THREE ROCK TOMBS FROM LYCAONIA REGION

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 28, 114 - 122, 19.09.2021

Asuman Baldıran Erdener Pehlivan

https://doi.org/10.33692/avrasyad.938070

Öz

This study is about three rock tombs in a necropol area discovered during the Konya and its Vicinity surveys conducted under the presidency of ………………………in 2020. This area is located in the south of Belkuyu Village in the Akören district of Konya. The area is in a deep valley. At the entrance of the valley to the south of the village, walls built for terracing agricultural lands were identified. During the researches carried out in the valley, three rock tombs with a rectangular entrance opening, which constitute the subject of the article, were found. Within the scope of this study, it is aimed to carry out typological analysis of the rock tombs in the mentioned area and to bring out these works that have not entered the archeology literature yet. For this purpose, taking into account the samples found in the Lycaonia Region in previous years, Urartian rock tomb samples from the Eastern Anatolia Region were examined. Then, samples in neighboring regions around the Lycaonia Region, where three rock tombs are located, were investigated. The necropolis in a total of seven regions, namely the Lycian Region in the southwest, the Phrygia Region in the northwest, the Cilicia Region in the southeast, the Cappadocia Region in the east, the Galatia and Pontus regions in the northeast, and the Pisidia Region in the west, were examined and analogical comparison of the works was made. Thanks to these analogical comparisons, contemporary examples of these tombs in Anatolia were evaluated. In the light of all these evaluations, the chronological evaluation of the three rock tombs examined was made and it was determined that these tombs belong to the 1st – 4th century A.D. thanks to their form, typology and archaeological materials.

Anahtar Kelimeler

Rock Tomb, Lycaonia, Burial, Roman Period, Necropol

LYKAONİA BÖLGESİNDEN ÜÇ KAYA MEZAR

Öz

Bu çalışma, 2020 yılında Prof. Dr. Asuman BALDIRAN başkanlığına gerçekleştirilen Konya ve Çevresi yüzey araştırmalarında tespit edilen bir nekropol alanındaki üç kaya mezar ile ilgilidir. Söz konusu alan, Konya ilinin Akören ilçesine bağlı Belkuyu Mahallesi’nin güneyinde yer almaktadır. Bu alan, derin bir vadi içerisindedir. Mahallenin güneyinde yer alan vadinin girişinde tarımsal arazilerin teraslanması amacıyla oluşturulmuş duvarlar tespit edilmiştir. Vadide gerçekleştirilen araştırmalarda, makalenin konusunu oluşturan, dikdörtgen giriş açıklığına sahip üç kaya mezar tespit edilmiştir. Bu çalışma kapsamında, bahsi geçen alandaki kaya mezarların tipolojik analizlerini gerçekleştirmek ve arkeoloji literatürüne henüz girmemiş olan bu eserleri kazandırmak amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, Lykaonia Bölgesi’nde önceki yıllarda saptanmış olan örnekler de göz önünde bulundurularak, başta Doğu Anadolu Bölgesi’nden Urartu kaya mezar örnekleri incelenmiştir. Ardından, üç kaya mezarın konumlanmış olduğu Lykaonia Bölgesi’nin çevresinde yer alan komşu bölgelerdeki örnekler araştırılmıştır. Güneybatıda Lykia Bölgesi, kuzeybatıda Phrygia Bölgesi, güneydoğuda Kilikia Bölgesi, doğuda Kappadokia Bölgesi, kuzeydoğuda Galatia ve Pontos bölgeleri, batıda Psidia Bölgesi olmak üzere toplam yedi bölgedeki nekropoller incelenmiş ve eserin analojik karşılaştırması yapılmıştır. Yapılan bu analojik karşılaştırmalar sayesinde söz konusu mezarların Anadolu’daki çağdaş örnekleri değerlendirilmiştir. Tüm bu değerlendirmeler ışığında incelenen üç kaya mezarın kronolojik değerlendirmesi yapılarak, söz konusu bu mezarların form, tipoloji ve arkeolojik malzemeler sayesinde MS. 1-4. yüzyıla ait olduğu saptanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

