Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Tıbbi Cihazlara Bağlı Basınç Yaralanmasına İlişkin Tutum Anketi (TCBBYTA )’nin Türkçe Versiyonunun Güvenilirliği ve Geçerliliği

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 1, 44 - 55, 31.01.2025
https://doi.org/10.53493/avrasyasbd.1551684

Öz

Amaç: Hemşirelerin tıbbi cihaz ilişkili basınç ülserlerine yönelik tutumları, nitelikli hemşirelik bakımı için belirlenmesi gereken önemli bir konudur. Metodolojik desenli çalışma, Tıbbi Cihazlara Bağlı Basınç Yaralanmasına İlişkin Tutum Anketi’nin Türkçe versiyonunun hemşireler arasında geçerlilik ve güvenilirliğini değerlendirmeyi amacıyla yürütüldü.
Yöntemler: Çalışmanın örneklemini 183 hemşire oluşturdu. Verilerin analizi SPSS 24.0 programı ve AMOS paket programları kullanılarak değerlendirildi. Araştırmada verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, kapsam geçerlilik indeksi, Kendall uyum testi, Doğrulayıcı Faktör Analizi, açıklayıcı faktör analizi, Madde Toplam Puan Korelasyonu ve Ölçek Yanıt Yanlılığı testleri kullanıldı.
Bulgular: Anketin içerik geçerlilik indeksi 0,95 olarak bulundu. Anketin Cronbach Alpha katsayısı 0,76 olarak bulunmuştur. Anketin doğrulayıcı faktör analizi uyum indeksleri incelenmiş ve x2 /df, CFI, NFI, NNFI indekslerinin kabul edilebilir olduğu belirlendi.
Sonuç: Tıbbi Cihazlara Bağlı Basınç Yaralanmasına İlişkin Tutum Anketi’nin Türkçe versiyonun Türk toplumu için geçerli ve güvenilir olduğu bulundu.

Etik Beyan

Çalışma Helsinki Deklerasyonu İlkelerine göre yürütülmüştür.

Destekleyen Kurum

Çalışmada finansal destek alınmamıştır.

Teşekkür

Çalışmaya katılım sağlayan hemşirelere teşekkür ederiz.

