Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Assessment of Pain Behaviour Among Patients Submitted to Mechanical Ventilation in Intensive Care Unit

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 23 - 34, 30.01.2020

Öz

The purpose of this study was to assess pain behaviour related to invasive interventions among patients submitted to mechanical
ventilation in intensive care unit. This study which is descriptive and cross sectional was conducted with 108 patients at the six
intensive care units in a hospital in Izmir, Turkey. The data were collected by means of Patient Information Form and Turkish
Version of The Critical-Care Pain Observation Tool. Descriptive and ANOVA were used in statistical analysis. The mean age of
patients was 68.15±17.6 (18-94) years, %59.3 were female. The first three procedures with highest mean behavioral pain points at
the patients were inserting nasogastric tube (5.50±1.8), endotracheal aspiration (5.31±1.9), and nasofarengeal aspiration (4.61±2.0).
The most seen pain behaviours were facial expression (tense and grimacing), uncompliance with the ventilator (coughing but
tolerating) and muscle tension (very tense or rigid). The results of this study indicated that patients need additional analgesia
requirements before painful procedures and the analgesia requirements should be regulated individually. 

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

  • Aïssaoui Y, Zeggwagh AA, Zekraoui A, et al. (2005). Validation of a behavior al pain scale in critically ill, sedated, and mechanically ventilated patients. Anesthesia & Analgesia, 101: 1470-76.
  • Al Sutari MM, Abdalrahim MS, Hamdan Mansour AM, et al. (2014). Pain among mechanically ventilated patients in critical care units. Journal Research in mEdical Science, 19 (8): 726-32.
  • Arroyo-Novoa CM, Figueroa-Ramos MI, Puntillo K, et al. (2008). Pain related to tracheal suctioning in a wake acutely and critically ill adults: a descriptive study. Intensive and Critical Care Nursing, 24: 20-7.
  • Ayasrah S. (2016). Care-related pain in critically ill mechanically ventilated patients. Anaesthesia and Intensive Care Journal, 44(4): 458-65.
  • Ayasrah SM, O’Neill TM, Abdalrahim MS, et al. (2014). Pain assessment and management in critically ill intubated patients in Jordan: a prospective study. International Journal of Health Sciences, 8(3): 287-98.
  • Badır A, Eti Aslan F. (2003). Yoğun bakım ünitelerinde çok konuşulan az sorgulanan bir sorun:Ağrı. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 7(2): 100-08. Barr J, Fraser GL, Puntillo K, et al. (2013). Clinical practice guidelines for the management of pain, agitation, and delirium in adult patients in the intensive care unit. Critcal Care Medicine, 41(1): 263-306.
  • Bayrak Kahraman B, Özdemir L. (2016). Yoğun bakım hastalarının invaziv girişimler sırasındaki davranışsal ve fizyolojik ağrı göstergelerinin değerlendirilmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 18(2-3): 13-21.
  • Carrillo-Torres O, Mendiola-Roa MA, Ramirez-Torres MA. (2018). Pain in patients in critical condition and its environment. Rewiew Article. Revista Médica del Hospital General México, 81(4): 276-81.
  • Cazorla C, Cravoisy A, Gibot S, et al. (2007). Patients' perception of their experience in the intensive care unit. La Presse Médicale, 36(2 Pt 1): 211-6.
  • Chanques G, Pohlman A, Kress JP, et al. (2014). Psychometric comparison of three behavioural scales for the assessment of pain in critically ill patients unable to self- report. Critcal Care, 18: 3-12.
  • Chen YY, Lai YH, Shun SC, et al. (2011). The Chinese behavior pain scale for critically ill patients: translation and psychometric testing. International Journal of Nursing Studies,48(4): 438- 48.
  • Cırık V, Efe E. (2014). Yoğun bakım ünitesinde ağrı ve hemşirenin rolü. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi,18(1): 15-21. Çelik S. (2016). Yoğun bakım hastalarında ağrı yönetimi. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 20(1): 1-8.
  • Dedeli Ö, Durmaz Akyol A. (2008). Yoğun bakım hastalarında psikososyal sorunlar. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 12(1-2): 26-32. Demir Y. (2012). Yoğun bakım ünitesinde ağrı deneyimi ve ağrının değerlendirilmesi. Literatür incelemesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2(1): 24-30.
  • Dikmen (Demir) Y. (2014). Ağrı ve yönetimi. In: Atabek-Aştı T, Karadağ A (Ed). Hemşirelik esasları hemşirelik bilim sanatı. İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık, pp. 633-68. Erden S. (2015). Yoğun bakımda ağrı yönetiminde hemşirenin anahtar rolleri. Van Tıp Dergisi, 22(4): 332-36.
  • Esen H, Kan Öntürk Z, Badır A, Eti Aslan F. (2010). Entübe ve sedatize yoğun bakım hastalarının pozisyon verme ve aspirasyon sırasındaki ağrı davranışları. Acı Badem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 89-93.
