FEMININITY SHAPED BY MIGRATION: NARRATIVES OF IDENTITY AND BELONGING OF MESKHETIAN TURKIC WOMEN IN TÜRKİYE

Yıl 2025, Cilt: 13 Sayı: 44, 286 - 306, 15.09.2025

Tamer Küçükyağcı

https://doi.org/10.33692/avrasyad.1681550

Öz

This study examines the post-exile lives of Meskhetian Turkish women who were exiled by the Soviet Union in 1944 and their social, cultural and economic situation after they settled in Turkey. The study analyzed the difficulties faced by women in the post-exile resettlement process and the effects of the process on gender roles and adaptation processes in Turkey. In addition to the traumas of exile, the identity construction and cultural transmission processes of migrant women are also addressed. In this context, the study also addresses the social adaptation of Meskhetian Turkish women in Turkey, changes in their family structures and their interaction with the local society. While trying to understand the exile experiences of Meskhetian Turkish women from a historical perspective, the study also aims to shed light on their current social situation in Turkey. The changes that the migration experience has brought about in women's daily life practices and their visibility in the public sphere are analyzed. Based on qualitative research methods, this study provides an analysis through in-depth interviews, fieldwork and literature review. The data obtained focuses on the gender-based problems and identity crises that Meskhetian Turk women face both within their own community and in Turkish society. Within the scope of the research, an answer was sought to the question of how the social roles of Meskhetian Turks residing in Honaz district have changed in the context of gender after migration. In this context, it has been understood that although Meskhetian Turkish women are more involved in social life, gender roles are effective in the process of socialization and identity construction, and patriarchy is strongly maintained and internalized.

Anahtar Kelimeler

Meskhetian Turks , Gender , Identity , Patriarchy , Migration

GÖÇLE ŞEKİLLENEN KADINLIK: TÜRKİYE’DE AHISKA TÜRKÜ KADINLARIN KİMLİK VE AİDİYET ANLATILARI

Öz

Bu çalışmada, 1944 yılında Sovyetler Birliği tarafından sürgüne gönderilen Ahıska Türk’ü kadınlarının sürgün sonrası yaşamları ve Türkiye’ye yerleştikten sonraki sosyal, kültürel ve ekonomik durumları incelenmiştir. Araştırmada sürgün sonrası yeniden yerleşim sürecinde kadınların karşılaştığı zorluklar, sürecin toplumsal cinsiyet rolleri ve Türkiye’deki uyum süreçleri üzerine olan etkileri analiz edilmiştir. Sürgünün yarattığı travmaların yanı sıra, göç eden kadınların kimlik inşası ve kültürel aktarım süreçleri de ele alınmaktadır. Bu bağlamda, Ahıska Türk’ü kadınlarının Türkiye’deki toplumsal uyumları, aile yapılarındaki değişim ve yerel toplumla olan etkileşimleri de ele alınmıştır. Çalışma, tarihsel bir perspektifle Ahıska Türk’ü kadınlarının sürgün deneyimlerini anlamaya çalışırken, aynı zamanda onların Türkiye’deki sosyal durumlarına da ışık tutmayı amaçlamaktadır. Göç deneyiminin kadınların günlük yaşam pratikleri ve kamusal alandaki görünürlükleri üzerinde ne gibi değişikliklere yol açtıkları incelenmiştir. Nitel araştırma yöntemlerine dayanan bu çalışma, derinlemesine görüşmeler, saha çalışmaları ve literatür taraması yoluyla bir analiz sunmaktadır. Elde edilen veriler, Ahıska Türk’ü kadınlarının hem kendi toplulukları içinde hem de Türk toplumunda karşılaştıkları toplumsal cinsiyet temelli sorunlara ve kimlik krizlerine odaklanmaktadır. Araştırma kapsamında Honaz ilçesinde ikamet eden Ahıska Türklerinin göç sonrası değişen toplumsal rollerinin toplumsal cinsiyet bağlamında nasıl değiştiği sorusuna yanıt aranmıştır. Bu kapsamda Ahıska Türk’ü kadınların toplumsal yaşama daha çok dahil olmakla birlikte toplumsal cinsiyet rollerinin toplumsallaşma ve kimlik inşası sürecinde etkili olduğu, ataerkinin güçlü bir biçimde sürdüğü ve içselleştirildiği anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ahıska Türkleri , Toplumsal Cinsiyet , Kimlik , Ataerki , Göç

Etik Beyan

Gerekli olan etik kurul izni araştırma süreci öncesinde Pamukkale Üniversitesi, Sosyal ve Beşeri Bilimler Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu’nun 16.12.2024 tarih ve 2024/18 sayılı kararı ile alınmıştır.

