KİMLİK VE KÜLTÜR OLUŞUMUNDA MEKÂNSAL FAKTÖRLER: SOVYET TOPLUMU İLE KOMÜN EVLERİ İLİŞKİSİ ÖRNEĞİ

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 28, 226 - 247, 19.09.2021

Hacı Murat Terzi

https://doi.org/10.33692/avrasyad.995120

Öz

Tarih boyunca insan ve çevre ilişkisi mekân ile açıklanmaya çalışılmıştır. Sosyolojik ve çevresel şartlar temelde bireyi şekillendirirken mekân, bu etkileşim içerisinde en önemli ve en belirleyici unsur olmuştur. Nitekim çevre, insan ve toplum ilişkilerini düşünsel ve kültürel imgelerle yoğrulmuş olan mekân kavramından ayrıca düşünmek mümkün değildir. Tarih boyunca hem bireysel hem de ortak yaşam alanları inşa edilirken bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde mekân üzerinden kültür ve kimlik inşası süreci içerisine girilmiştir. Bu çalışmada mekân ve toplum ilişkisinden hareketle, sosyalist kentleşme modelinin ne olduğu, bu alandaki çalışmaların tarihsel gelişimi incelenmiştir. Sosyalist kent kuramlarından yola çıkılarak sosyalist kentleşmenin en önemli uygulama alanı olan Sovyetler Birliği’nde sosyal kent anlayışının bir ürünü olan komün evler (Sosyal Konutlar) incelenmiştir. Sovyet döneminde insanlar komün evlerde yıllarca ortak yaşam sürmek mecburiyetinde bırakılmışlardır. Bu ortak yaşam evleri, zamanla kültür ve kimliği etkilemiş; aile hayatı ve ahlaki değerleri yeniden kurgulanmış yeni tip insan ve toplum modeli olan Sovyet İnsanının (Homo Sovieticus) ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Bu çalışmada, İnsan tabiatını, ihtiyaçlarını ve toplumsal değerleri dikkate almadan tasarlanan ve insanları biyolojik varlıklar olarak eşitleyen bir anlayışı yansıtan sosyalist konut modelinin ahlaki değerlere ve günümüz aile hayatına olan etkileri incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Komün Evler, Kentleşme, Sosyal Konut, Kültür ve Kimlik Sosyolojisi, Homo Sovieticus, Mekân Sosyolojisi, Komün Evler, Kentleşme, Sosyal Konut, Kültür ve Kimlik Sosyolojisi, Homo Sovieticus, Mekân Sosyolojisi

Kaynakça

• Novozhenov, Y. 1997. Pochemu Vyrojdayetsa Russkaya Natsiya? Ural Journal(5). https://magazines.gorky.media/ural/1997/5/pochemu-vyrozhdaetsya-russkaya-nacziya.html adresinden alındı
• Owen, R. 1995. Çalışan Sınıflara Hitap [29 Mart 1819]”, Yeni Toplum Görüşü. (M. D. Şahiner, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi.
• Parekh, B. 2002. Çokkültürlülüğü Yeniden Düşünmek. Ankara: Phoenix Yayınları.