CUMHURİYETİN YÜZÜNCÜ YILINDA TÜRKİYE İÇİN NÜKLEER GÜÇ OLMA İHTİYACININ ANALİZİ

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 2, 14 - 61, 08.01.2024

Nazım Altıntaş , Ersoy Önder

Öz

Uluslararası ilişkilerde, ülkelerin söz sahibi olmalarının ana kriteri, güçtür. Askeri, jeopolitik, ekonomik, teknolojik ve kültürel güçlerin yanı sıra enerji kaynağına sahip olma, sahip olan ülkenin pazarlık payını artıran bir diğer unsurdur. Bu enerji kaynaklarından biri olan nükleer enerjiye sahip olmak ise, birçok devletin tercih edeceği bir kaynak olurken, bu enerjiye ulaşma çabalarının silahlanmaya dönüşmesi farklı bir durum yaratmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye’nin nükleer silaha sahip olmak istemesi halinde yaşanacak muhtemel etkiler ortaya konmaktadır. Türkiye, soğuk savaş döneminde bu tehdidin en yakın hedeflerinden birisi olmuştur. Küba krizi esnasında ABD ve Sovyetler Birliği arasında yapılan pazarlıklarda Türkiye’de konuşlu nükleer silahlar gündemin bir parçası olmuş, ancak ne yurt içi kamuoyunda ve ne de askeri çevrelerde bu silahların politika, strateji ve askeri güce etkileri yeterince tartışılmamıştır. Bu çalışmanın amacı söz konusu tartışmalara katkı sağlamaktır.

Anahtar Kelimeler

Güç, Nükleer silah, Türkiye

Kaynakça

• Referans1 Alım, E., Füze Teknolojisi Kontrol Rejimi: ABD Merkezli Hegemonik Bir Yapıdan Normatif Bir Yapıya Geçişin Önemi. Güv. Str. Derg. 2020, 16(36): 821-872. DOI:
• Referans2 Brown, Cameron S., Leonard Davis, Christopher J. Fariss ve R. Blake McMaho: Recouping after Coup-Proofing: Compromised Military Effectiveness and Strategic Substitution, International Intersections, Empirical and Theoretical Research in International Relations. Volume 42, 2016- Issue 1
• Referans3 Buzan, B. Barış, güç ve güvenlik, Uluslararası ilişkilerde anahtar metinler, 2013 s.165 U/A İlişkiler Kütüphanesi, Özener matbaacılık, Cambridge University Press yayınından hazırlayan Esra Diri.
• Referans4 Dizboni, A. Karim E. El-Baz, Towards Building a Missile Proliferation Theory: The Moment of Ballistic Consciousness and the Tactical Rationale.Journal of Defense Management, Vol.11 Iss.6 No:1000 p.421. 05 KASIM 2021. https://www.longdom.org/abstract/towards-building-a-missile-proliferation-theory-the-moment-of-ballisticconsciousness-and-the-tactical-rationale-87125.html
• Referans23 Önder, E., İran’ın Nükleer Programının Analizi ve Türkiye, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul. 2013.
• Referans24 Önder, E., Başkanların Doktrinleri Çerçevesinde ABD’nin Yeni Güvenlik Anlayışı ve Soğuk Barış. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (2020) 4 (1), 27-39. DOI: 10.30692/sisad.660225
• Referans5 Garwin, R. L. The Future of Nuclear Weapons Without Nuclear Testing, Arms Control Today November/December 1997, Vol. 27, No. 8
• Referans6 Hartley, K., The Economics of Defense Policy, Brassey’s UK, 1991, syf:43.
• Referans7 Holloway, D., Stalin and the Bomb, Yale University Press, CT. ABD. 1994.
• Referans8 Karen, D. W., Facing the Missile Challenge, Rand Corperation. S.11 http://www.fas.org/nuke/control/mtcr/index.html Erişim 05/07/2023,
• Referans9 Kibaroğlu, M., Ortadoğu’da nükleer silahların yayılması ve Türkiye’nin olası yanıtları, EDAM tartışma kağıdı, 27 Aralık 2012
• Referans10 Kibaroğlu, M., Isn't it Time to Say Farewell to Nukes in Turkey?. European Security (2005), Vol.14, No.4, 443-457.
• Referans11 Kibaroğlu, M., İran'ın Nükleer Programı ve Türkiye. Bilge Strateji. (2013). 5 (9) , 1-8 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/bs/issue/3801/50981
• Referans12 Kibaroğlu, M., Türkiye’deki Amerikan nükleer silahları gitmeli mi kalmalı mı? Bilge Strateji, Cilt 10, Sayı 19, Güz 2018, ss.1-9
• Referans13 Kissinger, H., Dünden bugüne yeni Çin. Kaknüs yayınları, İstanbul, 2015.
• Referans14 Lieber, K.A. ve Press, Daryl G. The return of nuclear escalation, How America’s Adversaries Have Hijacked Its Old Deterrence Strategy, Foreign Affairs, 24 October 2023
• Referans15 Lieber, K.A. ve Press, Daryl G. The new era of nuclear weapons. SSQ Strategic Studies Quarterly, 2013 Vol.7 No:1,
• Referans16 Lieber, K.A. ve Press, Daryl G. The new era of nuclear weapons. Strategic studies quarterly, USStratcom 2016.
• Referans17 Malmgren, H., Malmgren, P., Gaza will change the future of War, UnHerd, 18 October 2023. https://unherd.com/2023/10/gaza-will-change-the-future-of-war/ Erişim Tarihi: 25 Ekim 2023
• Referans18 MccGwire, M. The Genesis of Soviet Threat Perception, Brookings Institute, July 1987
• Referans19 Müller, H., Neither Hype Nor Complacency: WMD Proliferation After The Cold War. The Nonproliferation Review/Winter, 1997. s.62-71, DOI: 10.1080/10736709708436667
• Referans20 Narang, V. Strategies for Nuclear proliferation, How States Pursue a Bomb. International Security, Vol. 41, No. 3 (Winter 2016/17), p. 129
• Referans21 Nuclear Arms Control, Background and Issues, National Academy Press, Washington DC 1985, s.224 https://nap.nationalacademies.org/catalog/11/nuclear-arms-control-background-and-issues
• Referans22 Ophir, A., Turkey’s nuclear future, Turkeyscope.15 December 2021. https://dayan.org/content/turkeys-nuclear-future Erişim Tarihi: 11 Kasım 2023.
• Referans25 Sagan, S. D. Why Do States Build Nuclear Weapons? International Security, MIT Press, Winter 1996-1997, Vol.21, No. 3, pp. 54-86
• Referans26 Saunders, E. N. The Domestic Politics of Nuclear Choices: A Review Essay, International Security (2019) 44 pp 146–184. https://doi.org/10.1162/isec_a_0036110.17752/guvenlikstrtj.847719
• Referans27 Taylor, J. Deterring Russian Nuclear Threats with Low-Yield Nukes May Encourage Limited Nuclear War, MCU Journal, Journal of Advanced Military Studies, 2022.
• Referans28 TAEK, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Bülteni, sayı:43, Şubat 2000.
• Referans29 Ülgen, S. Türkiye’nin nükleer silahlanmaya bakışı, Bilge Strateji, Cilt 5, Sayı 9, Güz 2013, ss.9-13
• Referans30 Way, C. ve Weeks J.L.P., Making It Personal: Regime Type and Nuclear Proliferation: American Journal of Political Science, Vol. 58, No. 3 (July 2014), pp. 705-719.