COVID-19 SALGININDA VE SONRASINDA KADINLAR

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 37, 446 - 460, 15.12.2023

Berna Deniz Demir Sargut Kübra Gümüş

https://doi.org/10.33692/avrasyad.1401978

Öz

2019 yılında başlayan ve hızlı bir şekilde tüm dünyayı etkisi altına alan COVID-19 salgını, bir sağlık sorunu olarak algılansa da esasında yaşamın her alanında önemli etkilere ve değişimlere yol açmıştır. Zira sosyal açıdan bakıldığında COVID-19, toplumun her aşamasını etkilemiştir. Özellikle kadın-erkek ayrımı açısından bakıldığında, salgının en çok kadınları etkilediği aşikârdır.
Salgına rağmen çalışma hayatı, uzaktan çalışma modeli ile devam ettirilmeye çalışılmıştır. Uzaktan çalışmanın evden çalışmaya dönüşmesiyle de kadınların iş ve ev dengesi değişmiştir. Değişen denge ile birlikte kadının ev içerisindeki sorumlulukları artmış, toplumsal cinsiyet rolü ve özel alandaki yeri daha da pekiştirilmiştir. Ataerkil yapı ve ataerkil zihniyet, COVID-19 pandemisinde de varlığını göstermiştir. COVID-19 salgını var olan eşitsizlikleri derinleştirmiş, iktisadi, politik, sosyo-kültürel kırılganlıkları belirginleştirerek kadınların salgından daha fazla etkilenmelerine ve salgının etkilerini daha derinden hissetmelerine neden olmuştur. Emeğin karşılığının ödenmediği çalışma biçimlerinin yaygınlaşması, toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin artması, kadının özel alandaki iş yükünün fazla olması, sağlık hizmetlerine erişimdeki güçlükler, karar alma ve planlama süreçlerinde eşit temsilin olmaması ve bu gibi sorunlar kadınları çeşitli yönlerden (ruhsal, fiziksel vb.) olumsuz etkilemiştir. Sürdürülebilir kalkınmanın kadınsız olamayacağının anlaşıldığı bir dünyada COVID-19 hem özel alanda kadına olan bağımlılığı daha da belirginleştirmiş hem de cinsiyete dayalı eşitsizlikleri daha fazla gün yüzüne çıkarmıştır. Bu çalışmada pandemi sürecinin genel olarak kadınlar üzerindeki etkisinden bahsedilmektedir.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, Toplumsal Cinsiyet, Toplumsal Cinsiyet Rolleri

Kaynakça

• Aktaş, Gül. 2013. “Feminist Söylemler Bağlamında Kadın Kimliği: Erkek Egemen Bir Toplumda Kadın Olmak”. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 30(1): 53-72.
• Arendt, Hannah. 2013. İnsanlık Durumu. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Atasü Topçuoğlu, Reyhan. 2016. “Devlet Baba ve Uysal Kızlar: Muhafazakâr/Liberal Refah Devleti ve Ataerkil Kültür Kıskacında Türkiye’de Bakım Emeği ve Toplumsal Cinsiyet,”. Kapitalizm, Ataerkillik ve Kadın Emeği Neoliberal ve Muhafazakâr Dönem. Ed. Melda Yaman ve Saniye Dedeoğlu. İstanbul: Sosyal Araştırmalar Vakfı. 218-255.
• Bilican Gökkaya, Veda. 2015. “Çaresizliği Öğrenen Kadın: Öğrenilmiş Çaresizlik”. Journal of Turkish Studies 10(14): 53-70.
• Birleşmiş Milletler Türkiye. “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği”.
• https://turkiye.un.org/tr/sdgs/5 (Erişim tarihi: 22.01.2023).
• Bora, Aksu. 1997. “Kamusal Alan/Özel Alan: Mahrumiyet-Özgürleşme İkileminin Ötesi”. Toplum ve Bilim 75: 85-93.
• Bora, Aksu. 2018. Kadınların Sınıfı. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bourdieu, Pierre. 2015. Eril Tahakküm. Çev. Bediz Yılmaz. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Bulgurcuoğlu, Sultan Ebru ve Kelebek Küçükarslan, Görkem. 2021. “Covid-19 Pandemisinde (Yeniden) İnşa Edilen Mekânda Kadına Yönelik Ev İçi Şiddeti Anlamak”. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 39(1): 71-83.
• Elshtain, Jean Bethke. 1981. Public Man, Private Woman. New Jersey: Princeton University Press.
• Evrensel. 2020. TKDF’den vahim tablo: Koronavirüs günlerinde kadına yönelik şiddet yüzde 80 arttı. Evrensel Gazetesi, 9.4.2020.
• Güllü, Canan. 2020. “Kadınların Seçme Şanssızlığı: Virüs mü Güvenlik mi?”.