kaya mezar, Lykaonia, ölü gömme, Roma Dönemi, nekropol

Kaynakça

• A. M. Büyükkarakaya, Ali, Metin, Alpagut, Asuman, Çubukçu, Evren, Cavalli, Fabio. 2018. “Juliopolis (Iuliopolis) Antropolojik Araştırmaları: İlk Çalışmalar”, Ankara Araştırmaları Dergisi 6/2, 111-126.
• Akurgal, Ekrem. 1961. Die Kunst Anatoliens von Homer bis Alexander, Berlin: Walter de Gruyter&Co.
• Alföldi – Rosenbaum, Elisabeth. 1980. The Necropolis Of Adrassus (Balabolu) in Rough Cilicia (Isauria). Wien: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften.
• Bean-Mitford 1970Bean, George, Ewart, Terence, Mitford. 1970. Journeys in Rough Cilicia 1964- 1968. Vienna: Hermann Bohlaus Nachf.
• Belke, Klaus, Mersisch, Norbert. 1990. TIB 7: Phrygien und Pisidien. Wien: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften.
• Berber, Serdar. 2015. “Isparta İli Keçiborlu İlçesi ve Çevresi Kaya Mezarları”, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
• Berndt, Dietrich. 1986. “Fındık-eine antike Stätte im Phrygischen Bergland”. AW C.XVII: 2-12.
• Çelgin, A. V. (1990). “Termessos Kenti Nekropolleri” Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Çevik, Nevzat. 2000. Urartu kaya mezarları ve ölü gömme gelenekleri, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Doğanay, O. (2009). İsauria Bölgesi Kaya Mezarları ve Ölü Gömme Gelenekleri. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Durugönül, Serra. 1989. Die Felsreliefs im Rauhen Kilikien, BAR International Series. No: 511, Oxford: Oxford Publishing.
• Erdoğan, Sabahattin. 2017. “Doğu Anadolu Bölgesi Tek Odalı Kaya Oda Mezarları: Kökeni, Gelişimi ve Mimari Tipolojisi” Doktora Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Haspels, Caroline, Henriette, Emilie. 1971. The Highlands of Phrygia. Sites and Monuments. Princeton: Princeton University Press.
• Karakurt, Duygu. 2017. “Pisdia Bölgesi Mezar Tipleri”. Yüksek Lisans Tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur.
• Karauğuz, Güngör, Doğanay, Osman, Kunt, Halil, İbrahim, 2004. Lykaonia Bölgesi Kaya Mezarları, Konya: Çizgi Kitabevi.
• Kortanoğlu, Rıfat, Eser. 2006. “Hellenistik ve Roma Dönemlerinde Dağlık Phrygia Bölgesi Kaya Mezarları” Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Kumandaş – Yanmaz, Hacer, 2018. “Ordu ili Ünye ilçesi Kaya Mezarları”. Avrasya Sosyal Araştırmaları Dergisi 5, 106-129.
• Kurt, Mehmet. 2012. Karaman Laranda Çevresindeki Kaya Yerleşimleri, Konya: Çizgi Kitabevi.
• Murat, Umut, Doğan, Akkemik, Ünal, Demirer, Ünal, Demirtaş Nurgü. 2017. “Sıraharmanlar Çiftlik Mezarı: Buluntuları ve Özgün Mimarisi ile Aphrodisias Nekropolü Mezar Tipolojisine Yeni bir Katkı”. Cedrus V, 301-323.
• Özsait, Mehmet, Özsait Nesrin, Baytak, İsmail. 2010. “2008 Yılı Isparta ve Burdur Yüzey Araştırmaları”, 27. AST 2. 419 -438.
• Özsait, Mehmet, Özsait, Nesrin, Çomak, Özgür. 2014. “2012 Yılı Isparta Yüzey Araştırmaları”, 31. AST, 1, 228-244.
• Sancaktar, Hacer, Sezgin, Kudret. 2020. Son Dönem Araştırmaları Işığında Yozgat ve Çevresindeki Kaya Mezarları. CEDRUS VIII. 325-349.
• Scarborough – Er, Yasemin. 1991. “The Funerary Monuments of Cilicia Tracheia”,Doktora Tezi, Cornell Üniversitesi, New York.
• Sivas, Taciser. 1999. Eskisehir-Afyonkarahisar-Kütahya İl Sınırları İçindeki Phryg Kaya Anıtları, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Tokgöz, Dündar. 1976. “Seyitgazi Nekropolü Kazısı-1974”, TAD, C. XXIII, No: 1: 103-109.
• Topaloğlu, Yasin. 2012. “Yeni Buluntular Işığında Kuzeydoğu Anadolu Kaya Mezarları”. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 10: 131-163.
• Üçer, Sırrı, Koman, Mesut. 1945. Konya İli Köy ve Yer Adları Üzerine Bir Deneme, Konya: Konya Halkevi Tarih ve Müze Komitesi Yayınları.
• Yılmaz, Mustafa. 2005. Bozkır Çevresinin ( Hadim- Ahırlı- Yalıhüyük) Antik Tarihi ve Eserleri. Konya: Selçuk Üniversitesi Basımevi.