Examining the Postgraduate Thesis Conducted in a Qualitative Research Design Concerning Children’s Rights

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 88 - 98, 29.05.2019

Gül Kadan

Öz

The aim of this study was to investigate the postgraduate theses in the qualitative research design for children’s rights. In the research conducted by the qualitative research methods with case study method, it was studied with theses which were open to transportation in YOK National Thesis Center. In this context, it was determined that there were 37 theses in qualitative research design. With the method of document analysis, 25 theses which are open to transportation in YOK National Thesis Center were determined and the research was carried out with these theses. It was determined that 17 of the theses reached as a result of the study were master and 8 were doctoral thesis. It was found that most of the theses were conducted in Social Sciences Institute (n=17) and Social Work Department (n=6) in 2013 (n=4) and the most technically used interview technique (n=15) was used. It was determined that the most targeted teachers/managers, health professionals and the opinions of the children (n=8) were received in the theses. As a result, the results of the thesis, which is the most frequently used content in the thesis, are lacking in both the application and the information about the contract (n=10). Based on the results obtained, it can be suggested that the regulations on the rights of children should be renewed taking into account the social characteristics and the social awareness on the rights of children should be increased.

Anahtar Kelimeler

Children rights, Postgraduate thesis, Qualitative research

Çocuk Haklarına Yönelik Nitel Araştırma Deseninde Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi

Öz

Araştırmada, çocuk haklarına yönelik nitel araştırma deseninde yapılan lisansüstü tezlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması yöntemiyle gerçekleştirilen araştırmada YÖK Ulusal Tez Merkezinde ulaşıma açık olan tezlerle çalışılmıştır. Bu kapsamda nitel araştırma deseninde yapılan 37 tez olduğu belirlenmiştir. Doküman analizi yöntemiyle, YÖK Ulusal Tez Merkezinde ulaşıma açık olan 25 tez belirlenmiş ve araştırma bu tezlerle gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda ulaşılan tezlerin 17’sinin yüksek lisans, 8’inin doktora tezi olduğu belirlenmiştir. Tezlerin en fazla 2013 yılında (n=4), Sosyal Bilimler Enstitüsünde (n=17) ve Sosyal Hizmetler Ana Bilim Dalında (n=6) yapıldığı, teknik olarak en fazla görüşme tekniğinin kullanıldığı (n=15) saptanmıştır. Tezlerde en fazla amaçlananın öğretmen/yönetici, sağlık profesyonelleri ve çocukların görüşlerinin alınmasının olduğu (n=8) belirlenmiştir. Tezlerde içerik olarak en fazla ulaşılan sonucun ise uygulanan programın gerek uygulamada, gerekse sözleşmenin ne olduğuna yönelik bilgilerde eksiklik olduğu (n=10) bulunmuştur. Elde edilen sonuçlara dayanarak, çocuk haklarına yönelik düzenlemelerin toplumsal özelliklerin göz önünde bulundurularak yenilenmesi ve çocuk hakları konusunda toplumsal bilincin arttırılması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk hakları, Lisansüstü tez, Nitel araştırma

