Jinekolojik Muayene ve Obstetride Beden Mahremiyetinin Önemi

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 3, 102 - 108, 30.09.2023

Didem Sarıbaş Ülger , Demet Aktaş

https://doi.org/10.53493/avrasyasbd.1006541

Öz

Kadın sağlığı fiziksel, psikolojik ve sosyal pek çok faktörden etkilenmektedir. Jinekolojik muayene kadın sağlığını fiziksel ve psiko-sosyal olarak etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Kadın sağlığının sürdürülmesi ve geliştirilmesinde jinekolojik muayene önemli sağlık hizmetidir. Kadına düzenli olarak uygulanacak jinekolojik muayene ile üreme sistemi kanserleri ve enfeksiyonları erken tanılanırken, gebelik ve doğuma ilişkin rutin takiplerde de anne ve bebek sağlığı yükseltilmektedir. Ancak, kadının jinekolojik muayene esnasında sakladığı, gizli tuttuğu, koruduğu en gizli ve mahrem bölgesini tanıdık olmayan kişiye değerlendirmesi için izin vermesi; utanma, stres ve kontrolünü kaybetme duygusuna neden olabilmektedir ve kadın çok gerekli olmadıkça bu muayeneden kaçınma davranışı göstermektedir. Bunun yanı sıra, jinekolojik muayenede hekimin cinsiyetinin erkek olması, jinekolojik muayene masasının pozisyonu, muayenede kullanılan aletlerin farklılığı ve muayene esnasında kadına verilen pozisyon kadını travmatize ederek muayeneden kaçınma davranışını daha çok tetiklemektedir. Jinekolojik muayene sürecinde mahremiyetin korunmasında yaşanılan sıkıntı ve mahremiyet ihlaline karşı sağlık personellerinin takındığı davranış ve tutum muayeneye ilişkin olumsuz yaklaşımı artırmaktadır. Tüm bu olumsuz etkiler göz önünde bulundurularak; kadın sağlığının geliştirilmesi için öncelikli olarak mahremiyet ihlallerinin önlenmesi, kadınların düzenli olarak jinekolojik muayeneye başvurmalarını sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Beden mahremiyeti, Jinekolojik muayene, Kadın, Obstetri

