Subkutan Heparin Uygulamalarında Karın ve Kol Bölgesinde Ağrı, Hematom Ve Ekimoz Farklılıklarının Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 2, 77 - 89, 30.05.2020

Yadigar Ordu Ayşegül Oksay Şahin

Öz

Bu çalışmanın amacı subkutan yolla düşük molekül ağırlıklı heparin uygulanan hastalarda yaş, cinsiyet ve beden kitle indeksine göre kol ve karın bölgesinde ekimoz, hematom ve ağrı farklılıklarının değerlendirilmesidir. Araştırma, bir devlet hastanesinin göğüs hastalıkları kliniğinde gerçekleştirildi. Örneklem sayısı güç analizi ile %92 güven aralığında 30’u kadın, 30’u erkek olmak üzere 60 kişi olarak belirlendi. Kadın ve erkek hastalar kendi aralarında 15’i normal kilolu ve 15’i fazla kilolu olmak üzere iki gruba ayrıldı. Enjeksiyonlar sağ/sol ve kol/karın bölgesine 2’şer enjeksiyon şeklinde araştırmacı tarafından 8 kez uygulandı. Her enjeksiyon sonrasında ağrı, 48. saatte ve 72. saatte ekimoz ve hematom bulguları değerlendirildi. Veriler “Hasta Tanılama Formu”, “Hasta İzlem ve Ağrı Değerlendirme Formu” ile toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı analizlerde sayı, yüzde ve ortalama, standart sapma, medyan, karşılaştırmalı analizlerde ise Ki-kare, Friedman ve Mann Whitney U testi kullanıldı. Araştırma sonucunda 48. saatte ve 72. saatte kol bölgesinde, normal kilolu, kadın ve yaşlı hastalarda daha fazla ekimoz ve hematom geliştiği ve enjeksiyon sonrası ağrının da kol bölgesinde, normal kilolu ve yaşlı hastalarda anlamlı farklılık gösterdiği belirlendi. Subkutan heparin uygulamalarında öncelikle karın bölgesinin tercih edilmesi ve farklı yaş, cinsiyet ve beden kitle indeksi kategorilerine sahip örneklem grupları ile yapılan çalışmaların yenilenmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ağrı, Ekimoz, Hematom

Destekleyen Kurum

Karabük Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü

Proje Numarası

KBÜ-17-YL-255

Teşekkür

Çalışmaya sağladığı katkılardan dolayı Karabük Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğüne (KBÜ-BAP) teşekkür ederiz.

The Evaluation of The Pain, Hematoma and Ecchymosis Differences in The Abdominal and Arm Region in The Subcutaneous Heparin Administration

Öz

The aim of this study is to evaluate the differences of ecchymosis, hematoma and pain in the arm and abdomen according to age, gender and body mass index in patients subjected to low molecular weight heparin. The study was conducted in a chest disease clinic of a state hospital. In the 92% confidence interval, 60 women, 30 female and 30 male, were determined by the number of sample power analysis. Male and female patients were divided into two groups, 15 of which were normal weight and 15 were overweight. Injections were applied 8 times to the right arm, left arm, right abdomen and left abdomen areas 2 times each. Pain after each injection, ecchymosis and hematoma at 48th hour and 72th hour were evaluated. The data were collected with "Patient Identification Form", "Patient Monitoring and Pain Evaluation Form". Numbers, percentages and mean, standard deviation, median for the descriptive analysis in the evaluation of the data, Chi-square, Friedman and Mann Whitney U test in the comparative analysis were used. The study, it was found that more ecchymosis and hematoma developed in female patients, normal weight and elderly patients at the 48th hour and 72th hours in the arm branch and the post-injection pain showed a significant difference in the arm branch of normal weight and elderly patients. In subcutaneous heparin applications, it is recommended to prefer the abdominal region and renew the studies with sample groups with different age, gender and body mass index categories.