Kaynakça

  • Aslan, A., & Giersbergen, Y. V. (2016). Nurses’ attitudes towards pressure ulcer prevention in Turkey. Journal of Tissue Viability, 25(1), 66–73. https://doi.org/10.1016/j. jtv.2015.10.001
  • Avşar, P., & Karadağ, A. (2016). Turkish adaptation and validity reliability study of the Waterlow pressure ulcer risk assessment scale. Journal of Hacettepe University Faculty of Nursing, 3(3), 1–15
  • Ayre, C., & Scally, A. J. (2014). Critical values for Lawshe’s content validity ratio: Revisiting the original methods of calculation. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 47(1), 79–86. https://doi. org/10.1177/0748175613513808
  • Beaton, D. E., Bombardier, C., Guillemin, F., & Ferraz, M. B. (2000). Guidelines for the process of cross-cultural adaptation of self-report measures. Spine, 25(24), 3186– 3191. https://doi.org/10.1097/00007632-200012150-00014
  • Beeckman, D., Vanderwee, K., Demarre, L., Paquay, L., Van Hecke, A., & Defloor, T. (2010). Pressure ulcer prevention: Development and psychometric validation of a knowledge assessment instrument. International Journal of Nursing Studies, 47(4), 399–410. https://doi.org/10.1016/j. ijnurstu.2009.08.010
  • Behnammoghadam, M., Fereidouni, Z., Rad, M. K., Jahanfar, A., Rafiei, H., & Kalal, N. (2020). Nursing students’ attitudes toward medical device-related pressure injuries in Iran. Chronic Wound Care Management and Research, 7, 37–42. https://doi.org/10.2147/CWCMR.S264576
  • Büyüköztürk, Ş. (2002). Factor analysis: Basic concepts and its use in scale development. Journal of Educational Administration in Theory and Practice, 32, 470–483.
  • Çapık, C., Gözüm, S., & Aksayan, S. (2018). Intercultural scale adaptation stages, language and culture adaptation: Updated guideline. Florence Nightingale Journal of Nursing, 26(3), 199–210. https://doi.org/10.26650/FNJN397481
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2014). SPSS and LISREL applications for multivariate statistics for social sciences (5th ed.). Ankara: Pegem Akademi.
  • Çolakoğlu, Ö. M., & Büyükekşi, C. (2014). Evaluation of factors affecting exploratory factor analysis process. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 2, 58–64.
  • Costello, A. B., & Osborne, J. W. (2005). Exploratory factor analysis: Four recommendations for getting the most from your analysis. Practical Assessment, Research, and Evaluation, 10(7), 1–9. Coyer, F. M., Stotts, N. A., & Blackman, V. S. (2014). A prospective window into medical device-related pressure injuries in intensive care. International Wound Journal, 11(6), 656–664. https://doi.org/10.1111/iwj.12026
  • Erbay, O., Ceylan, I., & Girgin, N. K. (2019). A neglected area: medical device-related pressure injuries. Turk Klinikleri Journal of Anesthesiology and Reanimation, 17(3), 96–102. https://doi.org/10.5336/anesthe.2019-71429
  • Ercan, İ., & Kan, İ. (2004). Reliability and validity in scales. Journal of Uludag University Faculty of Medicine, 30(3), 211–216.
  • Galetto, S. G. D. S., Nascimento, E. R. P. D., Hermida, P. M. V., & Malfussi, L. B. H. D. (2019). Medical device-related pressure injuries: An integrative literature review. Revista Brasileira de Enfermagem, 72(2), 505–512. https://doi. org/10.1590/0034-7167-2018-0530
  • Gül, Ş. (2014). Prevention of pressure injuries in patients undergoing surgery. Journal of Hacettepe University Faculty of Nursing, 1(3), 54–56.
  • Henson, R. K., & Roberts, J. K. (2006). Use of exploratory factor analysis in published research: Common errors and some comment on improved practice. Educational and Psychological Measurement, 66(3), 393–416. https://doi. org/10.1177/0013164405282485
  • Hu, J. (2020). Incidence and prevalence of medical device-related pressure injuries in children and adults. Evidence- Based Nursing, 23(2), 62–62. https://doi.org/10.1136/ ebnurs-2019-103098
  • Jackson, D., Sarki, A. M., Betteridge, R., & Brooke, J. (2019). Medical device-related pressure injuries: A systematic review and meta-analysis. International Journal of Nursing Studies, 92, 109–120. https://doi.org/10.1016/j. ijnurstu.2019.02.006
  • Johnson, M. B., Barnett, C., Wand, T., & White, K. (2017). Medical device-related pressure injuries: An exploratory descriptive study in an acute tertiary hospital in Australia. Journal of Tissue Viability, 26(2), 246–253. https://doi. org/10.1016/j.jtv.2017.09.008
  • Kalmann, U., & Suserud, B. O. (2008). Knowledge, attitudes, and practice among nursing staff concerning pressure ulcer prevention and treatment: A survey in a Swedish healthcare setting. Scandinavian Journal of Caring Sciences, 23(2), 121–129. https://doi.org/10.1111/j.1471- 6712.2008.00627.x
  • Kara, H., & Arıkan, F. (2020). Prevention of medical device-related pressure injury. Journal of Turkish Society of Critical Care Nurses, 24(1), 15–21. Kayser, S. A., VanGilder, C. A., Ayello, E. A., & Lachenbruch, C. (2018). Prevalence and analysis of medical device-related pressure injuries: Results from the international pressure ulcer prevalence survey. Advances in Skin & Wound Care, 31(6), 276–285. https://doi.org/10.1097/01. ASW.0000532475.11971.aa
  • Moore, Z., & Price, P. (2004). Nurses’ attitudes, behaviours and perceived barriers towards pressure ulcer prevention. Journal of Clinical Nursing, 13(8), 942–951. https://doi. org/10.1111/j.1365-2702.2004.00972.x
  • Owens, L., & Stamps, H. (2018). Eliminating medical device– related pressure injury from blood pressure cuffs during continuous monitoring in the perioperative setting: A novel approach. Journal of PeriAnesthesia Nursing, 33(4), 444–447. https://doi.org/10.1016/j.jopan.2016.12.007
  • Pancorbo-Hidalgo, P. L., García-Fernández, F. P., López- Medina, I. M., & López-Ortega, J. (2007). Pressure ulcer care in Spain: Nurses’ knowledge and clinical practice. Journal of Advanced Nursing, 58(4), 327–338. https://doi. org/10.1111/j.1365-2648.2007.04236.x
  • Rashvand, F., Shamekhi, L., Rafiei, H., & Nosrataghaei, M. (2020). Incidence and risk factors for medical device-related pressure ulcers: The first report in this regard in Iran. International Wound Journal, 17(2), 436–442. https:// doi.org/10.1111/iwj.13290
  • Strazzieri Pulido, K. C., González, C. V. S., Nogueira, P. C., Padilha, K. G., & Santos, G. V. L. (2019). Pressure injuries in critical patients: Incidence, patient-associated factors, and nursing workload. Journal of Nursing Management, 27(2), 301–310. https://doi.org/10.1111/jonm.12671
  • Tavşancıl, E. (2014). [Basic concepts of measurement]. Measuring Attitudes and Data Analysis with SPSS (5th ed., pp. 3–58). Ankara: Nobel.
  • Üstün, Y., & Çınar Yücel, Ş. (2013). Adaptation of the attitude scale to prevent pressure ulcers into Turkish, and examination of its validity and reliability. Ege University Nursing Fundamentals Program (Master's thesis, Turkey).
  • Yeşilyurt, S., & Çapraz, C. (2018). A roadmap for content validity used in scale development studies. Journal of Erzincan University Faculty of Education, 20(1), 251–264.
  • Zhang, Y. B., He, L., Gou, L., Pei, J. P., Nan, R. L., & Chen, H. X. (2021). Knowledge, attitude, and practice of nurses in intensive care unit on preventing medical device–related pressure injury: A cross-sectional study in western China. International Wound Journal, 18(1), 1–10. https://doi. org/10.1111/iwj.13581
Toplam 30 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Ebelik (Diğer)
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Elvan Zorlu 0000-0002-5112-7330

