GÖÇMENLİK GEÇMİŞİ OLAN TÜRK GENÇLERİNİN GÖÇMEN SİNEMASINDA TEMSİLLERİ (KISA VE ACISIZ FİLMİ ÖRNEĞİ)

Yıl 2025, Cilt: 13 Sayı: 44, 475 - 495, 15.09.2025

Buse Işıkhan

Öz

Göç tecrübesinde, göçmenin bulunduğu dönemin ve koşullarının etkisi çok etkilidir. Örneğin 90’lı yıllarda ev sahibi ülkede doğmuş göçmenlik geçmişi olan bir kişiyle, günümüz koşullarında ev sahibi ülkede doğmuş göçmenlik geçmişi olan bir kişinin aynı kuşak olmalarına rağmen, tecrübeleri dönemsel farklılık göstermektedir. Aynı zamanda ev sahibi ülkenin o dönem ki koşulları göç tecrübesini belirleyen temel etkenlerdendir. Çalışmada ev sahibi ülkede doğup büyümüş ve ailesi göçmen olan Türk gencinin sinemaya yansıyan temsilleri değerlendirilmiştir. Bu bağlamda Fatih Akın’ın yönetmenliğini yaptığı “Kısa ve Acısız (Kurz und schmerzlos)” (1998)filmi incelenmiştir. Çalışmada, göçmenlik geçmişi olan bir Türk gencinin, ev sahibi toplumla bütünleşmesi ve iletişimi, köken ülkesiyle bağları ve köken kültürünü sürdürmesi durumları ele alınmıştır. Bu değerlendirmede her iki ülkeye yönelik aidiyet, filmdeki zaman/mekan imgesi, mekanın kültürel temsilleri, kullanılan metaforlar gibi faktörler üzerinden de açıklama yapılmıştır. Özellikle başrol karakteri olan Türk gencinin ev sahibi toplumla bütünleşmede yaşadığı zorluklar dikkat çekmektedir. Kendi köken ülkesine gitme özlemi içinde olması, onun köken ülkesine yönelik aidiyetini göstermektedir. Bu aidiyetini köken ülkesinde düzenli ve mutlu bir hayat kurma hayali üzerinden bir Türkiye imgesi ile sürdürmektedir. Ancak kendini yaşadığı yer olan Altonalı olarak da görüp oraya da bir aidiyeti bulunmaktadır. Bu bağlamda 90’lı yıllarda, göçmenlik geçmişi olan bir Türk gencinin doğup büyüdüğü ülkede var olma çabası ve iki ülke arasında bölünmüşlük hissi, karamsarlığı, köken ülke Türkiye’ye geri dönüş isteği gibi duygularının göçmen sinemasında nasıl işlendiğine de değinilmiştir.

Anahtar Kelimeler

göç sosyolojisi , gençlik sosyolojisi , entegrasyon , göçmen Türk ailesi , sinema sosyolojisi

REPRESENTATIONS OF TURKISH YOUTH WITH IMMIGRANT BACKGROUNDS IN IMMIGRANT CINEMA (THE EXAMPLE OF THE FILM "KURZ UND SCHMERZLOS”)

Öz

The migration experience is significantly influenced by the time period and circumstances in which a migrant lives. For example, a person with a migration background born in the 1990s and a person with a migration background born in the host country today, despite being of the same generation, their experiences may differ over time. Furthermore, the conditions of the host country at that time are a key factor in determining the migration experience. This study evaluates the cinematic representations of young Turkish people born and raised in the host country with migrant families. In this context, the film "Short and Painless (Kurz und Schmerzlos)" (1998), directed by Fatih Akın, was examined. The study explored the integration and communication of a young Turkish man with an immigrant background with the host society, his ties to his country of origin, and his preservation of his culture. This analysis also explored factors such as belonging to both countries, the film's time/space imagery, the cultural representations of the setting, and the metaphors used. The difficulties experienced by the lead character, a young Turkish man, in integrating with the host society are particularly noteworthy. His yearning to return to his country of origin demonstrates his sense of belonging to his country. He maintains this belonging through an image of Turkey, dreaming of establishing a stable and happy life in his country of origin. However, he also sees himself as a native of Altona, where he lives, and feels a sense of belonging there. In this context, it is also mentioned how the feelings of a young Turkish person with an immigrant background in the 90s, such as his struggle to exist in the country where he was born and raised, his feeling of being divided between the two countries, his pessimism, and his desire to return to his country of origin, Turkey, were handled in immigrant cinema.

