Evaluation Of Married Women's Knowledge Levels And Behaviors About Family Planning Methods

Yıl 2023, , 94 - 101, 30.09.2023

Marwah Hussein Ali Al Hameedawi , Gökçe Banu Acar Gül

https://doi.org/10.53493/avrasyasbd.1342039

Öz

Evli Kadınların Aile Planlaması Yöntemleri Hakkında Bilgi Düzeylerinin ve Davranışlarının Değerlendirilmesi

Öz

Aile planlaması hizmetlerinin istenmeyen gebeliklerin ve aşırı doğurganlığın önüne geçerek anne-çocuk sağlığının korunması böylece toplumun sağlık düzeyinin yükseltilmesinde önemli rolü vardır. Bu araştırma evli kadınların aile planlaması yöntemleri hakkında bilgi düzeyleri ve davranışlarını değerlendirmek amacıyla tanımlayıcı olarak tasarlanmıştır. Araştırma Irak'ın Al-Rifai İlçesi’ndeki birinci basamak sağlık merkezlerinde Nisan-Temmuz 2022 tarihleri arasında 154 evli kadın ile yürütülmüştür. Veriler anket formu kullanılarak yüz yüze görüşme yöntemiyle araştırmacı tarafından toplanmıştır. Verilerin istatistiksel analizde ortalama±standart sapma, frekans ve yüzde değerleri, bağımsız gruplar t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmış olup testlerin anlamlılık düzeyi için p<0,05 alınmıştır. Araştırma sonuçlarına göre kadınların %26’sı 30-34 yaş aralığında, %57,1’i lise mezunu, %58,4’ü ev hanımı, %53,2’sinin geliri gidere eşit, %48,1’i ilçede yaşamakta, %64,9’unun 1-5 arası sayıda çocuğa sahip, %48,1’inin 1-5 yıl arası evli oldukları tespit edilmiştir. Kadınların %65,6’sının aile ‎planlaması yöntemi kullandığı ve aralarından %13,6’sının rahim içi araç, %38,3’ünün hap ve %11,7’sinin enjeksiyon ‎yöntemlerini kullandıkları saptanmıştır. Kadınların yaş, eğitim seviyesi, gelir arttıkça aile planlaması bilgi düzeyinin artış gösterdiği tespit edilmiştir (p<0,05). Ayrıca ev hanımlarının çalışanlara, ilçede yaşayan kadınların şehir merkezinde yaşayanlara ve çocuk sayısı fazla olan kadınların diğerlerine göre aile planlaması hakkında daha az bilgiye sahip oldukları belirlenmiştir. (p<0,05). Bu sonuçlar doğrultusunda, toplumun aile planlaması konusundaki bilgi seviyesini yükseltmek için yenilikçi, kapsamlı, eğitici programlar geliştirilmeli, bu programlara mümkün olduğunca çok kadının katılımının sağlanması hedeflenmelidir.