Anahtar Kelimeler

Ecchymosis, Hematoma, Pain

Proje Numarası

KBÜ-17-YL-255

Kaynakça

• Akbari SA, Janani L, Mohammady M, Nedjat S. (2014). Slow Versus Fast Subcutaneous Heparin Injections for Prevention of Bruising and Site-Pain Intensity. Cochrane Database Systematic Review. Issue 7.
• Balcı Akpınar R, Çelebioğlu A. (2008). Effect of injection duration on bruising associated with subcutaneous heparin: A quasi-experimental withinsubject design. International Journal of Nursing Studies, 45: 812-17.
• Baysal E, Ergin E, Pakyüz SÇ. (2016). Does in-service training affect to nurses knowledge level about the anticoagulant drugs? Journal of Human Sciences, 13(3): 4725-37.
• Bodian CA, Freedman G, Hossain S, Eisenkraft JB, Beilin Y.(2001). The Visual Analog Scale for Pain. Anesthesiology, 95(6): 1356-61.
• Cengiz Z. (2014). Subkutan Heparin Kullanan Hastalarda Abdominal ve Deltoid Bölgelerin Ağrı, Hematom ve Ekimoz Gelişimi Açısından Karşılaştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). Malatya: İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Chan H. (2001). Effect of injection duration on site- pain intensity and bruising associated with subcutaneous heparin. Journal of Advanced Nursing, 35(6): 882-92.
• Craven RF, Hirnle CJ, Jensen S. (2015). Fundamentals of Nursing. In: Uysal N, Çakırcalı E (Ed). Philadelphia: Wolters Kluwer Lippincott Williams & Wilkins, pp: 428-30.
• Collado J, Sanchez MM, Gamo F, Crespo G, Aragon B, Garcia B, Izquiredo S, Munoz S, Lapez L, Rivera S. (2018). Ecchymosis and/or haematoma formation after prophylactic administration of subcutaneous enoxaparin in the abdomen or arm of the critically ill patient. Enferm Intensiva, 29(1): 4-13.
• Çiftçi B, Avşar G. (2017). Subkutan Heparin Uygulamalarında Bölge Seçimi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (4): 192-97.
• Çit N. (2014). Subkutan Heparin Enjeksiyonu Sonrası Ekimoz Oluşumunun İzlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Demircan B. (2012). Subkutan Antikoagülan Alan Hastalarda Karın ve Kol Bölgelerindeki Hematom Gelişimi ve Ağrı Şiddetinin İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Dursun M. (2013). Subkutan Heparin Enjeksiyonu Sonrası Yapılan Topikal Uygulamaların Ekimoz ve Hematom Gelişimine Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Eti Aslan F. (2002). Ağrı değerlendirme yöntemleri. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 6(1): 9-16.
• Hankreader H, Hogan AM. (2004). Caring and Clinical Judgment. Fundamentals of Nursing USA: Elsevier Science, pp: 387- 450.
• İkitumur B, Karadağ B, Öngen Z. (2010). Yaşlılarda Koroner Arter Hastalığı. Turkish Journal Of Geriatrics, (2): 13-20.
• İnangil D, Şendir M. (2017). Subkutan Heparin Uygulamalarında Ağrı, Ekimoz ve Hematomun Önlenmesi: Sistematik İnceleme. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi, 10: 246-67.
• Karabacak BG. (2010). Parenteral İlaç Uygulamaları. İçinde: Sabuncu N, Akça Ay F, editörler. Klinik Beceriler, Sağlığın Değerlendirilmesi, Hasta Bakım ve Takibi. 1. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri. pp: 55–62.
• Kaşıkçı M, Avşar G. (2012). Subkutan heparin enjeksiyonlarında ekimoz, hematom ve ağrıyı önlemek için nelere dikkat edilmeli? İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 20: 239-46.
• Korkutan Efe A, Dedeli Çaydam Ö. (2020). Assessment of Pain Behaviour Among Patients Submitted to Mechanical Ventilation in Intensive Care Unit. Eurasian Journal of Health Sciences, 3(1): 23-34.
