ŞİKÂYET DEFTERLERİ VE BELGELERİ ÇÖZÜMLENMESİNE ALGORİTMASAL BİR YAKLAŞIM
Yıl 2022, Cilt 10, Sayı 31, 397 - 429, 25.06.2022Öz
Merkez ya da taşrada kadime aykırı iş ve işlemler, legal ya da illegal yapılanmaların, kanunları istismarı sonucunda ortaya çıkmıştır. Yerel mahkemede haksızlığı giderilemeyen Osmanlı tebaası, resmî ya da gayrı resmî yapıların istismarına maruz kaldığında İstanbul'da hak arama mücadelesine girişmiştir. Hak arama çabaları genellikle Divan-ı Hümayun'a başvuru yöntemi ile yapılmıştır. Mağdurun hakkını teslim etmek için Divan-ı Hümayun'da görüşülen şikâyetler önce mühimme defterlerine yazılmış, sonrasında ise imparatorluğun her köşesinden yapılan şikâyetler önceleri mühimme defterlerine sonraları ise şikâyet defterlerine kaydedilmiştir. Bu nedenle şikâyet defterleri, Divan-ı Hümayun defterleri arasında yer alan önemli defterlerdendir. Şikâyet defterleri, kanunların uygulanmasındaki aksaklıkları göstermesi, devlet görevlilerinin, ya da nüfuzlu, zengin, kudretli kişilerin kanunları çiğneyerek kendilerine iktidar alanları açmasını göstermesi açısından önemlidir. Osmanlı taşra idaresinin eyaletlerde en üst amiri olan beylerbeylerinin, livalarda sancak beyinin, kazalarda kadıların, subaşıların yaptıkları kamusal yolsuzluklar, keyfi uygulamalar, reayaya yapılan zulümler, Osmanlı vatandaşlarının yaptıkları şikâyetler ile bu defterlere girmiştir. Makale hazırlanırken atik şikâyet defterlerinin tamamı taranmıştır. Makale şikâyet defterleri hakkında genel bilgi vermek ve şikâyet defterlerinde yer alan şikâyetlerin algoritmasının oluşturulması vesikaların okunmasının kolaylaştırmak amacı ile hazırlanmıştır. Bu nedenle, bu makale şikâyet defterlerinin klavuzu niteliğindedir. Ahkâm defterleri şikâyet defterleri ile benzer özellik gösterirler. Bu manada makale ahkâm defterlerinin de klavuzu mesabesindedir. Şikâyet, ahkâm ve mühimme defterlerinin dil, üslup ve metinsel çözümlenmesinin hızlandırılması için bu makale yol gösterici olacaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aktaş, Necati. 1991. “Atik Şikâyet Defteri”. TDV. İslâm Ansiklopedisi 4:68.
- Başar, Fahameddin. 1997. Osmanlı Eyâlet Tevcihâtı (1717-1730). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı. 2017. Başbakanlık Osmanlı Arşivi Rehberi. 1. bs. İstanbul: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sosyal |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 25 Haziran 2022 |
| Yayınlandığı Sayı | Yıl 2022, Cilt 10, Sayı 31 |
Kaynak Göster
| Bibtex | @araştırma makalesi { avrasyad1131705, journal = {Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi}, issn = {2147-2610}, address = {}, publisher = {Ayla KAŞOĞLU}, year = {2022}, volume = {10}, number = {31}, pages = {397 - 429}, title = {ŞİKÂYET DEFTERLERİ VE BELGELERİ ÇÖZÜMLENMESİNE ALGORİTMASAL BİR YAKLAŞIM}, key = {cite}, author = {Polat, Murat} } |
| APA | Polat, M. (2022). ŞİKÂYET DEFTERLERİ VE BELGELERİ ÇÖZÜMLENMESİNE ALGORİTMASAL BİR YAKLAŞIM . Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi , 10 (31) , 397-429 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/avrasyad/issue/70325/1131705 |
| MLA | Polat, M. "ŞİKÂYET DEFTERLERİ VE BELGELERİ ÇÖZÜMLENMESİNE ALGORİTMASAL BİR YAKLAŞIM" . Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi 10 (2022 ): 397-429 <https://dergipark.org.tr/tr/pub/avrasyad/issue/70325/1131705> |
| Chicago | Polat, M. "ŞİKÂYET DEFTERLERİ VE BELGELERİ ÇÖZÜMLENMESİNE ALGORİTMASAL BİR YAKLAŞIM". Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi 10 (2022 ): 397-429 |
| RIS | TY - JOUR T1 - ŞİKÂYET DEFTERLERİ VE BELGELERİ ÇÖZÜMLENMESİNE ALGORİTMASAL BİR YAKLAŞIM AU - Murat Polat Y1 - 2022 PY - 2022 N1 - DO - T2 - Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi JF - Journal JO - JOR SP - 397 EP - 429 VL - 10 IS - 31 SN - 2147-2610- M3 - UR - Y2 - 2022 ER - |
| EndNote | %0 Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi ŞİKÂYET DEFTERLERİ VE BELGELERİ ÇÖZÜMLENMESİNE ALGORİTMASAL BİR YAKLAŞIM %A Murat Polat %T ŞİKÂYET DEFTERLERİ VE BELGELERİ ÇÖZÜMLENMESİNE ALGORİTMASAL BİR YAKLAŞIM %D 2022 %J Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi %P 2147-2610- %V 10 %N 31 %R %U |
| ISNAD | Polat, Murat . "ŞİKÂYET DEFTERLERİ VE BELGELERİ ÇÖZÜMLENMESİNE ALGORİTMASAL BİR YAKLAŞIM". Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi 10 / 31 (Haziran 2022): 397-429 . |
| AMA | Polat M. ŞİKÂYET DEFTERLERİ VE BELGELERİ ÇÖZÜMLENMESİNE ALGORİTMASAL BİR YAKLAŞIM. AVRASYAD. 2022; 10(31): 397-429. |
| Vancouver | Polat M. ŞİKÂYET DEFTERLERİ VE BELGELERİ ÇÖZÜMLENMESİNE ALGORİTMASAL BİR YAKLAŞIM. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi. 2022; 10(31): 397-429. |
| IEEE | M. Polat , "ŞİKÂYET DEFTERLERİ VE BELGELERİ ÇÖZÜMLENMESİNE ALGORİTMASAL BİR YAKLAŞIM", Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, c. 10, sayı. 31, ss. 397-429, Haz. 2022 |