Anahtar Kelimeler

Aile planlaması, Bilgi düzeyi, Evli kadınlar

Kaynakça

• Ahirwar RK, Kumar S, Gupta S, Niranjan A, Prajapati K, Rawal S. (2021). Study to assess the socio-demographic factor and knowledge, attitude, and practice of family planning methods in Lohpeeta migrants tribe located in Shivpuri central India. Journal of Family Medicine and Primary Care, 10(3), 1308- 1309.
• Akın A, Özvarış BŞ, Aykut-Bilgili N. (2015). Aile Planlaması. Güler Ç, Akın L, Editörler. Halk Sağlığı Temel Bilgiler 1. 3. Baskı. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 288-289.
• Al Abedi GA, Arar AA, Abdul Alridh MS. (2020). Assessment of Knowledge, Attitude and Practices for Women’s toward Family Planning in Primary Health Care Centers at Al- Amara city/ Iraq. International Journal of Psychosocial Rehabilitation, Vol.24, Issue 09.
• Alrawi Y. (2021). Exploring barriers to family planning service utilization and uptake among women in Iraq. East Mediterr Health J, 27(8):818–825.
• Avcı S, Mutlu S, Yiğit F. (2021). Evli Kadınların Aile Planlaması Yöntem Tercihlerine Etki Eden Faktörler. Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(2):128-138.
• Bekele D, Surur F, Nigatu B, Teklu A, Getinet T, Kassa M, Abesha Y. (2020). Knowledge and attitude towards family planning among women of reproductive age in emerging regions of Ethiopia. Journal of Multidisciplinary Healthcare, 2(1), 1463-1474.
• Bulut S, Solt-Kirca A. (2023). Attitudes of married women registered with the family health center about reproductive health and family planning. BSJ Health Sci, 6(1): 57-63.
• Bostancı M. (2011). Doğu Anadolu bölgesindeki bir ilçede kadınların kullandıkları kontraseptif yöntemleri için bilgi kaynakları ve istenmeyen gebeliklerle ilişkisi. Dicle Tıp Dergisi, 38 (2), 202- 207.
• Dilmen S, Kocaöz S, Kızılırmak A. (2022). Adolesan Gebelerin Aile Planlamasına Yönelik Tutumları ve Kullandıkları Kontraseptif Yöntemler. TJFMPC, 16(1): 16-24.
• Doğru YH, Oktay G, Kunt-İşgüder Ç, Özsoy AZ, Çakmak B, Delibaş İB, Çeltek-Yıldız N. (2016). Yaş gruplarına göre kadınların aile planlamasına bakışları ve seçtikleri yöntemlerin değerlendirilmesi: Tersiyer tek merkez deneyimi. Dicle Tıp Dergisi, 43 (3), 413-418.
• El-Shazly HMA, Elkilani O, Nashat N, Elshishiny RE. (2015). Evaluation of family planning services in a rural area in Al-Shohdaa district, Menoufiya governorate. Menoufia Medical Journal, 28(3), 650.
• Gözükara F, Kabalcıoğlu F, Ersı̇n F. (2015). Şanlıurfa ilinde kadınların aile planlamasına ilişkin tutumlarının belirlenmesi. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 12(1), 9-15.
• Hammoud R, Saleh S, Halawani D, Mezher H, Abou El Naga A, Azakir B. (2020). Knowledge and attitudes of Lebanese women of childbearing age towards emergency contraception. The European Journal of Contraception & Reproductive Health Care, 25(1), 28-32.
• Haq I, Sakib S, Talukder A. (2017). Sociodemographic factors on contraceptive use among ever-married women of reproductive age: evidence from three demographic and health surveys in Bangladesh. Medical Sciences, 5(4), 31- 32.
• Kasa AS, Tarekegn M, Embiale N. (2018). Knowledge, attitude and practice towards family planning among reproductive age women in a resource limited settings of Northwest Ethiopia. BMC research notes, 11(1), 1-6.
• Kost K. (2015). Unintended pregnancy rates at the state level: estimates for 2010 and trends since 2002. Guttmacher Institute. 12(1), 1-4.
• Nazik F, Mumcu Ş, Sönmez M, Yılmaz AN, Doğan-Yüksekol Ö. (2021). 15-49 Yaş evli kadınların aile planlamasına ilişkin tutumlarının belirlenmesi. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 4(3), 326-336.
• Niazi-Aziz-ur-Rahman, Osmani K, Ahmad-Shayan N, Abacigil F. (2023). "Knowledge and Practice Towards Family Planning Among Reproductive Age Women in Herat City- Afghanistan. Meandros Medical and Dental Journal, vol. 24, no. 1, Mar.
• Rourke T. (2015). Association between socio-demographic factors and knowledge of contraceptive methods with contraception use among women of reproductive age: a cross-section study using the 2013 Liberia DHS. Unpublished Master Thesis, 3(2), 10-17.
• Sidibe AM, Kadetz PI, Hesketh T. (2020). Factors impacting family planning use in Mali and Senegal. International journal of environmental research and public health, 17(12), 4399-4422.
• Speizer IS. (2006). Using Strength of Fertility Motivations to Identify Family Planning Program Strategies. International Family Planning Perspectives, 32(4):185-91.
• Şahlar TE, Hisar KM. (2021). Kadınların kullandıkları aile planlaması yöntemini değiştirme nedenleri. Genel Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(3), 250-258.
• Yüksel-Koçak D, Büyükkayacı-Duman, N, Topuz Ş, Yılmazel G, Güngör T, Başçı AB. (2016). Üreme Çağındaki Kadınların Acil Kontrasepsiyon ile İlgili Bilgi, Tutum ve Davranışları. Jinekoloji-Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi, 13(3): 112- 116.