  • Eti-Aslan F. (2006). Ağrı değerlendirilmesi ve ölçümü. In: EtiAslan F (Ed). Ağrı doğası ve kontrolü. 1. Basım. İstanbul: Avrupa Tıp Kitapçılık Ltd. Şti, pp. 68-103. Eti-Aslan F, Badir A, Selimen D. (2003). How Do Intensive Care Nurses Assess Patients’ Pain? Nursing in Critical Care, 8(2): 62-7.
  • Eti Aslan F, Karadağ Arlı Ş, Yavuz M. ve ark. (2010). Yoğun bakımdaki sedatize hastaların ağrılı uygulamalara tepkileri. Anestezi Dergisi, 18(3): 163-7. Gagnon DJ, Fraser GL. Pain sedation and delirium in the ICU: The pharmacist’s role.Pharmacy PracticeNews. 2013;1-8. https://pdfs.semanticscholar.org/79dc/04f2be0 f5410852bf91549bf30c53837584a.p df
  • Gélinas C, Fortier M, Viens C, Fillion L, Puntillo K. (2004). Pain assessment and management and management in critically ill intubated patients: A Retrospective Study. American Journal of Critical Care, 13(2):126-35.
  • Gündoğan O, Bor C, Akın Korhan E ve ark. (2016). Erişkin yoğun bakım hastasında ağrı değerlendirmesi: Critical-Care Pain Observation Tool Ölçeği’nin Türkçe Versiyonunun Geçerlik Güvenirlik Araştırması.Türk Yoğun Bakım Dergisi, 14: 93-9.
  • Hall JK, Boswell MV. (2009). Ethics, law and pain management as a patient right. Pain Physician, 12(3): 499-506. Kabes AM, Graves JK, Norris J. (2009). Further Validation of The Nonverbal Pain Scale In Intensive Care Patients. Critical Care Nurse, 29: 59-66.
  • Karayurt Ö, Akyol Ö. (2008). Yoğun bakım hastalarında ağrı değerlendirmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 11(4):96-104.
  • Kirksey KM, McGlory G, Sefcik EF. (2015). Pain assessment and management in critically ill older adults. Critcal Care Nursing Quarterly, 38(3): 237-44.
  • Konateke S, Güngörmüş Z. (2018). Yoğun bakımda ağrı, sedasyon ve konfor yönetiminde hemşirenin rolü. Social Sciences Studies Journal, 4:20: 3041-45.
  • Ören B, Zengin N, Özçelik H. (2011). Yoğun bakım ünitesinde davranışsal ağrı ölçeği ile hastaların ağrı durumlarının değerlendirilmesi. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 15(1): 16-21.
  • Pasero C. (2003). Pain in the critically ill patient. Journal of Peri Anestezia Nursing, (6): 422–25. Pasero C, McCaffery M. (2000). When patients can’t report pain. American Journal of Nursing, 100(9): 22-3.
  • Payen JF, Bru O, Bosson JL, et al. (2001). Assessing pain in critically ill. Sedated patients by using a behavior al pain scale. Critical Care Medicine, 29:1: 2258- 63.
  • Puntillo KA, White C, Morris A, et al. (2001). Patients’perceptions and responses to procedural pain: results from Thunder Project II. American Journal of Critical Care, 10(4):238-51.
  • Puntillo KA, Max A, Timsit J.F, et al. (2014). Determinants of procedural pain intensity in the intensive care unit. The Europain® Study. American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine, 189(1):9-10.
  • Sarıcaoğlu F, Akıncı SB, Dal D ve ark. (2005). Yoğun bakım hastalarında analjezi ve sedasyon. Hacettepe Tıp Dergisi, 36: 86-90.
  • Sılay F, Akyol A. (2018). Yoğun bakım ünitelerinde sedasyonajitasyon ve ağrı değerlendirmesinde kullanılan iki ölçüm aracinin Türkçe’ye uyarlanmasi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 22(2): 50-65.
  • Stanik-Hutt JA, Soeken KL, Belcher AE, et al. (2001). Pain experiences of traumatically injured patients in a critical care setting. American Journal of Critical Care, 10(4): 252- 9.
  • Stotts NA, Puntillo KA, Stanik-Hutt JA, et al. (2007). Does age make a difference in procedural pain perceptions and responses in hospitalized adults? Journal of Acute Pain, (9): 125-34.
  • Şapulu Alakan Y, Ünal E. (2017). Yoğun bakım hemşireliğinde ağrı değerlendirmesi ve ağrı yönetimi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(2):12-29.
  • Tel Aydın H, Öztürk Birge A. (2017). Ağrı ajitasyon sedasyon deliryum yönetimi. In: Durmaz Akyol A (Ed). Yoğun bakım hemşireliği. 1. Basım. İstanbul: İstanbul Medikal Sağlık ve Yayıncılık Hiz. Tic. Ltd. Şti, pp. 263-300.
  • Uyar M, Akın Korhan E. (2011). Yoğun bakım hastalarında müzik terapinin ağrı ve anksiyete üzerine etkisi. Ağrı., 23(4): 139- 46.
  • Vatansever E. (2009). Açık kalp ameliyatı geçiren ve mekanik ventilatöre bağlı erişkin hastaların işlemsel ağrı düzeyleri. (Yüksek Lisans Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi.
  • Yaman Aktaş Y, Karabulut N. (2014). Mekanik ventilasyonlu hastada ağrı değerlendirmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(4):1132- 46.
  • Yaşar MA. (2006). Yoğun bakımda sedasyonun genel özellikleri. Yoğun Bakım Derneği Dergisi, 4 (1): 50-7.
  • Young J, Siffleet J, Nikoletti S, et al. (2006). Use of a Behavioural Pain Scale to assess pain in ventilated, unconscious and/or sedated patients. Intensive and Critical Care Nursing, 22(1): 32-9.