Destekleyen Kurum

ÇANKIRI KARATEKİN ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ

The Importance of Body Privacy in Gynecological Examination and Obstetrics

Öz

Kaynakça

• Anık Y, Altuntuğ K, Ege E. (2017). Niçin Doğal Doğum?. STED/ Sürekli Tıp Eğitim Dergisi, 26(3), 127-131.
• Aktaş D., Kumas MB, Odabaşıoğlu BS, Kaya A. (2018). Effect Of A Special Examination Gown And Nature-Based Sounds On Anxiety İn Women Undergoing A Gynecological Examination. Clinical Nursing Research, 27(5), 521–539.
• Aktaş S, Pasinlioğlu T. (2017). Ebelere verilen empati eğitiminin pospartum dönemindeki annelerin beklentilerini karşılama doğumu ve ebeyi algılama düzeyine etkisi. Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi 2017, 14(2):60-65.
• Bilgin Z, Merih YD. (2020). Farklı Kuşalardaki Kadınların Jinekolojik Muayeneye İlişkin Utangaçlık ve Anksiyete Durumlarının Belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. Journal of Anatolia Nursing and Healt Sciences. 2020;23(2):188-195.
• Biri A, Korucuoğlu Ü, Yılmaz E, Şimşek Ç, Aksakal FN, İlhan M. (2007). Adölasan Kızların Cinsel Bilgi Greksinim Durumlarının Belirlenmesi. Türk Jinekoloji ve Obstetri Dergisi 2007; 4(2): 104-107.
• Bozdemir, N, Özcan, S. (2011). Cinselliğe ve Cinsel Sağlığa Genel Bakış . Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care , 5 (4) , 0-0 .
• Candan, M, Bilgili N. (2018). HEMŞİRE VE EBELERİN HASTA MAHREMİYETİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ . Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi , 3 (3) , 34-43 .
• Danışkan Z, Sevil Ü. (2017). Kadınlarda Jinekolojik Muayeneyi Engelleyen Psikososyal Faktörler. STED/ Sürekli Tığ Eğitimi Dergisi, 26(2); 75-83.
• Demir S, Yeşiltepe Oskay Ü. (2016). JİNEKOLOJİK MUAYENE OLAN KADINLARIN YAŞADIĞI DENEYİMLER VE SAĞLIK PROFESYONELİNDEN BEKLENTİLERİ . Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi , 1 (1) , 68-79 .
• Erbil N, Şenkul A, Sağlam Y, Ergül N. (2008). Jinekolojik muayene öncesinde Türk kadınların anksiyete seviyeleri ve muayeneye ilişkin tutumlarının belirlenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5 (1), 1-13.
• Ersoy N, Aydın E. (1994). Tıbbi Etik’ de Özerklik ve Özerkliğe Saygı İlkesi. Tıbbi Etik Dergisi.1994; 2(2) 71-74, Ağustos.
• Giray H, Kılıç B. (2004). Bekar Kadınlar ve Üreme Sağlığı. STED; 13(8): 286-9.
• İzgi MC. (2009). Etik Açısından Yaşlı Mahremiyeti: Huzurevi Örneğinde Hizmet Alanlar ve Verenler Açısından Bir Değerlendirme. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi, 2009, Ankara. ( Danışman: Prof. Dr. N. Yasemin OĞUZ).
• Mete S. (1998). Jinekolojik Muayeneye Gelen Kadınlarda Oluşan Anksiyeteye Hemşirelik Yaklaşımının Etkisi. C. Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2(2), 1–8.
• Orman, H. Demirci, N. (2019). Doğum sürecinde mahremiyet algısının anne memnuniyetine etkisi. M.Ü. Sağlık Biimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019, İstanbul (Danışman: Prof. Dr. Nurdan Demirci).
• Özbek H, Sümer H. (2019). PELVİK MUAYENEYE GELEN KADINLARIN YAŞADIKLARI ANKSİYETE DÜZEYİNE DESTEKLEYİCİ EBELİK YAKLAŞIMININ ETKİSİ . Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi , 4 (1) , 45-54.
• Özer K, Özata M. (2021). POLİKLİNİK HİZMETİ ALANLARIN BAKIŞ AÇISIYLA HASTA MAHREMİYETİ . ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi , 8 (18) , 103-120 .
• Özmen, N. (2012). Jinekolojik Muayene Sırasında Kadınların Hemşirelik Yaklaşımlarına Yönelik Aldıkları Hizmetler ve Beklentileri. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2012.
• Öztürk Y. (2012). Kadınların Pap smear Tarama Testini Yaptırmalarının Önündeki Engeller. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2020;29(1):61-68.
• Pertavi Meran E, Hotun Şahin N. (2014). Kadın sağlığı alanında uzman hemşirelik eğitimi ve uzman hemşirelik rolleri: Amerika Birleşik Devletleri örneği. KASHED, 2014, 1(1):1-14.
• Şahin, B., Bingöl, F. (2019). Doğum sonu dönemde travmatik stres ve etkileyen faktörler.4. Uluslar Arası 5. Ulusal Ebelik Kongresi, S114, 6-9 Kasım 2019, Ankara.
• Şaraldı, H. (2020). Kadınların Doğum Süre Sırasındaki Mhremiyet ile İgili Deneyim, Görüş ve Önerileri, Aydın Adna Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimlri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, 2020, Aydın. ( Danışman: Prof. Dr. Zekiye KARAÇAM).
• Türkiye’de kadın sağlığı araştırması 2014. Erişim Adresi: http://ekutuphane.sagem.gov.tr/kitaplar/turkiye_kadin_sagligi_arastirmasi.
• Yanıkkerem, E., Özdemir, M., Bingöl, H., Tatar,. A, Karadeniz, G. (2009). Women’ s attitudes and expectations regarding gynecological examination. Midwifery (2009); 25(5): 500-8.
• Yücel, U., Rüzgar, Ş., Ekşioğlu, Ş., Hadumlı, A. (2019). Kadınların doğum hizmetlerinde mahremiyetle ilgili beklentileri ve deneyimleri. 4. Uluslar Arası ve 5. Ulusal Ebelik Kongresi, S37, 6-9 Kasım 2019,Ankara. 4. Uluslar Arası ve 5. Ulusal Ebelik Kongresi, S114, 6-9 Kasım 2019, Ankara.