Hemşirelik Öğrencilerinin Ortoreksiya Nervoza Eğilimlerinin Belirlenmesi

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 99 - 105, 25.05.2021

Pınar Çiçekoğlu Öztürk

Öz

Steve Bratman tarafından 1997’de tanımlanan Ortoreksiya Nevroza (ON), “sağlıklı beslenme takıntısı” olarak literatüre girmiştir. Bu araştırma, bir sağlık yüksekokulundaki hemşirelik öğrencilerinin ortoreksiya nevroza eğilimlerini değerlendirmek ve yeme tutumlarını saptamak amacıyla tanımlatıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2015-2016 yıllarında bir sağlık yüksekokulunda öğrenimine devam eden ve araştırmaya katılmaya gönüllü olan tüm hemşirelik bölümü öğrencileri oluşturmuştur (n=270). Araştırma verileri kişisel bilgi formu, ORTO-11, Maudsley Obsesif Kompülsif Envanteri (MOCI), Yeme Tutum Testi (YTT-40) ölçekleri ile toplanmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin %73.3’ü kadın, yaş ortalaması 20.56 ±1.96 dır. Öğrencilerin sağlıklı besin algısı %56.3 ile sebze ve meyve, sağlıksız besin algısı ise %64.4 ile fast food olduğu, beslenme ile ilgili bilgileri %61.9’u internetten öğrendiği belirlenmiştir. Öğrencilerin ORTO-11 ölçeği puan ortalaması 28.57±4.07, YTT-40 puan ortalaması 16.61±8.68 ve MOCI puan ortalaması 15.9±6.6 olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin ORTO-11 puanları ile YTT-40 puanları (r =.345, p=0.000 ile MOCI puanları (r =.245, p=0.000) arasında pozitif yönde ve anlamlı düzeyde bir ilişki bulunmaktadır. Konuyla ilgili daha kapsamlı çalışmaların yapılması, Ortoreksiya Nervozanın tanı kriterlerinin belirlenmesi ve tedavi protokollerinin oluşturmasına önemli katkılar sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Ortoreksiya Nervoza, Yeme bozuklukları, hemşirelik öğrencileri, yeme davranışı

Determining Nursing Students' Orthorexia Nervosa Tendencies and Associated Factors

Öz

Orthorexia Nervosa (ON), described by Steve Bratman in 1997, has entered the literature as a "healthy eating obsession". This descriptive study was conducted to evaluate the Orthorexia Nervosa tendencies of nursing students in a health school and to determine their eating attitudes. The research sample comprised of 270 students who study at a Health High School between the 2015-2016 academic year and volunteered to participate in the study. The data were collected using an ORTO-11 Scale. Maudsley Obsessive-Compulsive Inventory (MOCI) and Eating Attitude Test (EAT-40). In the study, 73.3% of the students participating are female, the average age is 20.56 ± 1.96. It was determined that the healthy food perception of the students was vegetable and fruit with 56.3%, the unhealthy food perception was fast food with 64.4%, and 61.9% learned the nutritional information from the internet. The average point of the students in the ORTO-11 scale was determined as 28.57 ± 4.07, the mean score of EAT-40 was 16.61 ± 8.68 and their MOCI mean score was 15.9 ± 6.6. There is a significant relationship between the students' ORTO-11 scores and EAT-40 scores (r = .345, p = 0.000) and MOCI scores (r = .245, p = 0.000). Conducting more comprehensive studies on the subject will make significant contributions to the determination of the diagnostic criteria of Orthorexia Nervosa and the establishment of treatment protocols.

