GENDER AND LEISURE: URBAN MIDDLE-AGED WOMEN IN TREKKING GROUPS

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 40, 418 - 439, 15.09.2024

Emel Coşkun

https://doi.org/10.33692/avrasyad.1523683

Öz

Turkey is undergoing a demographic change in which the needs of the growing middle-aged urban population become more diverse. There is a growing interest in trekking groups which meet the need for exercise and socialisation for healthy ageing of middle-aged population. Trekking groups are becoming an important sporting and social activity for single and middle-aged urban women and men in particular. This study, conducted in 2023 in Ankara, examines the motivations, expectations and socialisation needs of middle-aged women and men in trekking groups from a gender perspective. Based on qualitative research, the main question of the research is which needs of the urban middle-aged group are met by trekking groups and what are the effects of these activities on individuals. The research involved in-depth interviews with 15 participants using a semi-structured questionnaire, informal discussions with more than 10 participants and observations in trekking groups’ activities. The findings point to the increasing importance of trekking groups, especially after the Covid-19 pandemic. Trekking groups play an important role in the personal and social well-being of the urban middle-aged population, not only physically, but also psychologically and socially. The profile of trekking groups points to the social and psychological importance of these groups for women who participate in leisure activities only after their reproductive period. The processes defined in the literature as active or healthy ageing are becoming an important policy area for countries such as Turkey, where the number of young pensioners is increasing rapidly. In many developed Western European countries, as well as in natural resource-rich countries such as India or Kazakhstan, it is important for Turkey to develop policies, supported by national and local governments, to encourage middle-aged population, women in particular, to participate in leisure activities.

Anahtar Kelimeler

Active aging, middle aged population, trekking, gender, urban studies, demographic transition, Türkiye

Proje Numarası

Proje No: 2023.05.06.1411

TOPLUMSAL CİNSİYET VE BOŞ ZAMAN: DOĞA YÜRÜYÜŞÜ GRUPLARINDA KENTLİ ORTA YAŞLI KADINLAR

Öz

Demografik dönüşüm geçiren Türkiye’de artan orta yaşlı kentli nüfusun ihtiyaçları da farklılaşmakta ve sağlıklı yaşlanma için gereken spor ve sosyalleşme ihtiyacını karşılayan doğa yürüyüşü gruplarına ilgi artmaktadır. Özellikle kentli, bekar ve orta yaş grubundaki kadınlar ve erkekler için doğa yürüyüşü grupları sosyalleşme ile birlikte önemli bir sportif faaliyet haline gelmektedir. 2023 yılında Ankara’da gerçekleştirilen bu çalışma ile orta yaş grubu kadınların doğa yürüyüşü gruplarına katılma motivasyonları, beklentileri ve sosyalleşme ihtiyacı toplumsal cinsiyet perspektifinden incelenmektedir. Nitel araştırma yaklaşımının benimsendiği araştırmanın ana sorusu doğa yürüyüşü gruplarının kentli orta yaş grubunun hangi ihtiyaçlarına yanıt verdiği ve bireyler üzerindeki etkileridir. Araştırma kapsamında 15 katılımcı ile yarı yapılandırılmış soru rehberi eşliğinde derinlemesine görüşmeler, 10’dan fazla katılımcıyla enformel sohbet ve yürüyüş gruplarında gözlem yapılmıştır. Bulgular özellikle Covid-19 pandemi sonrasında bu grupların artan önemine işaret etmektedir. Doğa yürüyüşü grupları sadece fiziksel değil psikolojik, sosyal ve faydaları ile de kentli orta yaş nüfusun kişisel refahı ve iyilik hali için önemli bir işlev görmektedir. Doğa yürüyüşü gruplarının profili ancak üretken yaşamdan sonra serbest zaman aktivitelerine katılan kadınlar için bu grupların toplumsal ve psikolojik önemine işaret etmektedir. Literatürde aktif ya da sağlıklı yaşlanma olarak tanımlanan süreçler Türkiye gibi genç emeklilerin sayısının hızla arttığı ülkeler için önemli politik bir alana dönüşmektedir. Pek çok gelişmiş Batı Avrupa ülkesinin yanı sıra doğal zenginliklere sahip Hindistan ya da Kazakistan gibi ülkelerde ulusal ve yerel yönetimler tarafından desteklenen serbest zaman aktiviteleri konusunda Türkiye’nin de özellikle kadınları teşvik edecek politika geliştirmesi önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Aktif yaşlanma, orta yaş nüfus, doğa yürüyüşü, toplumsal cinsiyet, kent çalışmaları, demografik çalışmalar, Türkiye.

Etik Beyan

Bu araştırma sırasında ve sonrasında etik kurallara uyulduğunu beyan ederim.

Destekleyen Kurum

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJELERİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ

Proje Numarası

Proje No: 2023.05.06.1411

Kaynakça

• Abay, E., Esentaş Deveci, M., ve Güzel Gürbüz, P. 2021. Bir Pencere Aralamak; Kadınların Serbest Zaman Etkinliklerine Katılımları ve Kısıtlayıcıları. FOCUSS Spor Yönetimi Araştırmaları Dergisi, 2(1), 1-16.
• Ankara İKTM (T.C. Ankara Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü). 2023. “Ankara’nın 2023 Yılı Kültür ve Turizm Verileri.” https://ankara.ktb.gov.tr/Eklenti/122896,2023-kultur-ve-turizm-verileripdf.pdf?0 (Erişim Tarihi: 28.07.2024).
• Ardahan, F. ve Lapa Yerlisu, T. (2010). Açıkalan rekreasyonu: bisiklet kullanıcıları ve yürüyüşçülerin doğa sporu yapma nedenleri ve elde ettikleri faydalar. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 8 (1):1327-1341.
• Arun, Ö. 2008. “Yaşlı Bireyin Türkiye Serüveni: Kaliteli Yaşlanma İmkânı Üzerine Senaryolar”. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2): 313-330.
• Arun, Ö. 2016. Çağdaş Türkiye’de Yaşlılık ve Eşitsizlik, Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi , no.6, pp.29-48, 2016
• Barut, A. İ., Demir, A., Ballıkaya, E. ve Çifçi, F. 2019. “Doğa Yürüyüşü ve Yamaç Paraşütü Sporu Yapan Bireylerin Yaşam Doyumu ve Özyeterliklerinin İncelenmesi”. Spor Eğitim Dergisi, 3 (2), 137-145.
• Caldwell, J. C. (Ed). 2006. Demographic Transition Theory. Dordrecht: Springer Link.
• Con Wright, G. 2022. Yaşlılık ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği. Ankara: CEİD Yayınları. https://ceidizler.ceid.org.tr/dosya/yaslilikvetoplumsalcinsiyetesitligipdf.pdf
• Demirbaş, G. (2018). Women’s Leisure in Urban Turkey: A Comparative Neighbourhood Study (PhD Thesis). University of Glasgow: Glasgow.
• Gökburun, İ. 2020. “Türkiye’nin Demografik Dönüşüm Sürecinde Nüfus Politikalarının Rolü”, Gelecek Vizyonlar Dergisi (fvj: Future Visions Journal) 4 (Coğrafya Özel Sayısı):1-15.
• Güner, B. 2015. Kadınların Spor ve Serbest Zaman Etkinliklerine Katılım Sorunlarının Değerlendirilmesi, Uluslararası Spor Bilimleri Dergisi, 1 (1), 22-29.
• Henderson, K.A., Bialeschki, M. D., Shaw, S.M. ve Freysinger, V. J. 1989. A Leisure of One’s Own: A Feminist Perspective on Women’s Leisure. London: Routledge.