DIŞ GELİŞMELER IŞIĞINDA CUMHURBAŞKANI İSMET İNÖNÜ'NÜN İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI DÖNEMİ İSTANBUL ZİYARETLER

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 31, 1 - 25, 25.06.2022

Hacı Veli Gök

https://doi.org/10.33692/avrasyad.1131527

Öz

Devlet başkanlarının yurt ziyaretlerine çıkması iki yönden önem arz etmektedir. Bu
ziyaretler bir yandan halkın sıkıntılarını birinci elden dinleme olanağı sağlarken öte yandan
ziyaret eden siyasetçi ya da devlet başkanının halk arasındaki itibarını yükselterek hâkimiyetini
kuvvetlendirmektedir. Bu açıdan bakıldığında Atatürk döneminde ihmal edilmeyen yurt
ziyaretlerinin İnönü döneminde de önemle üzerinde durulduğu görülmektedir. Çalışmanın
konusunu teşkil eden Dış Gelişmeler Işığında Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün İkinci Dünya
Savaşı Dönemi İstanbul Ziyaretleri, mevcut ziyaretler içerisinde önemli bir yer işgal etmektedir.
Zira İstanbul, Türkiye’nin en büyük kenti olması ve bu büyüklüğün sadece nüfus ile sınırlı
kalmaması bu kenti cazibe merkezi haline getirmiştir. Adeta ülkenin lokomotifi konumunda olan
İstanbul, Cumhurbaşkanı İnönü’nün ihmal etmediği kentlerin başında yer almıştır. İkinci Dünya
Savaşı dönemi içerisinde değerlendirilen İstanbul ziyaretleri şüphesiz ki savaşın Türkiye
üzerindeki tesirlerinden ayrı düşünülemez. Bu bağlamda çalışmada, İnönü’nün İstanbul
ziyaretlerinin nedenleri, savaş dönemi dış politikasıyla ilgisi ve bu ziyaretlerle elde edilen
kazanımlar ortaya konulmaya çalışılmıştır. Dönem koşulları göz önüne alındığında eski
başkentin halen ülkenin en gözde şehri olduğu gerçeği unutulmamalıdır. İstanbul’da söz konusu
olan sorun ve eksikliklerin Türkiye’ye olası tesiri İnönü tarafından iyi bilinmektedir. Bu bilinç
İstanbul ziyaretlerinde önemli bir unsur olmuştur. Ayrıca İnönü İstanbul’u sadece politik
sebeplerle değil istirahat amaçlı da ziyaret etmiştir. Yalova bu amaçla tercih ettiği yer olarak
karşımıza çıkmaktadır. Tüm bunlar, çalışmanın İstanbul özelinde ele alınmasını sağlamıştır. Bu
çalışmada Türkiye’nin halen en önemli şehri konumunda olan İstanbul’a Cumhurbaşkanı
İnönü’nün İkinci Dünya Savaşı sürecinde gerçekleştirdiği ziyaretler incelenmiştir. Bu ziyaretler
İkinci Dünya Savaşı dış gelişmeleri bağlamında incelenerek ziyaretlerdeki amaç, süreç ve
sonuçlarının kapsamlı ve sağlıklı bir şekilde değerlendirilmesi hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Cumhuriyet Halk Partisi, İsmet İnönü,, İstanbul, Ziyaret, İstanbul, Ziyaret

Kaynakça

• Armaoğlu Fahir 2020a, Türk Dış Politikası Tarihi, , İstanbul: Kronik Yayınları.
• Armaoğlu, Fahir 2020b, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi 1914-1995, İstanbul: Kronik Yayınları.
• Ateş, Ahmet Emre; Gökçeler, Onur 2019, “12 Temmuz Beyannamesinin Gölgesinde Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün Yurt Gezileri”, İnsan ve İnsan Dergisi, Yıl.6, Sayı.21, s. 477-492.
• Aydemir, Şevket Süreyya 1993, İkinci Adam 1938-1950, C. II, İstanbul: Remzi Kitapevi.