KÜLTÜREL DİPLOMASİDE CİNSİYET, TÜRK KADIN DİPLOMATLARIN İŞLEVLERİ

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 26, 180 - 195, 17.03.2021

Yücel Özdemir

https://doi.org/10.33692/avrasyad.898934

Öz

Toplumsal ve kültürel değişmeler birçok yeni düşünceleri beraberinde getirmiştir.
Özellikle Batı Aydınlanma Çağı ile ortaya çıkan, ataerkil toplum içindeki kadının yeri üzerine
yapılan toplumsal cinsiyet tartışmaları bunlardan biridir. Toplumsal cinsiyet kuramı, toplumun
ortak belleğinin cinslere yüklediği kültürel kodları çözümleyerek, toplumun cinsiyet kültürünü
sistematik olarak ele almayı amaçlamaktadır. Bununla beraber cinslerin sosyal, siyasal, kültürel
yapı içindeki cinsiyet eşitsizliği durumuna da odaklanmaktadır. Toplumlar, kültür yaşamının her
alanında, toplumsal cinsiyet rollerini, cinsiyet kalıp yargılarını, önyargılarını
yansıtabilmektedirler. Bu açıdan, ulusların dış ilişkilerinde kullandığı kültürel diplomasi alanı,
aynı zamanda onların kültürel kodlarının, cinsiyet kültür algılarının yansıdığı alanlardır. Ulusların
dışişlerinde erkek cinsiyetin hâkim olmasının yanında, kültürel diplomasi de kadınının
görünürlük kazandığı alan olarak karşımıza çıkmaktadır. Diğer taraftan kültürel diplomasi,
ulusların kültürel ifade çeşitliliğini ve zenginliğini göstermesi açısından halkbilimi ile ilişkilidir.
Halkbilimi, bir ulusun kültürel belleğini ve kimliğini oluşturması münasebetiyle kültürel
diplomasiye dikkate değer veri sağlayabilen bir disiplindir. Bunun yanında kadının, kültür
yaşamındaki etkinliklerde başat rol oynadığını söylemek mümkündür. Kadın, kültür tarihinin her
döneminde aktif kültür taşıyıcısı olarak güncelliğini korumuştur. Kültürel diplomasi alanında
kadının konumu üzerine kültürel doku analizi yapıldığında şöyle bir sonuç karşılaşılmaktadır;
Kadın, halkbilgisini aktaran, yaşatan, ötekiyle etkileşimde bulunduran bir aktördür. Bu açıdan
kültürel diplomasi çalışmalarında kadın imgesini ve işlevlerini toplumsal cinsiyet açısından ele
almak, dikkate değerdir. Makalede, Avrupa’da cinsiyet kültürü ve diplomasi odağında literatür
taraması sunulacaktır. Türk kültür tarihinde kadının iç ve dışişlerdeki rolü, sözlü ve yazılı
kaynaklar ile tartışılacaktır. T.C. Dışişleri Bakanlığı’nda görev yapmış Türk kadın diplomatları ve
diplomat eşi olarak kadının, kültürel diplomasideki yeri ve işlevleri cinsiyet kültürü bağlamında
incelenecektir

Anahtar Kelimeler

Kültürel Diplomasi,, Cinsiyet Kültürü,, Kadın Diplomatlar,

Kaynakça

• ADAMS, Carol J., (2013), Etin Cinsel Politikası; Feminist- Vejetaryen Eleştirel Kuram, Çev: G. Tezcan, M. E. Boyacıoğlu, Ayrıntı Yay. İstanbul.
• ADLER, Alfred, (2018), İnsanın Doğası, Çev: Ayşen Tekşen, Payel Yayınevi, İstanbul, Syf: 100-122.
• AKGÜNDÜZ Ahmet, (1990) Osmanlı Kanunnameleri ve Hukuki Tahlilleri, 2. Kitap, İstanbul.