Kaynakça

• Abadan Unat, Nermin. 2002. Bitmeyen Göç: Konuk İşçilikten Ulus-Ötesi Yurttaşlığa. Bilgi Üniversitesi. İstanbul.
• Abadan Unat, Nermin. 2011. Turks in Europe: From Guest Worker to Transnational Citizen. Berghahn Books. New York.
• Ağaoğlu, Zeynettin. 2011. Eski Sovyetler Birliği Cumhuriyetlerinden Türkiye’ye Göç Eden Ahıska Türklerinin Göç Koşulları ve Sorunları “Yenibosna Örneği”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Ahıska Türklerinin Türkiye’ye Kabulü ve İskânına Dair Kanun. 1992. Resmî Gazete, 2 Temmuz 1992, Sayı 21230. Kanun No: 3835.
• Aktepe, Eray, Mustafa Tekdere ve Abdullah Şuhan Gürbüz. 2017. “Toplumsal Uyum ve Bütünleşme Bağlamında Erzincan'a Yerleştirilen Ahıska Türkleri Üzerine Bir Değerlendirme.” Göç Araştırmaları Dergisi 3:138–169.
• Anthias, Floya. 2002. “Where Do I Belong? Narrating Collective Identity and Translocational Positionality.” Ethnicities 2(4):491-514.
• Anthias, Floya. 2008. “Thinking Through the Lens of Translocational Positionality: An Intersectionality Frame for Understanding Identity and Belonging.” Translocations: Migration and Social Change 4(1):5-20.
• Arı, Furkan ve Fatih Güngör. 2022. “Ahıska Türklerinin Türkiye’ye Göç Sonrası Sosyal Uyum Sorunları: Bursa-Gürsu İlçesi Örneği.” Turkish Studies - Social Sciences 17(6):1047-1073.
• Aydın, Ayşegül. 2023. Göç Ekseninde Sosyal Uyum ve Aktif Vatandaşlık "Üzümlü/Erzincan Ahıska Türkleri Örneği." Pegem Akademi. Ankara.
• Aydıngün, Ayşegül. 2007. “Resettlement and Belonging Among Cultural and Ethnic Kin: Meskhetian Turks in Turkey.” In The Meskhetian Turks at a Crossroads: Integration, Repatriation or Resettlement, editör T. Trier and A. Khanzhin, 340-377. LIT Verlag. Berlin.
• Aydıngün, Ayşegül ve İsmail Aydıngün. 2014. Ahıska Türkleri: Ulusötesi Bir Topluluk - Ulusötesi Aileler. Ahmet Yesevi Üniversitesi. Ankara.
• Bağış, Radiye Canan. 2021. “Denizli’de Bağımsız Ev Eksenli Çalışan Kadınlar.” Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 46:361-373.
• Brah, Avtar. 1996. Cartographies of Diaspora: Contesting Identities. Routledge. London.
• Butler, Judith. 2023. Cinsiyet Belası: Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi. 9. Baskı. Çev. Başak Ertür. Metis Yayınları. İstanbul.
• Connell, Raewyn ve James W. Messerschmidt. 2005. “Hegemonic Masculinity: Rethinking the Concept.” Gender and Society 19(6):829-859.
• Coşkun, Emel. 2017. “Türkiye’de Kağıtsız Göçmen Kadınlar ve Sosyal Hizmetler.” Çalışma ve Toplum 4:1299-1316.
• Guest, Greg, Arwen Bunce ve Laura Johnson. 2006. “How Many Interviews Are Enough? An Experiment with Data Saturation and Variability.” Field Methods 18(1):59-82. doi:10.1177/1525822X05279903.
• Güldalı, Olcay. 2022. Göçmen ve Sığınmacılara Yönelik Ayrımcılık ve Sosyal Dışlanma: Sosyal Hizmetin Temel İlkeleri Bağlamında Bir Değerlendirme. Hacettepe Üniversitesi. Ankara.
• Hochschild, Arlie ve Anne Machung. 1989. The Second Shift: Working Parents and the Revolution at Home. Viking Penguin.
• İskân Kanunu. 1934. Resmî Gazete, 21 Haziran 1934, Sayı 2873. Kanun No: 2510.
• İskân Kanunu. 2006. Resmî Gazete, 26 Eylül 2006, Sayı 26301. Kanun No: 5543.