THE FUTURE OF TRADITIONAL COASTAL FISHING ON MARMARA ISLAND: ECOLOGICAL AND SOCIO-ECONOMIC TRANSFORMATION

Yıl 2025, Cilt: 13 Sayı: 45, 1 - 24, 15.10.2025

Sabiha Sülük , Fulya Doğruel

https://doi.org/10.33692/avrasyad.1583066

Öz

This study examines how the traditional fishing sector on Marmara Island has been affected by environmental and socioeconomic changes. Increasing industrialization, population growth, pollution, and climate change have negatively impacted marine ecosystems in the region, threatening the sustainability of small-scale coastal fishing. Utilizing qualitative research methods, this study reveals how fishing practices have evolved in response to these challenges and the the impacts of this situation on the ecological and social dimensions of fishing, as well as on the lives of the island residents. The findings of the study demonstrate the negative impacts of overfishing and advanced fishing technologies on marine habitats, revealing that traditional coastal fishers are unable to compete with larger vessels and struggle to secure sustainable incomes. Economic challenges and precarious working conditions hinder the transmission of the profession to younger generations. Furthermore, the fishing industry in the Marmara Sea is not only grappling with issues related to fishing techniques and overfishing but is also confronted with external factors such as maritime traffic, pollution, mucilage formation, and climate change. The study emphasizes the critical need for sustainable management practices to protect fish stocks and secure local livelihoods. It argues that the sustainability of traditional coastal fishing is linked to an ecological and social approach that recognizes the connection between environmental balance and the future of communities. In light of the findings, the research highlights the necessity for the development of ecological-based, sustainable governance strategies to ensure the long-term sustainability of fishing and marine life in the Marmara region

Anahtar Kelimeler

Traditional coastal fishing , Sustainability , Marine ecosystem , Fishing culture , Environmental change , Food security

MARMARA ADASI’NDA GELENEKSEL KIYI BALIKÇILIĞININ GELECEĞİ: EKOLOJİK VE SOSYO-EKONOMİK DÖNÜŞÜM

Öz

Bu çalışma, Marmara Adası'ndaki geleneksel balıkçılık sektörünün çevresel ve sosyoekonomik değişimlerden nasıl etkilendiğini incelemektedir. Artan sanayileşme, nüfus artışı, kirlilik ve iklim değişikliği, bölgedeki deniz ekosistemlerini olumsuz etkilemiş ve küçük ölçekli kıyı balıkçılığının sürdürülebilirliğini tehdit etmiştir. Nitel araştırma yöntemi kullanılarak gerçekleştirilen bu çalışma, balıkçılık uygulamalarının zorluklara karşı nasıl evrildiğini ve bu durumun balıkçılığın ekolojik ve sosyal boyutlarıyla, ada sakinlerinin yaşamları üzerindeki etkilerini ortaya koymaktadır. Çalışmanın bulguları, aşırı avlanma ve gelişmiş avcılık teknolojilerinin deniz habitatları üzerindeki olumsuz etkilerini göstermekte, geleneksel kıyı balıkçılarının büyük teknelerle rekabet edemediklerini ve sürdürülebilir gelir elde etmekte zorlandıklarını ortaya koymaktadır. Ekonomik zorluklar ve güvencesiz çalışma koşulları, mesleğin genç nesillere aktarılmasını engellemektedir. Ayrıca, Marmara Denizi'ndeki balıkçılık sektörü, yalnızca avlanma teknikleri ve aşırı avlanma sorunlarıyla değil, deniz trafiği, kirlilik, müsilaj oluşumu ve iklim değişikliği gibi dışsal faktörlerle de mücadele etmektedir. Çalışma, balık stoklarını korumak ve yerel geçim kaynaklarını güvence altına almak için sürdürülebilir yönetim uygulamalarına duyulan önemli ihtiyacı vurgulamaktadır. Ayrıca, geleneksel kıyı balıkçılığının sürdürülebilmesinin, çevresel dengenin korunmasıyla toplulukların geleceğinin birbirine bağlı olduğu ekolojik ve sosyal bir yaklaşıma bağlı olduğu savunmaktadır. Araştırma, bulgular ışığında, Marmara bölgesinde balıkçılığın ve deniz yaşamının uzun vadeli sürdürülebilirliğini sağlamak için ekolojik temelli, sürdürülebilir yönetişim stratejilerinin geliştirilmesi gerekliliğine dikkat çekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel kıyı balıkçılığı , Sürdürülebilirlik , Deniz ekosistemi , Balıkçılık kültürü , İklim değişikliği , Gıda güvenliği

