HALKBİLİMSEL METAETİK KURAM ile “KENDİNİ ÖVMEK ve KİBİRLİ OLMAK” OLUMSUZ ETİK DEĞERLERİNİN HALKBİLİMSEL TEMELLENDİRMESİ

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 30, 168 - 192, 17.03.2022

Sacide Çobanoğlu

Öz

Günümüzde şiddetle esmeye başlayan modernite rüzgarlarının etkisiyle dünyamız
kültür endüstrisi bağlamında süratle globalleşmektedir. Bu değişim rüzgarlarına maruz kalan
toplumlar, zamanla köklerinden uzaklaşmaktadırlar. Türk dünyası olarak Türk toplumlarının
kendi kültürlerine yabancılaşmasını önlemek amacıyla çalışmalar yapmamız gerekmektedir. Bu
çalışmaların başında Türk dünyasını kendisi yapan etik değerlerin hatırlatılması ve yeni nesillere
kazandırılması gelmektedir. Türk dünyasının yarattığı sözlü kültür ürünleri içinde onun kültürel
birikimini ve birlikteliğini en güzel ifade eden eser hiç kuşkusuz ki Dede Korkut Kitabı’dır. Dede
Korkut Kitabı’nın, tarihin tüm zamanlarını kapsayan Türklerin halk felsefesini, etik değerlerini,
etik anlayışını içermekte olduğu ve gelecek nesillere verdiği mesajlar bağlamında bizlere bu
kültür birikimini ilettiği gözlemlenmektedir. Dede Korkut Kitabı, bir milletin milletleşme sürecinin
hikâyesi olup Türk dünyasının devamlılığını sağlayan halk fikirlerini, nesilden nesile aktaran en
önemli sözlü kültür ürünleridir. Bu sebeple çalışmamızında, çalışma evreni olarak Dede Korkut
Kitabı’nı seçmiş bulunmaktayız.
Bu çalışmanın konusu; Türk dünyası etik anlayışında ortaklık gösteren ve Türk
kültürüyle ayrılmaz bir bütün teşkil eden etik değerlerinden ahlakî gelenekler içinde yer alan
Kendini Övmek ve Kibirli Olmak Olumsuz Etik Değerlerinin halkbiliminde yeni bir kuram olarak
ortaya koyduğumuz Halkbilimsel Metaetik Kuram ve kuramın inceleme yöntemi olarak
geliştirdiğimiz Halkbilimsel Temellendirme Metaetiksel Çözümleme yöntemiyle halkbilimsel
olarak temellendirilip metaetiksel olarak çözümlenmesidir. Çalışmamızda, Türk dünyası etik
algısının ortaya çıkışına kaynaklık eden halkbilimsel anlamda halk fikirleri metaetiksel anlamda
önermeler ortaya konularak Türk halk felsefesinin yapılanışı ve Halkbilimsel Metaetik Kuramın
anlatılara uygulanışı noktasında örnek bir çalışma yapmak amaçlanmaktadır

Anahtar Kelimeler

Halkbilimi, Metaetik, Kuram, Temellendirme, Çözümleme.

Kaynakça

• Asa, Berger, Arthur. (1996). Kitle İletişiminde Çözümleme Yöntemleri, (Çev. Barkan, M; Demiray, U), Eskişehir: Etam A.Ş.
• Cevizci, Ahmet. (2002). Etiğe Giriş, İstanbul: Engin Yayıncılık.
• Cevizci, Ahmet, (2015). Etik Ahlak Felsefesi, 2. bs. İstanbul: Say Yayınları