ÇOK MODLULUK VE ÇEVİRİ: NASREDDİN HOCA ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 32, 176 - 193, 25.09.2022

A. Şirin Okyayuz Sinem Sancaktaroğlu Bozkurt

https://doi.org/10.33692/avrasyad.1176853

Cited By: 2

Öz

Somut olmayan kültürel miras unsurlarının sürekliliği günümüzde daha da önem
kazanmıştır. Söz konusu çalışmada, bir sözlü anlatı geleneğine dayanan, sonrasında yazın
olarak sunulan Nasreddin Hoca’nın bir çizgi film karakteri olarak sunulması ve bu ürünün de
S/sağır, işitme engelli ve görme engelli çocuklar için ayrıntılı altyazı ve sesli betimleme ile
metinlerarası, göstergelerarası ve modlararası olarak çevrilmesi irdelenmiştir. Bu bağlamda, çok
modluluk kavramı ve bu kavramın görsel işitsel çeviri ile bağlantısı açıklanmış, çocuklar için çok
modlu çevirilere somut olmayan kültürel mirasın korunması konusuyla bağlantılı olarak
değindikten sonra Nasreddin Hoca külliyatına dayanarak oluşturulan çizgi film incelenmiştir.
Daha sonra ayrıntılı altyazı çevirisi ve sesli betimlemesi yapılan ürünlere odaklanılmıştır. Benzer
amaçlarla yapılan birinci çeviri ürünlerde somut olmayan kültürel mirasın çok modlu bir ürün
halinde aktarımından söz edilirken, ikinci çeviri sürümlerde somut olmayan kültürel mirasın
koşut eş modlu aktarımından söz edilebilmektedir. Sonuç olarak, çalışmada sunulan yaklaşım
ve inceleme yönteminin hem kültürel mirasın çağdaş ürünler vasıtasıyla çok modlu aktarımı,
hem de bu gibi ürünlerin engelsiz erişim sürümlerinin önemi gözler önüne serilmiştir. Çalışmada
sözü edilen türden somut olmayan kültürel mirasın aktarımının önemi göz önüne alındığında
örneklenen türden çevirilerin önemi yadsınamaz. Hem bir kültürel mirasın aktarımı hem de bu
mirasın bu toplumun parçası olan ve bu mirasa erişme hakkı olan tüm çocuklarla paylaşılması
söz konusu olduğunda, bu çevirilerin ayrıntıları ile incelenmesi ve her sürümün geliştirilerek bir
sonraki sürümü beslemesi önemlidir

Anahtar Kelimeler

görsel-işitsel çeviri, Nasreddin Hoca, engelsiz erişim, çok modluluk, çocuk alıcı için çeviri

Kaynakça

• Adami, Elisabetta. 2017. “Multimodality”. Ed. Ofelia Garcıa, Nelson Flores ve Massimiliano Spottı. The Oxford Handbook of Language and Society. Oxford University Press: Oxford. 451–472.
• Atasoy, İrem. 2020. “Almanca ve Türkçe Televizyon Reklamlarında Çok Katmanlılık: Ritter Sport ve Eti Reklamları Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme”. Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi - Studien zur deutschen Sprache und Literatur,43: 69-100.