Yoğun Bakımda Mekanik Ventilasyon Tedavisi Alan Hastaların İnvaziv Girişimlere Bağlı Ağrı Davranışlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 23 - 34, 30.01.2020

Öz

Çalışmanın amacı, yoğun bakımda mekanik ventilasyon tedavisi alan hastaların invaziv girişimlere bağlı ağrı davranışlarının
değerlendirilmesidir. Tanımlayıcı ve kesitsel tipteki araştırma, İzmir’de bir eğitim araştırma hastanesinin toplam altı yoğun bakım
ünitesinde sağlık bakım hizmeti alan 108 hasta ile yürütüldü. Araştırmada veriler, Hasta Tanıtım Formu ve Türkçe Yoğun Bakım
Ağrı Gözlem Ölçeği ile toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel analizler ve ANOVA kullanıldı. Araştırmaya
dahil edilen hastaların yaş ortalaması 68.15±17.6 (18-94) yıl olup büyük çoğunluğu kadındı (%59.3). Hastaların davranışsal ağrı
puanlarının en yüksek olduğu ilk üç girişim olan nazogastrik takılması (5.50±1.8), endotrakeal aspirasyon (5.31±1.9), nazofarengeal
aspirasyon (4.61±2.0) olduğu bulundu. İnvaziv işlemler sırasında en sık gözlemlenen ağrı davranışlarının, yüz ifadesinde değişiklik
(gergin ve/veya yüz buruşturma), ventilatöre uyumsuzluk (öksürür ama tolere eder) ve kas gerilimi (gergin veya aşırı gerginlik)
olduğu görüldü. Araştırma sonuçları, ağrılı işlemler öncesinde hastaların ek analjezi gereksinimlerinin olduğunu ve hastaların
analjezi gereksinimlerinin bireysel olarak düzenlenmesi gerekliliğini gösterdi.

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Sağlık Bilimleri Üniversitesi İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne, çalışmamıza katılmayı kabul eden tüm hastalar ve yakınlarına teşekkür ve minnetlerimizi sunarız.

