Bilgi Yönetimi Süreçleri, Açık-Örtük Bilgi Dönüşüm Süreçleri ve Bilgi Yönetimi Teknolojik Araçları İlişkisi Üzerine Nicel Bir Araştırma

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 1, 134 - 160, 31.03.2023

Mehmet Bilge Kağan Önaçan , Tunç Durmuş Medeni

Öz

Organizasyonda bilginin iyi bir şekilde yönetilebilmesi için teknolojinin kullanılması tartışılmaz bir gerekliliktir. Ancak bunun için nasıl bir teknolojik altyapı oluşturulacağı ve hangi teknolojik araçların kullanılması gerektiği önemli bir sorun alanıdır. Bu çalışmanın amacı, Bilgi Yönetimi (BY)’ne en fazla katkı sağlayan BY teknolojik araçlarını tespit ederek organizasyonda bilginin en iyi şekilde yönetilebilmesini sağlayacak teknolojik altyapının oluşturulmasına katkı sağlamaktır. Bu maksatla yapılan çalışmada betimsel araştırma yöntemlerinden tekil tarama modeli kullanılmış ve organizasyonlar için bilişim teknolojisi çözümleri üreten firmaların bilişim uzmanlarına anket uygulanmıştır. Veriler, Basit Toplamlı Ağırlıklandırma (BTA; Simple Additive Weighting- SAW) ve Hiyerarşik Ağırlıklandırma (HA) yöntemleri kullanılarak değerlendirilmiştir. Hâlihazırda piyasada mevcut olan 24 adet BY teknolojik aracının her birinin, bilginin üretilmesi, depolanması, paylaşılması ve kullanılmasından oluşan BY’nin temel süreçlerine; sosyalleşme, dışsallaştırma, birleştirme ve içselleştirmeden oluşan açık-örtük bilgi dönüşüm süreçlerine katkısı tespit edilerek genel olarak BY’ye en fazla katkı sağlayan BY teknolojik araçları sıralanmıştır. BY’ye en fazla katkı sağlayan ilk beş araç sırasıyla Bilgi Kapısı, Belge Yönetim Sistemi, Doküman Yönetim Sistemi, e-Posta ile Tartışma Grupları ve Forumlar şeklinde ortaya çıkmıştır. Bu çalışmanın; yöneticilerin kendi organizasyonlarında bilgi yönetimi girişimi başlatmalarına yardımcı olabileceği, BY teknolojileri geliştiren firmalara sistem tasarımına yönelik fikir vereceği ve akademisyenler için ise çalışmalarında kullanabileceği ampirik veriler sunacağı değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bilgi Yönetim Sistemi, Basit Toplamlı Ağırlıklandırma, Hiyerarşik Ağırlıklandırma, Sınıflama, Yazılım Seçimi