Anahtar Kelimeler

Orthorexia Nervosa, eating disorders, nursing students

Kaynakça

• Aktürk Ü, Gül E, Erci B. (2019). The effect of Orthorexia Nervosa levels of Nursing Students and diet behaviors and socio-demographic Characteristics, Ecology of Food and Nutrition, 58:4, 397-409, doi: 10.1080/03670244.2019.1602529
• Aksoydan E, Camci N. (2009). Prevalence of orthorexia nervosa among Turkish performance artists. Eat Weight Disord,14:33–37. https ://doi.org/10.1007/BF033 27792 Alvarenga MDS, Martins MCT, Sato KSCJ et al. (2012). Orthorexia nervosa behavior in a sample of Brazilian dietitians assessed by the Portuguese version of ORTO-15. Eat Weight Disord, 17:29–35. https ://doi.org/10.1007/BF033 25325
• Arslantaş H, Adana F, Öğüt S, Ayaktaş D, Korkmaz A. (2017). Hemşirelik öğrencilerinin yeme davranışları ve Ortoreksiya Nervoza (sağlıklı beslenme takıntısı) ilişkisi: Kesitsel bir çalışma. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 8 (3):137–144.
• Arhire LI. (2015). Orthorexia nervosa: The unhealthy obsession for healthy food. Rev. Med. Chir. Soc. Med. Nat., Iaşi,119(3):632–638.
• Arusoǧlu G, Kabakçi E, Köksal G, Kutluay Merdol, T. (2008). Orhorexia nervosa and adaptation of ORTO-11 into Turkish. Turk Psikiyatri Dergisi, 19(3). 283–291. Arusoğlu G.(2018). Beslenme ve diyetetik bölümü erkek öğrencilerinde Ortoreksiya nervoza eğiliminin belirlenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6, (86): 56-71.
• Asil E, Sürücüoğlu MS. (2015). Orthorexia nervosa in Turkish dietitians. Ecol Food Nutr, 54:1–11. https ://doi.org/10.1080/03670 244.2014.98792 0
• Bağcı Bosi AT, Çamur D, Güler Ç. (2007). Prevalence of orthorexia nervosa in resident medical doctors in the faculty of medicine (Ankara, Turkey). Appetite, 49: 661–666. https ://doi.org/10.1016/j.appet .2007.04.007
• Barnes MA, Caltabiano ML.(2017). The interrelationship between orthorexia nervosa, perfectionism, body image and attachment style. Eat Weight Disord. 2017 Mar;22(1):177–84.
• Barnett MJ, Dripps WR, Blomquist KK. (2016). Organivore or organorexic? Examining the relationship between alternative food network engagement, disordered eating, and special diets. Appetite, 105:713–720. https ://doi.org/10.1016/j.appet .2016.07.008
• Bratman, S. (1997). Health Food Junkie. Yoga Journal, September, 42–50.
• Brytek-Matera A, Gramaglia C, Gambaro E, Delicato C, Zeppegno P. (2018). The psychopathology of body image in orthorexia nervosa, J Psychopathol. 24:133–40.
• Büyüköztürk Ş, Kılıç Çakmak E, Akgün ÖE, Karadeniz Ş, Demirel F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (16. Baskı). Ankara: Pegem Academy.
• Çok G. (2020). Bir aile sağlığı merkezine başvuran bireylerde ortoreksiya nervoza sıklığı ve beslenme durumunun incelenmesi. (Yükseklisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Tez no:637238.
• Donini LM, Marsili D, Graziani MP, Imbriale M, Cannella C.(2005). Orthorexia nervosa: Validation of a diagnosis questionnaire, Eat Weight Disord.10(2).
• Dunn TM, Bratman S.(2016). On orthorexia nervosa: A review of the literature and proposed diagnostic criteria. Eating Behaviors. Elsevier Ltd; 21: 11–7.
• Duran S. (2016). Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinde ortoreksiya nervoza (sağlıklı beslenme takıntısı) riski ve etkileyen faktörler. Pamukkale Tıp Dergisi, 9(3):220-226. doi: 10.5505/ptd.2016.03880
• Ergin G. (2014). Orthorexia Nervosa prevalence study in health-care and nonhealth care individuals. (MSc Thesis) Faculty of Health Sciences, Ankara. Thesis no: 383129 file:///D:/SYSTEM/Downloads/383129.pdf [Retrieved 05 Jan. 2019].
• Erol N, Savaşır I. (1988). Maudsley Obsesif-Kompülsif Soru Listesi. XXIV. Ulusal Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi Bildiri Kitabı. (pp. 107-114). Ankara: GATA Basımevi.
• Fidan T, Ertekin V, Işikay S, Kirpinar I. (2010). Prevalence of orthorexia among medical students in Erzurum, Turkey. Compr Psychiatry, 51:49–54. https ://doi.org/10.1016/j.compp sych.2009.03.001
• Herranz VJ, Acuña RP, Romero VB, Visioli F. (2014). Prevalence of orthorexia nervosa among ashtanga yoga practitioners: a pilot study. Eat Weight Disord, 19:469–472.
• Kiss-Leizer M, Rigo A.(2019). People behind unhealthy obsession to healthy food: the personality profile of tendency to orthorexia nervosa. Eating and Weight Disorders 24(1) 29-35. DOI: 10.1007/s40519-018-0527-9
• Luck- Sikorski C, Jung F, Schlosser K, Riedel‑Heller SG. (2019). Is orthorexic behavior common in the general public? A large representative study in Germany. Eating and Weight Disorders - Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 24:267–273 https://doi.org/10.1007/s40519-018-0502-5 Malmborg J, Bremander A, Olsson MC, Bergman S. (2017). Health status, physical activity, and orthorexia nervosa: A comparison between exercise science students and business students. Appetite, 109, 137-143.
• Nevin SM, Vartanian LR. (2017). The stigma of clean dieting and orthorexia nervosa. J Eat Disord., 5(1):37.
• Oğur S, Aksoy A, Güngör Ş. (2015). Üniversite öğrencilerinde Ortoreksiya Nervoza eğiliminin belirlenmesi. Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 4(2):93-102.
• Savaşır I, Erol N. (1989). Yeme tutumu testi: Anoreksiya nevroza belirtileri indeksi. Turk J Psychol, 7:19-25. http://toad.edam.com.tr/sites/default/files/pdf/yeme-tutum-testi-anoreksiya-nervoza-belirtileri-indeksi-toad.pdf [Retrieved 05 Jan. 2019].
• Segura-García C, Papaianni MC, Caglioti F et al (2012) Ortho-rexia nervosa: a frequent eating disordered behavior in athletes. Eat Weight Disord 17:1–17. https ://doi.org/10.3275/8272
• Segura-Garcia C, Ramacciotti C, Rania M et a.l (2015). The prevalence of orthorexia nervosa among eating disorder patients after treatment. Eat Weight Disord, 20:161–166. https ://doi.org/10.1007/s4051 9-014-0171-y
• Simpson CC, Mazzeo SE. (2017). Attitudes toward orthorexia nervosa relative to DSM-5 eating disorders. Int J Eat Disord., 50(7):781–792.
• Sünbül Ş.(2019). Üniversite öğrencilerinin yeme tutumu ve ortoreksiya nervoza eğilimlerinin belirlenmesi. (Yükseklisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Tez no: 551830
• Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders-V (DSM-5TM) (2013) (5th ed.). Section II. (pp.329-354). Washington, DC: American Psychiatric Publishing. https://psicovalero.files.wordpress.com/2014/06/dsm-v-manual-diagnc3b3stico-y-estadc3adstico-de-los-trastornos-mentales.pdf [Retrieved 12 April 2019].