Kaynakça

  • Aïssaoui Y, Zeggwagh AA, Zekraoui A, et al. (2005). Validation of a behavior al pain scale in critically ill, sedated, and mechanically ventilated patients. Anesthesia & Analgesia, 101: 1470-76.
  • Al Sutari MM, Abdalrahim MS, Hamdan Mansour AM, et al. (2014). Pain among mechanically ventilated patients in critical care units. Journal Research in mEdical Science, 19 (8): 726-32.
  • Arroyo-Novoa CM, Figueroa-Ramos MI, Puntillo K, et al. (2008). Pain related to tracheal suctioning in a wake acutely and critically ill adults: a descriptive study. Intensive and Critical Care Nursing, 24: 20-7.
  • Ayasrah S. (2016). Care-related pain in critically ill mechanically ventilated patients. Anaesthesia and Intensive Care Journal, 44(4): 458-65.
  • Ayasrah SM, O’Neill TM, Abdalrahim MS, et al. (2014). Pain assessment and management in critically ill intubated patients in Jordan: a prospective study. International Journal of Health Sciences, 8(3): 287-98.
  • Badır A, Eti Aslan F. (2003). Yoğun bakım ünitelerinde çok konuşulan az sorgulanan bir sorun:Ağrı. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 7(2): 100-08. Barr J, Fraser GL, Puntillo K, et al. (2013). Clinical practice guidelines for the management of pain, agitation, and delirium in adult patients in the intensive care unit. Critcal Care Medicine, 41(1): 263-306.
  • Bayrak Kahraman B, Özdemir L. (2016). Yoğun bakım hastalarının invaziv girişimler sırasındaki davranışsal ve fizyolojik ağrı göstergelerinin değerlendirilmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 18(2-3): 13-21.
  • Carrillo-Torres O, Mendiola-Roa MA, Ramirez-Torres MA. (2018). Pain in patients in critical condition and its environment. Rewiew Article. Revista Médica del Hospital General México, 81(4): 276-81.
  • Cazorla C, Cravoisy A, Gibot S, et al. (2007). Patients' perception of their experience in the intensive care unit. La Presse Médicale, 36(2 Pt 1): 211-6.
  • Chanques G, Pohlman A, Kress JP, et al. (2014). Psychometric comparison of three behavioural scales for the assessment of pain in critically ill patients unable to self- report. Critcal Care, 18: 3-12.
  • Chen YY, Lai YH, Shun SC, et al. (2011). The Chinese behavior pain scale for critically ill patients: translation and psychometric testing. International Journal of Nursing Studies,48(4): 438- 48.
  • Cırık V, Efe E. (2014). Yoğun bakım ünitesinde ağrı ve hemşirenin rolü. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi,18(1): 15-21. Çelik S. (2016). Yoğun bakım hastalarında ağrı yönetimi. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 20(1): 1-8.
  • Dedeli Ö, Durmaz Akyol A. (2008). Yoğun bakım hastalarında psikososyal sorunlar. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 12(1-2): 26-32. Demir Y. (2012). Yoğun bakım ünitesinde ağrı deneyimi ve ağrının değerlendirilmesi. Literatür incelemesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2(1): 24-30.
  • Dikmen (Demir) Y. (2014). Ağrı ve yönetimi. In: Atabek-Aştı T, Karadağ A (Ed). Hemşirelik esasları hemşirelik bilim sanatı. İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık, pp. 633-68. Erden S. (2015). Yoğun bakımda ağrı yönetiminde hemşirenin anahtar rolleri. Van Tıp Dergisi, 22(4): 332-36.
  • Esen H, Kan Öntürk Z, Badır A, Eti Aslan F. (2010). Entübe ve sedatize yoğun bakım hastalarının pozisyon verme ve aspirasyon sırasındaki ağrı davranışları. Acı Badem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 89-93.
  • Eti-Aslan F. (2006). Ağrı değerlendirilmesi ve ölçümü. In: EtiAslan F (Ed). Ağrı doğası ve kontrolü. 1. Basım. İstanbul: Avrupa Tıp Kitapçılık Ltd. Şti, pp. 68-103. Eti-Aslan F, Badir A, Selimen D. (2003). How Do Intensive Care Nurses Assess Patients’ Pain? Nursing in Critical Care, 8(2): 62-7.
  • Eti Aslan F, Karadağ Arlı Ş, Yavuz M. ve ark. (2010). Yoğun bakımdaki sedatize hastaların ağrılı uygulamalara tepkileri. Anestezi Dergisi, 18(3): 163-7. Gagnon DJ, Fraser GL. Pain sedation and delirium in the ICU: The pharmacist’s role.Pharmacy PracticeNews. 2013;1-8. https://pdfs.semanticscholar.org/79dc/04f2be0 f5410852bf91549bf30c53837584a.p df
