Kolon Cerrahisinde Cerrahi Alan Enfeksiyonları Risk Faktörleri ve Önlenmesinde Kanıta Dayalı Uygulamalar

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 3, 210 - 217, 30.09.2025

Büşra Sarıkaya Figen Erol Ursavaş

Öz

Kolon cerrahisi sonrası cerrahi alan enfeksiyonlarının (CAE) gelişme oranı yüksektir. CAE gelişen hastaların hastanede kalış süresi uzamakta, maliyet artmakta ve yaşamı tehdit edebilmektedir. Kolon cerrahisinde hastayla ilgili ve cerrahi işlem ile ilgili risk faktörlerini bilmek ve güncel kılavuzların kanıta dayalı önerilerini etkin bir şekilde uygulanmasıyla CAE gelişiminin azaltılması mümkündür. Hemşirelerin üzerine düşen rol ve sorumluluklarını yerine getirilmesinde kanıta dayalı uygulamaları bilmesi ve uygulaması hasta bakım sonuçlarını iyileştirecektir. Bu derlemede kolon cerrahisinde CAE risk faktörleri ve önlenmesinde kanıta dayalı uygulamaların güncel literatür doğrultusunda özetlenmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kolon cerrahisi , Cerrahi alan enfeksiyonu , Risk faktörleri , Kanıta dayalı uygulamalar