Anahtar Kelimeler

sociology of migration , sociology of youth , integration , immigrant Turkish family , sociology of cinema

Kaynakça

• Aksoy, Asu. 2005. Fatih Akın ile Söyleşi, Virgül Dergisi, (81) ss: 34-39.
• Adiloğlu, Fatoş. 2003. Mekanın/ Uzayın Dönüşümü: İç /Dış, Aşağı/ Yukarı, Alanlar, Sınırlar, Cepheler, Mekanlar, Türk Film Araştırmalarında Yeni Yönelimler 3, Derleyen: Esra Özcan, Yay. Hazırlayan: Deniz Bayrakdar, ss: 69-80, İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Cantaş,Azime. 2023. “David Lynch sinemasında Kristal imajın izini sürmek.” Medya ve Kültürel Çalışmalar Dergisi, 5(1).
• Deleuze, Gilles. 1989. Cinema 2 The Time-Image, Translated by Hugh Tomlinson and Robert Caleta, University of Minnesota Press, Minneapolis. (original work published 1985).
• Deleuze, Gilles. 2004. The Time-Image: Deleuze, Cinema, and Perhaps Language, Film Philosophy 8.2, Edinburgh University Press, 2004. https://doi.org/10.3366/film.2004.0013
• Erdal Aytekin, Pelin. 2020. Doğu-Batı Karşılaşmasında Fatih Akın Sineması: Hangisi Oralı? Ne Kadarı Buralı?, Kültür Ötesi İmgeler, Ulusötesi Avrupa Sinemasında Göç, Sürgün, Kimlik Ve Aksan Tartışmaları, 233-270, İstanbul: Doruk yayınları.
• Gazioğlu, Elif. 2012. 60’lardan 90’lara Göçmen Filmlerinde Kuşak Farklılıkları, Türk-Alman İşgücü Anlaşmasının 50. Yılında Almanya Türkleri, Editör: Zehra Gülmüş, Anadolu Üniversitesi Yayınları, (3), ss: 61-76.
• Güllüpınar, Fuat. 2012. “Bir İleri Bir Geri”: Almanya’daki Türk Gençlerinin Eğitimdeki Başarısızlıklarının Yapısal Nedenleri Üzerine Sosyolojik Bir Analiz, Türk-Alman İşgücü Anlaşmasının 50. Yılında Almanya Türkleri, Editör: Zehra Gülmüş, Anadolu Üniversitesi Yayınları, (3), ss: 97-124.
• Hıdıroğlu, İrfan ve Yıldırım, Elif. 2018. Fatih Akın Filmlerinde Geleneksel Simgelerin Temsili, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 22(3): 1369-1385.
• Işıkhan, Buse. 2022. Sabri Ülgener’in Zihniyet Anlayışı Açısından Osmanlı Sosyal Hayatının Değerlendirilmesi, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 10 (32,) 368-386.
• Monkachi, Nejma. 2003. Sınırdaki İki Örnekten Hareketle Göç Sosyolojisini Yeniden Düşünmek: Kazablanka’daki Fransızlar ve Paris’teki Amerikalılar, Toplum bilim Göç Sosyolojisi Özel Sayısı, 17, ss: 57-72.
• Şahin, Birsen. 2008. Almanya’daki Türk Göçmenlerin Sosyal Entegrasyonunun Kuşaklararası Karşılaştırması: Kimlik ve Ait Hissetme, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları (HÜTAD),Cilt , Sayı 8, ss 227 - 252.
• Şahin, Birsen. 2010. Almanya’daki Türkler Misafir İşçilikten Ulus Ötesi (transnasyonel) Bağların Oluşumuna Geçiş Süreci, Ankara: Phoenix Yayınları.
• Tosun, Ali Fikret. 2020. Üçüncü Alan-Metissage Sinemasında Göçmen; "Kısa ve Acısız" ile "Satıcı" Film Örnekleri, Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 6(28), ss: 1200-1210.
• Yanıkkaya Berrin. 2003. “Kısa ve Acısız ya da Uzun ve Acılı”, Türk Film Araştırmalarında Yeni Yönelimler, Yayına hazırlayan: Deniz Bayrakdar, Der: Esra Özcan, İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Esser, Hartmut. 2010. Assimilation, Ethnic Stratification, or Selective Acculturation?. Recent Theories of The Integration of Immigrants and the Model of Intergenerational Integration, Sociologica, 1.