DİJİTAL İLE KLASİĞİN KESİŞİM NOKTASINDA TEFRİKA ROMAN: WATTPAD VE KADIN YAZARLAR

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 40, 258 - 279, 15.09.2024

Yavuz Bülent Bekki , Tuba Kancı

https://doi.org/10.33692/avrasyad.1476351

Öz

Dijitalleşme insan ve toplum hayatının tüm pratik ve alışkanlıklarını değiştirip dönüştüren bir gelişme olarak karşımıza çıkar. Bu dönüşüm, kaçınılmaz olarak insanı ve toplumu işleyen edebi üretimi de etkilemiştir. Klasik dönemde tefrika romanlar matbu yayınlarla (gazete ve dergilerle) okuruyla buluşurken, günümüzde ekranlar vasıtasıyla (dijital platformlarla) okura ulaşmaktadır. 2006 yılında Kanada’da kurulan Wattpad adlı şirket, edebi üretim alanında bu geleneği sürdürerek adından sıkça söz ettirmeyi başarmıştır. Şirket, geleneksel yayıncılığın süzgecine takılan dezavantajlı kesimlerin ürettikleri kurguları, kişisel yayıncılık bağlamında yayımlamalarına olanak sağlamıştır. Böylece platform, kendi web sitesinde de belirttiği gibi geleneksel yayıncılık anlayışının yarattığı cam tavanları ve görünmez duvarları yıkma amacını da sunduğu kişisel yayıncılık hizmetiyle hayata geçirmiştir. Wattpad, dünyada ve Türkiye’de özellikle kadın yazarların görünürlük alanı olarak kabul ettiği bir platformdur. Okuyucuları genel olarak Y ve Z kuşağından olan platformun, görüntülenme süreleri, bilinen birçok sosyal medya mecrasıyla benzerdir. Bu çalışma, yazarların eserlerini paylaşma biçimi ve işlediği temalar bakımından Wattpad’in, klasik döneme ait tefrika roman türüyle benzerliklerini ortaya koymakta ve incelemektedir. Platformun klasik dönemdeki yayın şeklini dijital dönemin şartlarına uygun olarak yeniden üretmesi temel alınarak, Wattpad’i tanımlamak için dijital/e-tefrika roman kavramı ileri sürülmektedir. Jürgen Habermas’ın Söylemsel Kamusal Alan kuramına dayandırılan siyasal tarihteki süreçlerle sanal dünyanın Web 1.0 ile 4.0 arasında kat ettiği aşamalar benzerlik gösterir. Gerçek ile sanal dünyanın tarihsel gelişiminin kesişim noktasında karşımıza roman/tefrika roman ve Wattpad çıkar. Kuramda sunulan tarihsel izlekte, “saray” ile “şehir” arasındaki gerilimden doğan burjuva kamusu kadını dışlarken; edebi kamuda kadınlar, yazar değil okur olarak yoğunluktadır. Kadın okurların, kadın yazarlara dönüşmesi ve görünürlük kazanmaları feminist eleştiri ile birlikte gerçekleşir. Günümüzde de bu görünürlük Wattpad gibi platformlar kullanılarak sürdürülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Wattpad, kadın yazarlar, tefrika roman, dijitalleşme, e-tefrika roman, dijital tefrika roman, siyaset bilimi

SERIAL NOVELS AT THE INTERSECTION OF DIGITAL AND CLASSICAL: WATTPAD AND FEMALE AUTHORS

Öz

Digitalisation is a development that changes and transforms all practices and habits of human and social life. This transformation has inevitably affected literary production that deals with human and society. In the classical period, serial novels appeared in printed publications (newspapers and magazines); today, they reach readers through screens (digital platforms). Founded in 2006 in Canada, the company Wattpad has made a name for itself by continuing this tradition in the field of literary production. The company has enabled disadvantaged groups, who are caught in the filter of traditional publishing, to publish the fictions they produce in the context of self-publishing. Thus, the platform has realised its aim of breaking the glass ceilings and invisible walls created by the traditional publishing approach with this mechanism. Wattpad is a platform recognised by women writers in the world and in Turkey as an area of visibility. The readers of this platform are generally from Generation Y and Generation Z, and it has similar viewing times with many known social media platforms. This study analyses the similarities of Wattpad with the serial novel genre of the classical period in terms of the way authors share their fiction and the themes they deal with. The concept of digital/e-serialized novel is put forward to define Wattpad, based on the platform's reproduction of the publication form of the classical period in accordance with the conditions of the digital era. The processes in political history, based on Jürgen Habermas’ Discursive Public Sphere theory, and the stages that the virtual world has travelled between Web 1.0 and 4.0 bare similarities. At the intersection of the historical development of the real and virtual worlds, we encounter the novel/serial novel and Wattpad. In the historical context of the theory, the bourgeois public born out of the tension between the “palace” and the “city” is isolated from women, while the literary public is populated by women as readers. The transformation of female readers into female writers, and gaining visibility occur with feminist criticism. Today, this visibility contiues to be maintained through platforms such as Wattpad.