Kaynakça

• Afshari, A., Mojahed, M. ve Yusuff, R.M. (2010). Simple Additive Weighting Approach to Personnel Selection Problem, International Journal of Innovation, Management and Technology, 1(5), 511-515.
• Agarwal, N.K. and Islam, M.A. (2014). Knowledge management implementation in a library: Mapping tools and technologies to phases of the KM cycle, VINE: The Journal of Information and KnowledgeManagement Systems, 44(3), 322-344.
• Albayrak, A. S. ve Yılmaz, Ş. K. (2009). Veri madenciliği: Karar Ağacı Algoritmaları ve İMKB Verileri Üzerine Bir Uygulama, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 31-52.
• Bhosale, M.D. (2016). Knowledge Management a Business Paradigm, International Journal of Advanced Research in Computer Science and Software Engineering, 6(4), 388-393.
• Binney, D. (2001). The Knowledge Management Spectrum - Understanding the KM Landscape, Journal of Knowledge Management, 5(1), 33-42.
• Brau, B. and Zaman, S. (2019). Impact of Implementation of Knowledge Management Tools on Organizational Performance in the Organizations of Bangladesh, International Journal of Management Sciences and Business Research, 8(2), 34-43.
• Chen, S.C., Yang, C.C., Lin, W.T., Yeh, T.M. and Lin, Y.S. (2007). Construction of Key Model For Knowledge Management System Using AHP-QFD For Semiconductor Industry in Taiwan, Journal of Manufacturing Technology Management, 18(5), 576-597.
• Çakır, S. ve Perçin, S. (2013). Çok Kriterli Karar Verme Teknikleriyle Lojistik Firmalarında Performans Ölçümü, Ege Akademik Bakış, 13(4), 449-459.
• eDEM. (2014). BilgiYönet Portalı Sözlüğü, TODAİE, Erişim Tarihi: 01.11.2014, www.edem.todaie.gov.tr/by/tr/sozluk.html.
• George, D. and Mallery, P. (2003). SPSS for Windows step by step: A Simple Guide and Reference. 11.0 update (4th ed.). Boston: Allyn & Bacon.
• Grimaldi, M. and Rippa, P. (2011). An AHP-Based Framework for Selecting Knowledge Management Tools to Sustain Innovation Process, Knowledge and Process Management, 18(1), 45–55.
• Heidenberger, K. and Stummer, C. (1999). Research and Development project selection and resource allocation: A Review of quantitative Modelling Approaches, ISMR. [Aktaran Palaz, H. ve Kovancı, A. (2008). Türk Deniz Kuvvetleri Denizaltılarının Seçiminin AHP ile Değerlendirilmesi, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 3(3), 53-60].
• Jalal, D. and Al-Debei, M.M. (2013). Developing and implementing a web portal success model, Jordan Journal of Business Administration, 9(1), 161-190.
• Kalkan, V.D. ve Keskin, H. (2005). KOBİ’lerde Bilgi Yönetimi Süreci ve Araçları: Literatür Değerlendirmesi ve Bir Araştırma, Bilgi Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, Güz, 35, 173-206.
• Laudon, K.C. and Laudon, J.P. (2006). Yönetim Bilgi Sistemleri, Çeviren Abdullah NARALAN, Prentice Hall.
• Mertins, K., Heisig, P. and Vorbeck, J. (2003). Knowledge Management: Concepts and Best Practices, 2nd Ed., Springer-Verlag, Berlin.
• Nonaka, I. (1994). A Dynamic Theory of Organizational Knowledge Creation, Organization Science, 5(1), 14-37.
• Nonaka, I. and Takeuchi, K. (1995). The Knowledge Creating Company: How Japanese Companies Create the Dynamics of Innovation, Oxford University Pres, Oxford.
• Önaçan, M.B.K. (2015). Organizasyonlar için bilgi yönetimi çerçevesi ve bilgi yönetim sistemi mimarisi önerisi: dOBLYN (Doküman ve Bilgi Yönetimi) (Tez No. 405913). [Doktora tezi, Ankara Üniversitesi] Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Önaçan, M.B.K. (2022). Türkiye’de kamu kurumlarında bilgi yönetimi unsurları ve teknoloji ilişkisi üzerine nitel bir araştırma: Bilgi işlem yöneticileri gözünden. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 58, 134 – 155.
• Rollett, H. (2003) Knowledge Management Processes and Technologies, Kluver academic Publishers, Boston/Dordrecht/London.
• Saaty, T. L. (2001). Decision Making with Dependence and Feedback, The Analytic Network Process, Pittsburgh: RWS Publications, 2nd Edition, USA. [Aktaran: Yavuz, S. (2012). Öğretmenlerin Otomobil Tercihlerinde Etkili Olan Faktörlerin Analitik Hiyerarşi Yöntemiyle Belirlenmesi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32(2), 29-46].
• Tapissier, E., Mantelet, F., and Aoussat, A. (2018). Choosing the right tools and practices to design a knowledge management system in a SME, Proceedings of International Design Conference - DESIGN 2018, 1697-1708. https://doi.org/10.21278/idc.2018.0190
• Volkan, I. (2005). Defining Priorities of Knowledge Management Tools in Turkey (TezNo. 181371). [Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi] Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.