bulgar ilişkileri neticesinde Osmanlı Devleti Bulgaristan'ı
bir müttefik olarak kendi tarafına çekmek istedi. Bu süreçte Bulgaristan tarafsızlık politikası
uygulamaya çalışsa da İtilaf ve İttifak Blokları tarafından kendi saflarında yer alması için baskı
uygulandı. Sonuç itibariyle Bulgaristan, Birinci Dünya Savaşı'na Osmanlı Devleti saflarında
girme kararı aldı ve Sırbistan'a karşı savaş ilan etti. Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda İtilaf
Devletleri ile masaya oturmak zorunda kalan Bulgaristan imzalanan antlaşma ile savaştan
çekildi.
Birinci Dünya Savaşı'na İtilaf Devletleri saflarında giren Rusya ise, savaştığı cepheleri
olabildiğince dar tutmak niyetindeydi. Bu sebeple savaştan hemen önce Osmanlı Devleti'nin
tarafsızlığını devam ettirmesi yönünde girişimlerde bulunduğu gibi Bulgaristan'ın da savaşta
tarafsız kalması için çeşitli politikalar geliştirdi. Bulgaristan'ın Osmanlı Devleti saflarında savaşa
girmesi, Osmanlı Devleti ile müttefikleri arasındaki kara bağlantısının sağlanması anlamına
gelmekteydi. Böylesi bir gelişmenin kendisi için yıkım olacağını gören Rusya, Bulgaristan'ın
tarafsız kalması ya da Rusya saflarında savaşa girmesi için uzun uğraşlar verdi.
Rusya'nın bu girişimleri Rusya Dışişleri Bakanlığı ile İstanbul ve Sofya'daki diplomatik
misyonları arasındaki yazışmalara konu olmuştur. Bu çalışmada Rusya'nın Birinci Dünya
Savaşı'nda Bulgaristan'ı İttifak Bloğu'ndan uzak tutma çabaları, Rusya'nın diplomatik belgelerine
dayanılarak ortaya konulmaya çalışılacaktır

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Devleti,, Rusya,, Bulgaristan,

Kaynakça

• ARMAOĞLU, Fahir (2018), 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1995), İstanbul: Kronik Yayınları.
• BAŞKAYA, Muzaffer, (2015), "İngiliz Basını'na Göre Bulgaristan'ın Birinci Dünya Savaşı'ndan Çekilişi ve Selanik Antlaşması", Akademik İncelemeler Dergisi, C: 10/1, s. 51-74.
• BAYUR, Yusuf Hikmet (1991), Türk İnkılap Tarihi Cilt:III/I, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• BİBER, Tuğba Eray (2016), Karadeniz Rumları ve Yunanistan, İstanbul: Yeditepe Yayınları.
• ÇAPRAZ, Hayri (2016), "Birinci Dünya Savaşı Öncesi Rusya'nın Boğazlar Politikası", Belgi, C: IX, s. 1178-1194.