Etik Beyan

Çalışma, "Balıkçılık Mesleğinin Sürdürülebilirlik Koşulları: Marmara Adası Örneği" başlığı ile TC. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Etik Kurulu tarafından değerlendirilmiş ve 27/03/2023 tarihi ile onaylanmıştır.

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Teşekkür

Projeye verdikleri kıymetli destek için TÜBİTAK’a ve katkılarıyla çalışmayı güçlendiren tüm katılımcılara gönülden teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Abakah, Samuel ve Victor Owusu. 2023. “Impacts of illegal fishing and ocean dependence on the livelihoods of coastal fisherfolk in Ghana”. Ghana Journal of Geography 15(1): 198–225. DOI: 10.4314/gg.v14i3.9
• Adalı Dergisi. 2022. “Müsilaj Raporu TBMM’de Görüşüldü ve Kabul Edildi”. Adalı Dergisi, Mayıs 2022, Sayı 203. URL: https://adalidergisi.com/tum-sayilar/2022/mayis-sayi-203/musilaj-raporu-tbmmde-gorusuldu-ve-kabul-edildi/ (Erişim tarihi: 1 Kasım 2024)
• Akyol, Okan ve Tevfik Ceyhan. 2010. “Gökçeada (Ege Denizi) kıyı balıkçılığı ve balıkçılık kaynakları.” E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 27(1): 1-5.
• Akyol, Okan ve Tevfik Ceyhan. 2007. “Datça-Bozburun Yarımadası (Ege Denizi) kıyı balıkçılığı ve sorunları üzerine bir araştırma.” E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 24(1-2), 121-126.
• Akyol, Okan, Tevfik Ceyhan ve Okan Ertosluk. 2009. “Marmara Adası kıyı balıkçılığı ve balıkçılık kaynakları.” E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 26(2): 143-148.
• Akyol, Okan ve Fatih Perçin. 2006. “Tekirdağ İli (Marmara Denizi) Kıyı Balıkçılığı ve Sorunları.” E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 23(3-4): 423–426.
• Alıçlı, Zahit Tuğrul; Kadir Doğan ve Mehmet Ayberk Altunay. 2019. “Marmara Ereğlisi (Tekirdağ) Küçük Ölçekli Balıkçılık Faaliyeti ve Balıkçıların Sosyo-Ekonomik Yapısının Analizi”. Aquatic Research 2(4): 200–210. DOI: 10.3153/AR19019
• Altıok, Hüsne; Kubilay Dökümcü, Sabri Mutlu, İlayda Destan Öztürk, Dilek Ediger ve Ahsen Yüksek. 2021. “Boğazı ve Marmara Denizi’nde iklim değişikliği göstergeleri”. ss. 48–62 içinde İklim Değişikliği ve Türkiye Denizleri Üzerine Etkileri, Ed. B. Salihoğlu, B. Öztürk. Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV).
• Aslanhan, Uğur. 2018. “Kişi başı yıllık 7.6. kilogram balık tüketiyoruz”. Anadolu Ajansı. URL: https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/kisi-basi-yillik-7-6-kilogram-balik-tuketiyoruz/1345789 (Erişim tarihi: 1 Kasım 2024)
• Balık, İsmet. 2020. “Ordu’da kıyı alanı kullanımı ve deniz ekosistemi üzerine etkileri.” Journal of Urban Academy 10(29/3): 31-47.
• Balcombe, Jonathan. 2021. Balıkların Bildikleri: Sualtında Yaşayan Kuzenlerimizin İç Dünyaları. Metis Yayınları.
• Berkes, Fikret. 2004. “Rethinking Community-Based Conservation”. Conservation Biology 18(3): 621–630.
• Birchenough, Silvana N. R. 2017. “Impacts of climate change on biodiversity in the coastal and marine environments of Caribbean small island developing states (SIDS)”. Caribbean Marine Climate Change Report Card: Science Review 2017: 40-51.