  • Gélinas C, Fortier M, Viens C, Fillion L, Puntillo K. (2004). Pain assessment and management and management in critically ill intubated patients: A Retrospective Study. American Journal of Critical Care, 13(2):126-35.
  • Gündoğan O, Bor C, Akın Korhan E ve ark. (2016). Erişkin yoğun bakım hastasında ağrı değerlendirmesi: Critical-Care Pain Observation Tool Ölçeği’nin Türkçe Versiyonunun Geçerlik Güvenirlik Araştırması.Türk Yoğun Bakım Dergisi, 14: 93-9.
  • Hall JK, Boswell MV. (2009). Ethics, law and pain management as a patient right. Pain Physician, 12(3): 499-506. Kabes AM, Graves JK, Norris J. (2009). Further Validation of The Nonverbal Pain Scale In Intensive Care Patients. Critical Care Nurse, 29: 59-66.
  • Karayurt Ö, Akyol Ö. (2008). Yoğun bakım hastalarında ağrı değerlendirmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 11(4):96-104.
  • Kirksey KM, McGlory G, Sefcik EF. (2015). Pain assessment and management in critically ill older adults. Critcal Care Nursing Quarterly, 38(3): 237-44.
  • Konateke S, Güngörmüş Z. (2018). Yoğun bakımda ağrı, sedasyon ve konfor yönetiminde hemşirenin rolü. Social Sciences Studies Journal, 4:20: 3041-45.
  • Ören B, Zengin N, Özçelik H. (2011). Yoğun bakım ünitesinde davranışsal ağrı ölçeği ile hastaların ağrı durumlarının değerlendirilmesi. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 15(1): 16-21.
  • Pasero C. (2003). Pain in the critically ill patient. Journal of Peri Anestezia Nursing, (6): 422–25. Pasero C, McCaffery M. (2000). When patients can’t report pain. American Journal of Nursing, 100(9): 22-3.
  • Payen JF, Bru O, Bosson JL, et al. (2001). Assessing pain in critically ill. Sedated patients by using a behavior al pain scale. Critical Care Medicine, 29:1: 2258- 63.
  • Puntillo KA, White C, Morris A, et al. (2001). Patients’perceptions and responses to procedural pain: results from Thunder Project II. American Journal of Critical Care, 10(4):238-51.
  • Puntillo KA, Max A, Timsit J.F, et al. (2014). Determinants of procedural pain intensity in the intensive care unit. The Europain® Study. American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine, 189(1):9-10.
  • Sarıcaoğlu F, Akıncı SB, Dal D ve ark. (2005). Yoğun bakım hastalarında analjezi ve sedasyon. Hacettepe Tıp Dergisi, 36: 86-90.
  • Sılay F, Akyol A. (2018). Yoğun bakım ünitelerinde sedasyonajitasyon ve ağrı değerlendirmesinde kullanılan iki ölçüm aracinin Türkçe’ye uyarlanmasi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 22(2): 50-65.
  • Stanik-Hutt JA, Soeken KL, Belcher AE, et al. (2001). Pain experiences of traumatically injured patients in a critical care setting. American Journal of Critical Care, 10(4): 252- 9.
  • Stotts NA, Puntillo KA, Stanik-Hutt JA, et al. (2007). Does age make a difference in procedural pain perceptions and responses in hospitalized adults? Journal of Acute Pain, (9): 125-34.
  • Şapulu Alakan Y, Ünal E. (2017). Yoğun bakım hemşireliğinde ağrı değerlendirmesi ve ağrı yönetimi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(2):12-29.
  • Tel Aydın H, Öztürk Birge A. (2017). Ağrı ajitasyon sedasyon deliryum yönetimi. In: Durmaz Akyol A (Ed). Yoğun bakım hemşireliği. 1. Basım. İstanbul: İstanbul Medikal Sağlık ve Yayıncılık Hiz. Tic. Ltd. Şti, pp. 263-300.
  • Uyar M, Akın Korhan E. (2011). Yoğun bakım hastalarında müzik terapinin ağrı ve anksiyete üzerine etkisi. Ağrı., 23(4): 139- 46.
  • Vatansever E. (2009). Açık kalp ameliyatı geçiren ve mekanik ventilatöre bağlı erişkin hastaların işlemsel ağrı düzeyleri. (Yüksek Lisans Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi.
  • Yaman Aktaş Y, Karabulut N. (2014). Mekanik ventilasyonlu hastada ağrı değerlendirmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(4):1132- 46.
  • Yaşar MA. (2006). Yoğun bakımda sedasyonun genel özellikleri. Yoğun Bakım Derneği Dergisi, 4 (1): 50-7.
  • Young J, Siffleet J, Nikoletti S, et al. (2006). Use of a Behavioural Pain Scale to assess pain in ventilated, unconscious and/or sedated patients. Intensive and Critical Care Nursing, 22(1): 32-9.
Toplam 39 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sağlık Kurumları Yönetimi
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Ayşen Korkutan Efe Bu kişi benim 0000-0002-3662-4523

