CUMHURİYETİN İLK YILLARI ÇAĞDAŞ BEDEN EĞİTİMİ VE ÖĞRETİMİ

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 31, 138 - 154, 25.06.2022

Ünsal Tazegül

https://doi.org/10.33692/avrasyad.1131603

Öz

Cumhuriyetin ilk yılları, 1923 ve 1943 yılları arasın zaman dilimini kapsamaktadır Bu
dönem içerisinde eğitim, bilim ve laiklik üzerine kurgulanmıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarında, gerek
devlet kurumları, gerekse gönüllü kuruluşlar, ruhen ve bedenen geleceğin sağlıklı kuşağını
‘‘Gürbüz Türk Neslini’’ yetiştirmek için çalışmışlardır. Sağlıklı ve Gürbüz Türk Çocuğu yetiştirme
meselesi dönemin önemli konularından birisi olmuştur. Cumhuriyetin kabulüyle okullarda
verilmekte olan beden terbiyesi dersi ilmi bir şekilde uygulanmaya başlamıştır. Bu yıllarda
beden eğitimi ve spor dersi jimnastik olarak verilmeye başlanmıştır. Çalışma geçmişte ya da
halen var olan bir durumu, var olduğu şekliyle tanımlamayı amaçlayan “tarama modeli”
kapsamında, olayların geçmiş zaman içindeki gelişiminin, geçmişte olanların öğrenilmesi,
anlaşılması ve açıklanması amacıyla araştırmacı tarafından ilgili kaynak ve yayınların
incelenerek değerlendirildiği “tarihsel araştırma” metodu ile yapılandırılmıştır. Yapılan bu
çalışmanın amacı; Cumhuriyetin ilk yılları, “Çağdaş Beden Eğitimi ve Öğretimini” geliştirme
çabalarını ortaya çıkarmaktır. Amaç doğrultusunda literatür taraması yapılarak, konuyla ilgili
elde edilen, Türkçe, İngilizce ve Osmanlıca kaynaklar incelenmiştir. Yazılı kaynakların
incelenmesi sonucunda, Erken Cumhuriyet döneminde, çağdaş beden eğitimi ve öğretiminin
gelişimi için kadın ve erkeklerin birlikte spor yapabilmeleri için modern salonların yapıldığı,
çağdaş beden eğitimi ve öğretimi yapılabilmesi için kanunlar çıkartıldığı anlaşılmıştır. 3 Mart
1924’te kabul edilen Öğretim Birliği Yasası ile Erkek İlk Okullarında beden eğitimi dersi 1. 2. ve
3. sınıflarda haftada 2 saat, 4. ve 5. sınıflarda haftada 1 saat olarak verilmeye başlamıştır. 1926
yılında yürürlüğe giren programa göre, İlkokullarda beden eğitimi ve öğretimi çalışmaları
jimnastik adı altında tüm sınıflara haftada 2 saat olacak şekilde düzenlenmiştir. Ayrıca, yurt
dışına genç spor adamları gönderilerek, alanda uzman spor adamları yetişmesi sağlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Cumhuriyet, Çağdaş, Beden Eğitimi, Jimnastik ve Öğretimi

Kaynakça

• Akbal, Eşref. 2016. “Özel Eğitim Uygulama Okullarındaki Beden Eğitimi Dersi Uygulamalarının İncelenmesi (Kırıkkale Örneği),” Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kırıkkale.
• Sezer Arığ, Ayten. 2011. Ankara’da Modanın Öncüsü Bir Okul: İsmet Paşa Kız Enstitüsü. CTAD, Güz 14 , 3-15. http://www.ctad.hacettepe.edu.tr/7_14/1.pdf adresinden erişildi.
• Atatürk, Kemal. 1993. Mustafa Kemal Eskişehir-İzmit konuşmaları (1923): ilk kez sansürsüz, tam metin (Vol. 136). İstanbul: Kaynak yayınları