Kaynakça

• Aktürk, S. (2006). Avrupa Birliği sürecinde Türkiye’de çocuk hakları ve güvenliği. Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mustafa Kemal Üniversitesi.
• Ateş, A. (2015). Yönetimsel açıdan sınıf öğretmenlerinin çocuk hakları konusunda bilgi sahibi olmalarının etkililiği üzerine bir çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hasan Kalyoncu Üniversitesi.
• Atkins, M., Brown, G.A., Brown, G. (2002). Effective teaching in higher education. Rout ledge, London.
• Batur- Musaoğlu, E. (2012).MEB 36-72 aylık çocuklar için okul öncesi eğitim programının (2006) çocuk hakları açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara Üniversitesi.
• Baysan- Kobat, İ. (2009). Ulusal ve uluslararası hukukta çocuk hakları ışığında çocuk suçluluğu ve nedenleri. Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale Üniversitesi.
• Bülbün- Aktı, B. (2014). TRT Çocuk Kanalında yayınlanan okul öncesi yaş gruplarına yönelik çizgi dizilerin çocuk hakları açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi.
• Cankurtaran- Öntaş, Ö. (2004). Çocuk hakları ve sosyal hizmetin güçlendirilmesi yaklaşımı açısından suça yönelen çocuk-polis ilişkisi. Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi.
• Creswell, J.W. (2017). Araştırma deseni: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. S.B. Demir (Çev.). Eğiten Kitap, Ankara.
• Çelen, N. (1995). Çocuk haklarına genel bir bakış. Hakimevi Yayınları, İstanbul.
• Dikmen, A. (1998). Çocuk haklarına dair sözleşme çerçevesinde İstanbul’da çalışan çocuklar üzerine bir değerlendirme. Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mimar Sinan Üniversitesi.
• Durgut, A. (2014). 2005 Sosyal Bilgiler dersi öğretim programlarının çocuk hakları açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Dumlupınar Üniversitesi.
• Erbay, E. (2011). Türkiye’de çocuk haklarını tanıtma, yaygınlaştırma ve izlemeye yönelik uygulamalarının analizi ve bir model önerisi. Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi.
• Ergen, M.K. (2017). Okul müdürlerinin bayrak törenlerinde yaptıkları konuşmaların çocuk hakları açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Yönetimi ve Denetimi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi- Marmara Üniversitesi.
• Genç, S.Z., Genç, F. (2016). Çocuk hakları bağlamında medyaya ilişkin aile görüşleri. (Çanakkale ili örneği). Uşak Üniversitesi Sos. Bilimler Dergisi, 9(2): 1-23.
• Gömleksiz, M., Kilimci, S., Akar-Vural, R., Demir, Ö., Koçoğlu- Melek, Ç., Erdal, E. (2008). Okul bahçeleri mercek altında: Şiddet ve çocuk hakları üzerine nitel bir çalışma. İlköğretim Online, 7(2): 273-287.
• Güneş, G. (2012). Çocuk hakları açısından Türkiye’deki sığınmacı çocuklar- Çeçen çocukları örneği. Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yalova Üniversitesi.
• Güngör, M. (2013). Risk altındaki çocukların aile yapıları ve suça yönelmeleri (Mersin ili örneği). Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2): 421-434.
• Hodgkin, R., Newell, P. (2000). Çocuk haklarına dair sözleşme uygulama el kitabı. UNICEF Yayınları, Ankara.
• Jerome, L. (2009). Review of thinking citizenship by Tristian. McCowen Education Review.
• Karakaş, B., Çevik, Ö.C. (2016). Çocuk refahı: Çocuk hakları perspektifinden bir değerlendirme. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3): 887-906.
• Karan, N. (2015). Öğretmenlere yönelik çocuk hakları ve hak ihlalleri eğitiminin değerlendirilmesi üzerine nitel bir çalışma. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 1(2): 542-557.
• Kavak, F. (2005). Çocuk haklarının korunmasında polisin görev ve yetkilerinin uygulama açısından değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Güvenlik Bilimleri Enstitüsü, Polis Akademisi.
• Kurt, G. (2012). Yataklı sağlık kuruluşlarında çocuk ile ilgili sağlık hizmetlerinin çocuk hakları sözleşmesine uygunluğunun ve sağlık profesyonellerinin çocuk hakları konusundaki farkındalık ve tutumlarının değerlendirilmesi. Uzmanlık Tezi, Tıp Fakültesi, Kırıkkale Üniversitesi.
• Mamur- Işıkçı, Y. (2013). Sosyal politika açısından Türkiye’de çocuk hakları sorunu: Alana ilişkin bir araştırma. Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İnönü Üniversitesi.
• Musayeva, G. (2013). Avrupa Birliği, Türkiye ve Azerbeycan Cumhuriyetlerinde çocuk hakları. Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Selçuk Üniversitesi.
• Öz- Akar, L. (2013). Çocuk hakları bağlamında çocuklarda eğitim hakkı. Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çağ Üniversitesi.
• Özdemir- Doğan, G. (2017). Çocuk hakları eğitiminde uzman sınıf öğretmenlerinin perspektifinden etkili çocuk hakları eğitimi: Anlayışlar ve uygulamalar. Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep Üniversitesi.
• Özdemir- Uluç, F. (2008). İlköğretim programlarında çocuk hakları. Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara Üniversitesi.
• Peker-Ünal, D. (2010). İlköğretim öğretmenlerine yönelik web tabanlı çocuk hakları eğitim programı. Doktora Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara Üniversitesi.
• Sağlam, M. (2017). Aile içi iletişim. In. Çocuk ve iletişim N. A. (Ed.). 305-335. Vize Yayıncılık, Ankara.
• Şimşek, B.Ş. (2016). Türkiye’de 2005 yılı sonrası çocuk haklarının gelişimi. Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi.
• Turan, S. (2011). Masalların çocuk hakları bağlamında çözümlenmesi. “Her güne bir masal” adlı kitap üzerine bir inceleme. Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara Üniversitesi.
• Turanlı, K. (2014). Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi çerçevesinde çocuğun ekonomik sömürüden korunma hakkı. Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Anadolu Üniversitesi.
• Uçuş, Ş. (2009). Çocuk hakları sözleşmesinin ilköğretim programlarındaki yeri ve sözleşmeye yönelik öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi.
• Uçuş, Ş. (2013). Çocuk hakları eğitim programının hazırlanması ve değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi.
• Yıldız, C.B. (2011). Devlet egemenliği ve insan hakları rejimi altında çocuk hakları: Türkiye’de 2006-2010 yılları arasında terörle mücadele kanunuyla yargılanmış çocuklar. Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul Bilgi Üniversitesi.