NURETTİN TOPÇU’NUN DEVLET ANLAYIŞI: MİLLİ DEVLET

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 29, 151 - 164, 20.12.2021

Ahmet İşler

https://doi.org/10.33692/avrasyad.1035691

Öz

Türk düşünce tarihinin önemli isimlerinden biri olan Nurettin Topçu, kaleme aldığı
eserlerde devlet mefhumuna özel bir önem atfetmektedir. Onun düşüncesinde devlet, Allah’a
ulaşılacak bir yoldur. Topçu, devlet ile ilgili fikirlerini Anadolu merkezli İslam anlayışı, İsyan
Ahlakı ve İslam sosyalizmi adını verdiği kavramlar etrafında şekillendirmiştir. Ayrıca
düşüncelerini Batılı fikirlerle harmanlamak suretiyle ortaya koymuştur. Bu bakımdan kendine
has ve Türkiye’deki fikri akımlara tepkisel olarak şekillendirdiği devlet anlayışına “milli devlet”
adını vermektedir. Topçu, milli devleti Anadolu coğrafyası ile sınırlayarak, yerli ve milli bir devlet
modelini benimsemiştir. Bu doğrultuda merkeziyetçi ve otoriter şeklinde tanımladığı milli devletin
sosyal, siyasal, kültürel, iktisadi ve askeri unsurlarını tespit etmiş, tarih boyunca Anadolu’da
kurulan Türk devletlerinin milli devlet ile olan bağını ispat etmeye yönelik görüşler öne
sürmüştür.
Bu çalışmada Topçu’nun 1939 yılında çıkarttığı Hareket Dergisi referans alınarak onun
devlet anlayışı ve özelde milli devlete yüklediği anlamlar üzerinde durulmaktadır. Bu amaçla
Topçu’nun eserlerindeki fikirler içerik analizi metodu ile irdelenmeye çalışılmıştır. Çalışmanın
neticesinde Topçu’nun kurulacak milli devletin ve bu sistemin tüm kurumlarının ilham kaynağını
İslamiyet’te bulduğu görülmüştür. Geleneğe vurgu yapan ve ahlakı devletin temel
dinamiklerinden biri olarak gören Topçu, Anadolu’yu İslam’ın merkezine alarak devlet
anlayışının çerçevesini çizmişti. Ancak milli devlet anlayışını Batılı kavram ve paradigmalarla
izah ederek eklektik bir yorum ile temellendirmektedir.

Anahtar Kelimeler

Nurettin Topçu, Milli Devlet, Muhafazakârlık, Anadoluculuk.

Kaynakça

• Akın, Mahmut. H, Meşe, Ertuğrul, 2013, “Türkiye’de Muhafazakârlığa Nurettin Topçu’nun Eleştirel Katkısı”, Muhafazakâr Düşünce, Yıl. 10, Sayı. 37, s. 141-154.
• Aksakal, Hasan, 2016, Türk Muhafazakârlığı, Terennüm, Tereddüt, Tahakküm, İstanbul: Alfa Yayınları.
• Anderson, Benedict, 2015, Hayali Cemaatler: Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayılması, çev: İ, Savaşır, İstanbul: Metis Yayınları.