al-Mufrad al-‘Alam fi Rasm al-Qalam

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 74 - 81, 30.03.2022

Osman Aktaş

Öz

Writing has fulfilled the most important role in transferring the thousands of years of world science and cultural heritage from generation to generation. It has been possible to record and convey emotions, thoughts, and beliefs with writing. After Islam, written literature became widespread in Arab society and began to gain more importance. With the martyrdom of those who memorized the Quran in the wars, there was a need to record the Quran in writing. The fact that the first copies of the Qur'an were written without punctuation was one of the factors that influenced the emergence of reading differences among Muslims. To prevent different reciting's, the punctuation of the Qur'an was started. With the punctuation of the Qur'an, studies for the determination of orthographic rules in the Arabic language began. Al-mufrad al-alam fi rasm al-qalam, written by Al-Hashimī, is one of the basic works related to the rules of spelling in the Arabic language. The work includes the rules that determine how certain letters are written. There are hundreds of passages related to the spelling rules quoted in the book. The subject and purpose of this review is to point out the place and importance of the reviewed book in Arabic linguistics and to assess it critically.

Anahtar Kelimeler

Arabic Language, Writing, Spelling Rules

el-Müfredü’l-‘Alem fî Resmi’l-Kalem

Öz

Yazı, insanların kullandığı bir iletişim aracı olmaktan öte binlerce yıllık dünya bilim ve kültür mirasının kuşaktan kuşağa aktarılmasında en önemli rolü yerine getirmiştir. Yazıyla duygu, düşünce ve inançların kayıt altına alınıp aktarılması olanaklı olmuştur. İslamiyetten sonra Arap toplumunda yazılı edebiyat yaygınlaşmış ve daha fazla önem kazanmaya başlamıştır. Kur’ân-ı Kerîm’i ezberleyenlerin savaşlarda şehit düşmeleriyle birlikte Kur’ân’ın yazılı olarak kayıt altına alınması ihtiyacı doğmuştur. Kur’ân-ı Kerîm’in yazılan ilk nüshalarının noktasız bir şekilde yazılmış olması Müslümanlar arasında okuyuş farklılıklarının ortaya çıkmasına etki eden unsurlardan biri olmuştur. Okuyuş farklılıklarının ve yanlış okumaların önüne geçmek için Kur’ân-ı Kerîm’in noktalanmasına başlanmıştır. Kur’ân-ı Kerîm’in noktalanmasıyla Arap dilinde imlâ kurallarının tespiti çalışmaları başlamıştır. Seyyid Ahmed el-Hâşimî tarafından kaleme alınan el-müfredü’l-‘alem fî resmi’l-kalem adlı eser, Arap dilinde imlâ kuralları ile ilgili temel eserlerden biridir. Eserde bazı harflerin kelimenin başında, ortasında ve sonunda nasıl yazılacağını belirleyen kurallar ele alınmaktadır. Ayrıca kelimelere eklenen ve kelimelerden çıkarılan harfler, bazı harflerin yazılış şekilleri, ayrı ve bitişik yazılan harfler de kitapta işlenen konular arasında yer almaktadır. Kitapta aktarılan yazım kuralları ile ilgili yüzlerce okuma parçası bulunmaktadır. Çalışmanın konusu ve amacı, kitabın Arap dil bilimlerindeki yeri ve önemine işaret etmek, eserle ilgili eleştirel değerlendirme yapmaktır.

Anahtar Kelimeler

Arap Dili, Yazı, Yazım Kuralları

Kaynakça

• Çıkar, M. Ş. (2017). Nahivciler ile Mantıkçılar Arasındaki Tartışmalar (2. bs). Türkiye Diyanet Vakfı.
• Hassân, T. (2000). El-Usûl. ‘Âlemu’l-Kutub.
• Yeri̇nde, A. (2016). “Nahiv” Kavramının Tarihi Arka Planı ve Terimleşme Süreci. Şarkiyat Mecmuası, 29, 193-238.