Özden Dedeli Çaydam 0000-0002-3662-4523

Proje Numarası Yok
Yayımlanma Tarihi 30 Ocak 2020
Gönderilme Tarihi 2 Ağustos 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2020 Cilt: 3 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Korkutan Efe, A., & Dedeli Çaydam, Ö. (2020). Yoğun Bakımda Mekanik Ventilasyon Tedavisi Alan Hastaların İnvaziv Girişimlere Bağlı Ağrı Davranışlarının Değerlendirilmesi. Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(1), 23-34.
AMA Korkutan Efe A, Dedeli Çaydam Ö. Yoğun Bakımda Mekanik Ventilasyon Tedavisi Alan Hastaların İnvaziv Girişimlere Bağlı Ağrı Davranışlarının Değerlendirilmesi. AvrasyaSBD. Ocak 2020;3(1):23-34.
Chicago Korkutan Efe, Ayşen, ve Özden Dedeli Çaydam. “Yoğun Bakımda Mekanik Ventilasyon Tedavisi Alan Hastaların İnvaziv Girişimlere Bağlı Ağrı Davranışlarının Değerlendirilmesi”. Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi 3, sy. 1 (Ocak 2020): 23-34.
EndNote Korkutan Efe A, Dedeli Çaydam Ö (01 Ocak 2020) Yoğun Bakımda Mekanik Ventilasyon Tedavisi Alan Hastaların İnvaziv Girişimlere Bağlı Ağrı Davranışlarının Değerlendirilmesi. Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi 3 1 23–34.
IEEE A. Korkutan Efe ve Ö. Dedeli Çaydam, “Yoğun Bakımda Mekanik Ventilasyon Tedavisi Alan Hastaların İnvaziv Girişimlere Bağlı Ağrı Davranışlarının Değerlendirilmesi”, AvrasyaSBD, c. 3, sy. 1, ss. 23–34, 2020.
ISNAD Korkutan Efe, Ayşen - Dedeli Çaydam, Özden. “Yoğun Bakımda Mekanik Ventilasyon Tedavisi Alan Hastaların İnvaziv Girişimlere Bağlı Ağrı Davranışlarının Değerlendirilmesi”. Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi 3/1 (Ocak 2020), 23-34.
JAMA Korkutan Efe A, Dedeli Çaydam Ö. Yoğun Bakımda Mekanik Ventilasyon Tedavisi Alan Hastaların İnvaziv Girişimlere Bağlı Ağrı Davranışlarının Değerlendirilmesi. AvrasyaSBD. 2020;3:23–34.
MLA Korkutan Efe, Ayşen ve Özden Dedeli Çaydam. “Yoğun Bakımda Mekanik Ventilasyon Tedavisi Alan Hastaların İnvaziv Girişimlere Bağlı Ağrı Davranışlarının Değerlendirilmesi”. Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi, c. 3, sy. 1, 2020, ss. 23-34.
Vancouver Korkutan Efe A, Dedeli Çaydam Ö. Yoğun Bakımda Mekanik Ventilasyon Tedavisi Alan Hastaların İnvaziv Girişimlere Bağlı Ağrı Davranışlarının Değerlendirilmesi. AvrasyaSBD. 2020;3(1):23-34.