COĞRAFİ İŞARETLER VE TÜRK MUTFAK KÜLTÜRÜNDE BİR İMGE: ESPİYE PİDESİ

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 25, 92 - 104, 15.12.2020

Mehmet Özdemir

https://doi.org/10.33692/avrasyad.836094

Cited By: 1

Öz

Bu makalede geleneksel Türk mutfak kültürünün bir imgesi olarak Espiye pidesi, üretim, tüketim ve kültürel bağlamında ele alınmaktadır. Mutfak, insanların çeşitli ürünleri (bitkisel, hayvansal vb.) bir araya getirerek yemeğe/besine dönüştürdükleri artistik bir deneyim alanıdır. Yemeğin türünü ve adını, seçilen ürünler yanında yöresel özellikler ve kültür belirlemektedir. Son yıllarda insanların beslenme alışkanlıkları yöresel, doğal, organik vb. imajların etrafında şekillenmeye başlamıştır. Söz konusu imajların Türk mutfak kültürüne olan etkileri de köy ve kültürüne ait ürünleri öne çıkarmıştır. Bu bağlamda Türk mutfak kültüründe et ve buğdayın yeri sorgulanarak yemeğe dönüştürme işlemleri pide açısından tartışılmaktadır. Pidenin hazırlanması sürecinde gerekli maddelerin temini, ürün tercihi ve karar verme, malzemeyi işleme, usta mahareti, pişirme süresi, servis seçenekleri gibi unsurlara dikkat çekilmektedir. Beslenme olgusu, sadece öğün (kahvaltı, öğle ve akşam yemeği) kavramıyla geçiştirilecek bir konu değildir. Özellikle insanların deneyime bağlı turizm olgusuna yöneldikleri bir dönemde, mutfağın sanatsal ve kültürel yaratım alanı olarak öne çıkması, marka, patent, coğrafi işaret ve tescil süreçlerini öne çıkarmıştır. Söz konusu olgular doğrultusunda mutfağın bir kültür turizmi alanı olarak şekillendiği söylenebilir. Gastronomi turizmi olarak da bilinen bu yeni anlayış, temelde önemli bir fizyolojik ihtiyaç (giderilmesi zorunlu) olması hasebiyle kendi kültürünü ve anlayışını vücuda getirerek bu kapsamda yöresel mutfakların önem kazanmasını sağlamıştır. Bu kapsamda makalede Espiye Pidesi olarak bilinen mutfak imgesini öne çıkaran özellikler tespit edilerek Türk mutfak gelenekleri içerisindeki yeri sorgulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kültür,, Turizm,, Gastronomi,

Kaynakça

• BOCOCK, Robert, (2005), Tüketim, (Çev. İrem Kutluk), Ankara: Dost Kitabevi.
• DEVECİ, Bilal vd. (2013), “Kırsal Turizm İle Gastronomi Turizmi İlişkisi: Bigadiç Örneği”, IJSES (Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi), Volume: 3, Issue: 2, Sayfa: 29-34.
• GOODE, Judith, (2009), “Yemek”, (Çev. Fatih Mormenekşe), Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar 3, Ankara: Geleneksel Yayıncılık, Sayfa: 375-381.