'YENİ BÜYÜK OYUN'UN NE KADAR BÜYÜK OLDUĞU ÜZERİNE

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 26, 266 - 295, 17.03.2021

Poyraz Çini

https://doi.org/10.33692/avrasyad.895688

Cited By: 1

Öz

Dünyadaki önemli doğal gaz ve petrol kaynaklarını barındıran, özellikle Avrupa ülkeleri
ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin enerji ihtiyacının karşılanmasında önemli yeri olan, hızla gelişen ve
geleceğin potansiyel küresel ekonomik merkezlerinden olmaya aday, Orta Asya, Hazar Bölgesi
ile bu bölgelerin çevrelerini oluşturan coğrafi alandan meydana gelen Avrasya coğrafyası;
günümüzde başta büyük güçler olmak üzere irili ufaklı devletler, uluslararası ve ulusüstü
örgütler, terör grupları ve çokuluslu şirketler gibi çok sayıda aktör tarafından oynayan Yeni
Büyük Oyun'un sahnesini teşkil etmektedir. Burası 19. yüzyılda Büyük Britanya ve Rus
İmparatorluğu arasında yaşanan emperyalist güç mücadelesini tarif eden meşhur Büyük
Oyun'un yaşandığı aynı bölgedir. 1907 yılında iki hasım devlet arası imzalanan antlaşmayla
birlikte son bulduğu düşünülen Büyük Oyun ve bölge üzerinde yaşanan güç mücadelesi, Sovyet
Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin dağılışıyla bağımsızlığını kazanan yeni devletlerle birlikte
bölgenin geleceğinin değişik ihtimallere açık hale gelmesi sonucu, 20. yüzyılın sonlarında
yeniden uluslararası ilişkiler disiplininin gündemini meşgul eden konular arasında üst sıralarda
yer almaya başlamıştır. Eski ve yeni büyük oyunlar arası aktörler, çekişme alanları,
mücadelenin kapsamı ve bağlam bakımından çeşitli farklılıklar bulunuyor olsa dahi temel olan
tek bir şey vardır: bu bölge yüzyıllardır dünyanın büyük güçlerinin çıkarları için büyük önem
taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı tarihi Büyük Oyun ve günümüzde sürmekte olan Yeni Büyük
Oyun'u karşılaştırmak, benzerliklerini ortaya koymak ve yeni oyun eskiye göre çok daha büyük
çaplı olsa da iki olgunun temel sebebinin aynı olduğunu ortaya çıkarmaktır.

Anahtar Kelimeler

Büyük Oyun,, Yeni Büyük Oyun,, Avrasya,

Kaynakça

• ATUK, M. Volkan, (2018), "Kutuplaşma Siyaseti Bağlamında İngiliz-Rus Konvansiyonu ve Osmanlı Devleti", Uluslararası İlişkiler, C. XV, S. 57: s. 99-109.
• AVİM, (2016, Kasım),Şanghay İşbirliği Örgütü (Şanghay Beşlisi) Nedir?, (Araştırma Raporu), https://avim.org.tr/tr/Bulten/SANGHAY-ISBIRLIGI-ORGUTU-SANGHAY BESLISI-NEDIR, (Erişim Tarihi: 01.06.2020).
• BAİYZBEKOV, Azamat, (2016), "The Eurasian Agenda: The International Relations of Kyrgyzstan", Master's Theses, The University Of San Francisco,https://repository.usfca.edu/thes/214(Erişim Tarihi: 07.09.2020).
• BARFİELD, J. Thomas, (2010),Afghanistan: A Cultural and Political History, New Jersey: Princeton University Press.