• Kutsal YG. (2007). Yaşlılarda Ağrı. Ankara: Güneş Tıp Kitapevleri. pp: 279-88.
• Kuzu N, Uçar H. (2001). The effect of cold on the occurrence of bruising, hematoma and pain at the injection site in subcutaneous low molecular weight heparine. International Journal of Nursing Studies, 38(1): 51-9.
• Küçükgüçlü Ö, Okumuş H. (2010). Subkutan antikoagülan tedavi uygulanan hastalarda cilde buz uygulamanın ekimoz oluşumu üzerine etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergi, 3(4): 182-86.
• Laurence L, Brunton LL, Lazo JS, Parker KL. (2006). Goodman&Gilman’s The Pharmacological Basis of Therapeutics. New York: McGraw-Hill, pp: 4-6.
• McConnel EA. (2000). Do’s & don’ts: Administering subcutaneous heparin. Nursing, 30(6): 17-22.
• Nair P, Kaur S, Sharma YP. (2008). Effect on time taken in injecting subcutaneous heparin injection with reference to site pain and bruising among patients receiving heparin Therapy. Nursing and Midwifery Research Journal, (1): 7-15.
• Palese A, Aidone E, Dante A, Pea F. (2013). Occurence and Extent of Bruising According to Duration of Administration of Subcutaneous Low - Moleculer – Weight heparin a Quasi – experimental Case – Crossover Study. Journal of Cardiovascular Nursing, 28: 473-82.
• Potter PA, Perry AG. (2011). Klinik Uygulama Becerileri ve Yöntemleri. In: Atabek Aştı T, Karadağ A (Çev). Ankara: Nobel Tıp Kitabevleri Ltd. Şti. pp: 716-23.
• Pourghaznein T, Azimi VA, Jafarabadi MA. (2013). The effect of injection duration and injection site on pain and bruising of subcutaneous injection of heparin. Journal of Clinical Nursing, 23(7-8): 1105-13.
• Rızalar S, Güner T, Kitap T, Ateş S, Gerçek H, Malkoç S. (2007). Subkutan antikoagülan uygulanan hastalarda ekimoz oluşma sıklığı. On Dokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Dergisi, 24(3): 95-9.
• Şenturan L, Karabacak Ü, Alpar ŞE, Sabuncu N. (2008). Hemşirelerin kullanıma hazır enjektörlerle subkutan yolla heparin uygulamaları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 1(2): 30-43.
• Tarım A, Yıldırım S, Nursal TZ, Noyan T. (2003). Warfarin’e Bağlı Gelişen Karın İçi ve Bağırsak Duvarı Kanamaları. Ulusal Travma Dergisi, 9(1): 50-3.
• Varghese C, Walıa I, Sharma YP, Kaur S. (2006). Prevention and Reduction of Pain, Bruise and Hematoma by “Moist Ice Pack” Application on the Site of Subcutaneous Heparin Injection. Nursing and Midwifery Research Journal, 2(4): 139-48.
• Yağcı N. (2012). Hemşirelerin Subkutan Düşük Molekül Ağırlıklı Heparin Uygulamalarına İlişkin Bilgi ve Davranışları. (Yüksek Lisans Tezi). Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Yıldırım N, Atalay M. (2005). Subkutan Heparin Enjeksiyonların da Farklı Yöntem Uygulamanın Komplikasyon Oluşturma Yönünden Değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 13(55): 43-55.
• Yılmaz DU, Korhan EA, Yönet GH, Dikmen Y, Düzgün G, Erem A. (2016). İki Farklı Bölgeye Uygulanan Subkutan Enjeksiyonlarda Ağrı ve Ekimoz Oluşumuna Etkisi. İzmir Katip Çelebi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(3): 15-20.
• Zaybak A. (2008). Subkutan heparin enjeksiyonu tekniğine bağlı olarak gelişen komplikasyonların önlenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 24(2): 127-34.
• Zaybak A, Khorshid LA. (2008). Study on the effect of the duration of subcutaneous heparin injections on bruising and pain. Journal of Clinical Nursing, 17(3): 378-85.
• Zeraatkari K, Karimi M, Shahrzad MK. (2005). Comparison of Heparin Subcutaneous Injection in Thigh, Arm and Abdomen. Canadian Journal of Anesthesia, 1: 60.