Anahtar Kelimeler

Wattpad, female authors, serial novel, digitalization, e-serial novel, digital serial novel, political science

Kaynakça

• Şemseddin Sâmî. 1996. Kadınlar. Ankara: Gündoğan Yayınları.
• Ziya Gökalp. 1980. “Roman”. Makaleler IX: Yeni Gün – Yeni Türkiye – Cumhuriyet Gazetelerindeki Yazılar. İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları. 175-179.
• Ziya Gökalp. Türkçülüğün Esasları. Ankara: Alter Yayıncılık.
• Adorno, Theodor W. 2011 Kültür Endüstrisi – Kültür Yönetimi. Çev. Nihat Ülner, Mustafa Tüzel, Elçin Gen. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Aghae Sareh, Mohammad A. Nematbakhsh ve Hadi K. Farsan. (2012). “Evolution Of The World Wide Web From: Web 1.0 to Web 4.0”. International Journal of Web & Semantic Technologyç 3. 1-10. http://airccse.org/journal/ijwest/papers/3112ijwest01.pdf Erişim Tarihi: 17.04.2024.
• Akar Elekoğlu, Ayşe. (2018). “Web 1.0, Web 2.0, Web 3.0, Web 4.0 nedir? Aralarındaki fark nedir? Eğitime katkısı nedir?”. https://prezi.com/p/2fxkwakcdgch/web-10-web-20-web-30-web-40-nedir-aralarndaki-fark-nedir-egitime-katks-nedir/ Erişim Tarihi: 18.04.2024.
• Alkoç, Büşra. No. 26. 55. Baskı. İstanbul: İndigo Yayınevi.
• Antakyalıoğlu, Zekiye. 2013. Roman Kuramına Giriş. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Arslan, Aslı. 2021. Sokak Nöbetçileri. İstanbul: İndigo Yayınevi.
• Argunşah, Hülya. 2020. “Türk Edebiyatında Kadın Yazarlık Konumu (20. Yüzyıl Başına Kadar)”. Disiplinlerarası Bakış Açısı ile Kadın Erkek Eşitliği. Ed. Asuman Gölgeli, Elif Deniz-Şafak, Emel Tanyeri-Mazıcı, Hülya Argunşah, Jale Metin-Kıyıcı, Masreka Khan, Zeynep Ölçü-Dinçer. İstanbul: Efe Akademi Yayınevi. 135-166.
• Atıcı, Selvi. 2016. Sen: Bir İntikam, Bir Yemin, Bir Aşk. 2. Baskı. İstanbul: Nemesis Kitap.
• Atwood, Margaret. (06.07.2012). “Margaret Atwood: why Wattpad works”. The Guardian. https://www.theguardian.com/books/2012/jul/06/margaret-atwood-wattpad-online-writing Erişim Tarihi: 13.04.2024.
• Avlamaz, Şule. 2022. Karanlığın Şehri. İstanbul: İndigo Yayınevi.
• Başçı, Pelin. 2008. “Yerli Edebiyat, Yurdun Edebiyatı; Herkes Onu Okumalı: Türk Edebiyatı Kanonu ve Ulusal Kimliğin Sınırları”. PASAJ Edebiyat Eleştirisi Dergisi Sayı 6: 44-69. https://pdxscholar.library.pdx.edu/wll_fac/55 Erişim Tarihi: 16.04.2024.
• Benjamin, Walter. 2015. Teknik Olarak Yeniden-Üretilebilirlik Çağında Sanat Yapıtı. Çev. Gökhan Sarı. İstanbul: Zeplin Kitap
• Benjamin, Walter. 2012. Son Bakışta Aşk: Walter Benjamin’den Seçme Yazılar. Haz. Nurdan Gürbilek. İstanbul: Metis Yayınları.
• Cuddon, J. Anthony. 2013. A dictionary of literary terms and literary theory, 5. Ed. New Jersey Wiley-Blackwell.
• Crenshaw, Kimberle. 1991. “Mapping the Margins: Intersectionality, Identity Politics, and Violence against Women of Color”. Stanford Law Review 43 (6): 1241-1299. Erişim Tarihi: 22.04.2024. https://doi.org/10.2307/1229039
• Davidoff, Leonore. 2016. “Ev ve Feminist Tarih”. Feminist Tarih Yazımında Sınıf ve Cinsiyet. Çev. Zerrin Ateşer, Haz. Ayşe Durakbaşa. İstanbul: İletişim Yayınları. 99-109.
• de Beauvoir, Simone. 1981. Kadın Evlilik Çağı II. Çev. Bertan Onaran. İstanbul: Payel Yayınevi.
• Dino, Güzin. 1978. Türk Romanının Doğuşu. İstanbul: Cem Yayınevi.
• Esgin, Mehmet S. 2015. “Web Teknolojileri Dünyasında Yeni Trendler”. Şu kitapta: Ed. Arzu Baloğlu. Sosyal Medya Madenciliği. İstanbul: Beta Yayıncılık. s. 17-59.
• Enginün, İnci. 1991. Yeni Türk Edebiyatı. Araştırmaları. 2. Baskı. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Enginün, İnci. 2021. “Tefrika Romanlara Dair”. Zemin, 1: 220-227.
• Frazer, Nancy. 2004. “Kamusal Alanı Yeniden Düşünmek: Gerçekte Varolan Demokrasinin Eleştirisine Bir Katkı”. Kamusal Alan. Ed. Meral Özbek. İstanbul: Hil Yayınları.