Arzu Bahar 0000-0002-2132-1968

Yayımlanma Tarihi 31 Ocak 2025
Gönderilme Tarihi 17 Eylül 2024
Kabul Tarihi 11 Aralık 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 8 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Zorlu, E., & Bahar, A. (2025). Tıbbi Cihazlara Bağlı Basınç Yaralanmasına İlişkin Tutum Anketi (TCBBYTA )’nin Türkçe Versiyonunun Güvenilirliği ve Geçerliliği. Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(1), 44-55. https://doi.org/10.53493/avrasyasbd.1551684
AMA Zorlu E, Bahar A. Tıbbi Cihazlara Bağlı Basınç Yaralanmasına İlişkin Tutum Anketi (TCBBYTA )’nin Türkçe Versiyonunun Güvenilirliği ve Geçerliliği. AvrasyaSBD. Ocak 2025;8(1):44-55. doi:10.53493/avrasyasbd.1551684
Chicago Zorlu, Elvan, ve Arzu Bahar. “Tıbbi Cihazlara Bağlı Basınç Yaralanmasına İlişkin Tutum Anketi (TCBBYTA )’nin Türkçe Versiyonunun Güvenilirliği Ve Geçerliliği”. Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi 8, sy. 1 (Ocak 2025): 44-55. https://doi.org/10.53493/avrasyasbd.1551684.
EndNote Zorlu E, Bahar A (01 Ocak 2025) Tıbbi Cihazlara Bağlı Basınç Yaralanmasına İlişkin Tutum Anketi (TCBBYTA )’nin Türkçe Versiyonunun Güvenilirliği ve Geçerliliği. Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi 8 1 44–55.
IEEE E. Zorlu ve A. Bahar, “Tıbbi Cihazlara Bağlı Basınç Yaralanmasına İlişkin Tutum Anketi (TCBBYTA )’nin Türkçe Versiyonunun Güvenilirliği ve Geçerliliği”, AvrasyaSBD, c. 8, sy. 1, ss. 44–55, 2025, doi: 10.53493/avrasyasbd.1551684.
ISNAD Zorlu, Elvan - Bahar, Arzu. “Tıbbi Cihazlara Bağlı Basınç Yaralanmasına İlişkin Tutum Anketi (TCBBYTA )’nin Türkçe Versiyonunun Güvenilirliği Ve Geçerliliği”. Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi 8/1 (Ocak 2025), 44-55. https://doi.org/10.53493/avrasyasbd.1551684.
JAMA Zorlu E, Bahar A. Tıbbi Cihazlara Bağlı Basınç Yaralanmasına İlişkin Tutum Anketi (TCBBYTA )’nin Türkçe Versiyonunun Güvenilirliği ve Geçerliliği. AvrasyaSBD. 2025;8:44–55.
MLA Zorlu, Elvan ve Arzu Bahar. “Tıbbi Cihazlara Bağlı Basınç Yaralanmasına İlişkin Tutum Anketi (TCBBYTA )’nin Türkçe Versiyonunun Güvenilirliği Ve Geçerliliği”. Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi, c. 8, sy. 1, 2025, ss. 44-55, doi:10.53493/avrasyasbd.1551684.
Vancouver Zorlu E, Bahar A. Tıbbi Cihazlara Bağlı Basınç Yaralanmasına İlişkin Tutum Anketi (TCBBYTA )’nin Türkçe Versiyonunun Güvenilirliği ve Geçerliliği. AvrasyaSBD. 2025;8(1):44-55.