Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

REFİK HALİD KARAY’IN “MEMLEKET YAZILARI”NDA HALK BİLİMİ VE MESLEK FOLKLORU

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 25, 30 - 39, 15.12.2020
https://doi.org/10.33692/avrasyad.836084

Öz

Refik Halid Karay, Türkiye Türkçesinin yazı dilinde kemâle ermesinde, Türk
öykücülüğünün Anadolu’ya açılmasında büyük hizmetlerde bulunmuş devrin önemli
yazarlarındandır. Yazar, muhalif kişiliği ile II. Meşrutiyet yıllarından yurda dönüş tarihi olan
1938’e kadar ülke siyasetinde adından oldukça söz ettirmiştir. Tuncay Birkan, Refik Halid
Karay’ın 1938’de yurda dönüşüyle başlayan ve ölüm yılı 1965’e kadar süren gazete yazılarını
“Memleket Yazıları” adıyla temalarına göre ayırıp 18 kitap halinde yayımlayarak günümüz
okuyucusu ile buluşturur. Dönemin en çok ses getiren gazete ve dergilerinde yayınlanmış bu
yazılar kültür, sanat içerikli temalarıyla sosyal bilimciler ve özellikle de halk bilimi için önemli bir
kaynak durumundadır. Yazılar incelendiğinde görülecektir ki günlük yazı yazma ve yetiştirme
endişesi onda yavanlık yaratmamış; günümüzde yapıldığı gibi gündelik iç ve dış siyaset
hakkında basit yazılar yazarak gemisini yürütmemiş; bildiğimiz Refik Halid Türkçesi ile kültürlü
bir yazı faaliyetine girişmiştir. Yazar, hemen her yazısında sözü, unutulmasından korktuğu âdet
ve geleneklere, konak hayatına, mutfak kültürüne, halk etimolojisine, botaniğe, kalıplaşmış
sözlere, masal ve fıkraya, mâniye, halk tiyatrosuna, halk taşıtlarına, modalara, inanışlara,
mesleklere getirerek bildiklerini anlatmış; hatırlamadıklarını okuyucusuna sorup aktararak âdeta
derleme faaliyetine girişmiş; halk bilimi araştırmacılarına kendi ve emsali olan “üç asırlık
adamlar” dediği kültüre dair söz eden yazarlar tükenmeden derleme faaliyetine girişmeleri için
öğütler vermiştir. Bu makalede, yazının sınırlarını çok aşacak “Memleket Yazıları”ndaki halk
bilimi unsurları değil; yazarı bu hususta ilgili olmaya sevk eden amiller, Karay’ın halk bilimci tavrı
ve yazarın meslek folkloruna içerik sağlayan yazıları üzerinde durulacaktır

Kaynakça

  • BEYATLI, Yahya Kemal, (1976), Siyasi ve Edebi Portreler, İstanbul: Fetih Cemiyeti Yayını.
  • DUYMAZ, Ali ve Halil İbrahim Şahin, 87 (2010), “Meslek Folkloru Kapsamında Geleneksel Mesleklerdeki Pir İnancı ve Hikâyeleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Millî Folklor, 101-112.
  • KARAY, Refik Halid, (2009), Bir Ömür Boyunca, İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
Toplam 3 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Fatih Köksal

Yayımlanma Tarihi 15 Aralık 2020
Gönderilme Tarihi 1 Mayıs 2020
Yayımlandığı Sayı Yıl 2020 Cilt: 8 Sayı: 25

Kaynak Göster

APA Köksal, F. (2020). REFİK HALİD KARAY’IN “MEMLEKET YAZILARI”NDA HALK BİLİMİ VE MESLEK FOLKLORU. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8(25), 30-39. https://doi.org/10.33692/avrasyad.836084

 27448 27618 27616   27615  27574 27609   27627


Avrasyad''de yayınlanan makaleler, Creative Commons Atıf-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY-NC 4.0) ile lisanslanmıştır. Bilimsel araştırmaları kamuya ücretsiz sunmanın bilginin küresel paylaşımını artıracağı ilkesini benimseyen dergi, tüm içeriğine anında açık erişim sağlamaktadır. Makalelerdeki fikir ve görüşlerin sorumluluğu sadece yazarlarına ait olup Avrasyad''nin görüşlerini yansıtmazlar. Kullanım Şartları ve Gizlilik Politikası