• Birkan, Rıza. 2019. “Ege Denizi Küçük Ölçekli Balıkçılığının Sosyo-Ekonomik Açıdan Değerlendirilmesi.” Yüksek lisans tezi. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Su Ürünleri Ana Bilim Dalı. Blaikie, Piers ve Harold Brookfield. 1987. Land Degradation And Society. Methuen.
• Bookchin, Murray. 2013. Özgürlüğün Ekolojisi: Hiyerarşinin Ortaya Çıkışı ve Çözülüşü. Sümer Yayıncılık.
• Bookchin, Murray. 1999. Toplumu Yeniden Kurmak. Çev. K. Şahin. Metis Yayınları.
• Bookchin, Murray. 1996. Ekolojik Bir Topluma Doğru. Çev. A. Yılmaz. Ayrıntı Yayınları.
• Bookchin, Murray. 1982. The Ecology of Freedom. Cheshire Books
• Boubekri, Ibrahim, Hubert Mazurek, Abdallah Borhane Djebar ve Rachid Amara. 2022. “Social-ecological dimensions of Marine Protected Areas and coastal fishing: How fishermen’s local ecological knowledge can inform fisheries management at the future ‘Taza’ MPA (Algeria, SW Mediterranean)”. Ocean and Coastal Management 221: 106121. DOI: 10.1016/j.ocecoaman.2022.106121
• Bryman, Alan. 2016. Social Research Methods (5th ed.). Oxford University Press.
• Buchheister, Andre, Thomas J. Miller ve Edward D. Houde. 2017. “Evaluating ecosystem-based reference points for Atlantic menhaden”. Marine and Coastal Fisheries 9(1): 457–478. DOI: 10.1080/19425120.2017.1360420
• Campbell, Jock, Philip Townsley, Emma Whittingham ve Jessica Marsh. 2013. Key Factors supporting Small-scale coastal fisheries management: Synthesis Review. The Rockefeller Foundation. URL: https://www.rockefellerfoundation.org/wp-content/uploads/Key-Factors-Supporting-Small-Scale-Coastal-Fisheries-Management.pdf
• Cardinale, Massimiliano, Giacomo Chato Osio ve Giuseppe Scarcella. 2017. Mediterranean Sea: A Failure of the European Fisheries Management System. Front. Mar. Sci. 4:72. DOI: 10.3389/fmars.2017.00072
• Cirik, Şükran; Tahsin Ceylan ve Barış Akçalı. 2016. Yaşayan Deniz. Nagiva Yayınevi.
• Cochrane, Kevern L. ve Serge M. Garcia (Eds.). 2017. Balıkçılık Yöneticisinin El Kitabı. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Cowan, James H. Jr., Jake C. Rice, Carl J. Walters, Ray Hilborn, Timothy E. Essington, John W. Day Jr. ve Kevin M. Boswell. 2012. “Challenges for implementing an ecosystem approach to fisheries management.” Marine and Coastal Fisheries 4(1): 496-510. DOI: 10.1080/19425120.2012.690825
• Diken, Gürkan. 2020. “Antropojenik İklim Değişikliğinin Balıkçılık ve Su Ürünleri Üzerine Etkileri ve Yönetim Stratejilerine Genel Bir Bakış”. Anadolu Çevre ve Hayvan Dergisi 5(3): 295–303.
• Durgun, Denizcan. 2019. “Balıkçılığın Ekosistem Üzerindeki Etkilerinin Azaltılmasında Balıkçıların Kişisel Değerleri, Çevre Tutumları ve Balıkçılık Davranışlarının Analizi: Ege Balıkçılığı Örneği.” Doktora tezi. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Erdem, Mustafa. 2006. “Muğla ili (Güney Ege) kıyı alanı yönetimi ve balıkçılık.” E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 23(Ek 1/3): 417-420.