Kaynakça

• Bakırcı Ş. (2023). Cerrahi Birimlerde Çalışan Hemşirelerin Ameliyat Öncesi ve Sonrası Sıvı Tedavisinde Güncel Yaklaşımlara Yönelik Farkındalıkları. Hemşirelik Anabilimdalı Yüksek Lisans Tezi. Bursa.
• Cai W. Wang L. Wang W. ve Zhou T. (2022). Systematic Review and Meta-Analysis of the Risk Factors of Surgical Site İnfection in Patients with Colorectal Cancer. Translational Cancer Research, 11(4): 857-871. doi:10.21037/tcr-22-627
• CDC. (2017). Cerrahi Alan Enfeksiyonu (CAE) Önleme Kılavuzu. CDC: https://www.cdc.gov/infection-control/hcp/surgical-site-infection/index.html adresinden alındı
• Chen S. Chen J. Guo B. ve Xu C. (2020). Cerrahi Alan Enfeksiyonunun Önlenmesinde Povidon-İyota Karşı Klorheksidin ile Preoperatif Antisepsi: Sistematik Bir Derleme ve Meta-analiz. World Journal of Surgery. 44(5). doi:10.1007/s00268-020-05384-7
• Cangi Akcan H. H. ve Karadağ Arlı Ş. (2023). Ameliyat Öncesi Tüy Temizliği ve Cerrahi Alan Enfeksiyonu Arasındaki İlişkiye Yönelik Klinik Kanıtlar. F. M. Ateş (Ed.). (ss. 142-158). Trabzon. https://iehsc.avrasya.edu.tr adresinden erişildi.
• Demirdağ H. (2022). Cerrahi Alan Enfeksiyonlarının Önlenmesi. Türkiye Klinikleri. 1: 22-27.
• Gezer D. ve Eren Barış N. (2024). Cerrahi Yaralar ve Bakım Yönetimi. Mersin. https://www.researchgate.net/ publication/387377272 adresinden erişildi.
• Gosain A. (2015). Diabetic Wounds: Impaired Healing and Altered Macrophage Response. Plastic and Reconstructive Surgery. 135(3): 62S–69S. https://doi.org/10.1097/ PRS.0000000000001051
• Gök F. ve Yüksel S. (2023a). Cerrahi Hastasında Beslenme Yönetimi ve Hemşirenin Rolü. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 6(1): 6-12.
• Gök F. ve Yüksel S. (2023b). Cerrahi Hastalarında İstenmeyen Hipoterminin Önlenmesi ve Yönetimi: Geleneksel Derleme Preventing and Management of Inadvertent Hypothermia in the Surgical Patients: Traditional Review. Yaşam Boyu Hemşirelik Dergisi & Journal of Life Long Nursing (C. 4). www:[e-mail] adresinden erişildi.
• Gruskay J. Fu, M. Bohl D. Webb M. ve Grauer J. (2015). Elektif Posterior Lomber Omurga Cerrahisi Sonrası Yatış Süresini Etkileyen Faktörler: Çok Değişkenli Bir Analiz. The Spine Journal. 15(6). doi: 10.1016/j.spinee.2013.10.022
• Guerrero M. A. Anderson B. Carr G. Snyder K. L. Boyle P. Ugwu S. A. … Riall T. S. (2021). Adherence to a Standardized Infection Reduction Bundle Decreases Surgical Site Infections After Colon Surgery: A Retrospective Cohort Study on 526 Patients. Patient Safety in Surgery 15(1). doi:10.1186/s13037-021-00285-7
• Guo S. ve Dipietro L. A. (2010). Factors Affecting Wound Healing. Journal of Dental Research. 89(3): 219–229. https://doi. org/10.1177/0022034509359125
• Jalalzai İ. Pir İ. ve Çelik F. (2023). Kalp ve Damar Cerrahisinde Enfeksiyonlar. Ü. Arslan (Ed.). Kalp ve Damar Cerrahisinde Enfeksiyonlar İçinde (1. bs., ss. 1-19). Lyon: Liv Re Delyon.
• Kalkan N. ve Karadağ M. (2017). Cerrahi Alan Enfeksiyonlarını Önlemede Güncel Yaklaşımlar ve Hemşirelere Yönelik Önleme Girişimleri Algoritması. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 6(4): 280-289.
• Kalra S. Thilagar B. Khambaty M. ve Manjarrez E. (2012). Post-operative Anemia After Major Surgery: A Brief Review. Current Emergency And Hospital. 9(3): s. 89-95. doi:10.1007/ s40138-021-00232-x
• Liu Z. Dumville J. C. Norman G. Westby M. J. Blazeby J. McFarlane E. … Cheng H. Y. (2018). Intraoperative Interventions for Preventing Surgical Site Infection: An Overview of Cochrane Reviews. Cochrane Database of Systematic Reviews. John Wiley and Sons Ltd. doi:10.1002/14651858. CD012653.pub2
• Martin E. Kaye K. Knott C. Nguyen H. Santarossa M. Evans R. . . . Jaber L. (2016). Diabetes and Risk of Surgical Site Infection: A Systematic Review and Meta-Analysis. Infection Control & Hospital Epidemiology. 37(1): 88-99. doi:10.1017/ice.2015.249
• Matsuda A. Yamada T., Ohta R. Sonoda H. Shinji S. Iwai T. … Yoshida H. (2023). Surgical Site Infections in Gastroenterological Surgery. Journal of Nippon Medical School. Medical Association of Nippon Medical School. doi:10.1272/jnms.JNMS.2023_90-102
• Nelson R. L. Hassan M. ve Grant M. D. (2020). Antibiotic Prophylaxis in Colorectal Surgery: Are Oral, Intravenous or Both Best and is Mechanical Bowel Preparation Necessary? Techniques in Coloproctology. Springer Science and Business Media Deutschland GmbH. doi:10.1007/s10151- 020-02301-x
• NICE. (2025). Tobacco: Preventing Uptake,Promoting Quitting and Treating Dependence. NICE (National Institute for Health and Care Excellence): https://www.nice.org.uk/ guidance/ng209/chapter/Treating-tobacco-dependence adresinden alındı
• Saklı F. ve Yavuz Van Giersbergen M. (2024). Operating Room Traffic in Prevention of Surgical Site Infections. Abant Sağlık Bilimleri ve Teknolojileri Dergisi. 4(3): 115-122. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sabited adresinden erişildi.
• Saruhan Ç. (2022). Kolorektal Kanserlerin Cerrahi Tedavi Sürecinde Hemşirelik Bakımı. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi. 7(3): 637-656. doi:10.47115/jshs.1110048
• Shogan B. D. Vogel J. D. Davis B. R. Keller D. Ayscue J. M. Goldstein L. E. … Paquette I. M. (2024). The American Society of Colon and Rectal Surgeons Clinical Practice Guidelines for Preventing Surgical Site Infection. Diseases of the Colon and Rectum. doi:10.1097/DCR.0000000000003450
• Tuna A. ve Karaaslan E. (2024). Surgical Patient Safety and Evidence-Based Nursing Practices. J Health Sci Clin Res. 3(1): 20-35. doi:10.5281/zenodo.11094835
• Xu Z. H. Qu H. Gong Z. Z. Kanani G. Zhang F. Ren Y. Y. … Chen X. (2021). Risk Factors for Surgical site Infection in Patients Undergoing Colorectal Surgery: A Meta-Analysis of Observational Studies. PLoS ONE. 16(10 October). doi:10.1371/journal.pone.0259107
• Yaman Aktaş Y. ve Saraydemir Ö. (2024). Cerrahi Alan Enfeksiyonlarında Kanıta Dayalı Uygulamalar. Doğu Karadeniz Sağlık Bilimleri Dergisi 3(1): 25-34. doi:10.59312/ ebshealth.1379508
• Yıldız Kopuz T. ve Fisunoğlu M. (2023). Kolorektal Kanser Cerrahisinde Perioperatif Beslenme Yönetimi. Beslenme ve Diyet Dergisi. 51(2): 85-94. https://doi.org/10.33076/2023. BDD.1771
• Yılmaz Güven D. Bulut H. ve Şimar S. (2022). Cerrahi Kliniklerde Çalışan Hemşirelerin Cerrahi Alan Enfeksiyonunu Önlemede Ameliyat Öncesi Kıl Temizliğine Yönelik Bilgi Düzeyleri. Black Sea Journal of Health Science. 5(1): 18-23. doi:10.19127/bshealthscience.919381
• Zhang X. Wang Z. Chen J. Wang P. Luo S. Xu X. … Ren J. (2020). Incidence and Risk Factors of Surgical site Infection Following Colorectal Surgery in China: A National Cross-Sectional sSudy. BMC Infectious Diseases. 20(1). doi:10.1186/s12879-020-05567-6