ORYANTALİST GÖRÜŞLERİ ELEŞTİRİ AÇISINDAN İSLÂM-TÜRK ANSİKLOPEDİSİ

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 2, 145 - 159, 30.09.2023

Yunus Kocabıyık

https://doi.org/10.48139/aybukulliye.1343011

Öz

Oryantalistler İslam dini hakkında birçok araştırma yapmış ve bunların neticesinde fikirlerini ortaya koymuştur. Oryantalistlerin İslam dini hakkında fikirlerini bir araya getiren ve ülkemizde de Milli Eğitim Bakanlığı tarafından tercüme edilmesi sağlanarak yayınlanan İslam Ansiklopedisi bu çalışmaların en başta gelenlerinden biri olmuştur. Bu eser içerisinde yer alan oryantalistlerin iddialarına İslam dünyasının farklı kesimlerinden itirazlar yöneltilmiştir. Ülkemizde yayınlanan ancak sadece iki cildi basılan İslâm-Türk Ansiklopedisi de bu itirazların dile getirildiği yayınlardan biridir. İslâm-Türk Ansiklopedisi içerisinde yer alan bazı maddelerde, maddenin en sonunda oryantalistlerin iddialarına cevap vermek amacıyla ayrı bir başlık açılmış, burada oryantalistlerin iddiaları ve bunlara verilen cevaplara yer verilmiştir. İslâm-Türk Ansiklopedisi içerisinde oryantalistlerin hangi iddialarına ne şekilde cevap verildiği bu çalışmanın temel konusudur. İslâm-Türk Ansiklopedisi içerisinde oryantalistlere cevapların olduğu tespit edilen beş madde, oryantalistlerin iddiaları ve ansiklopedide yer alan cevaplar ile birlikte değerlendirilmektedir. Bu iddialar ve cevapların ilk defa bilimsel açıdan değerlendirilmesi çalışmamızı önemli kılmaktadır. Ayrıca bu hususun yanında iddia ve cevaplarda kullanılan dilin bilimsel ve ahlaki açıdan incelenmesi de çalışmamızın bir diğer konusu olmuştur.

Anahtar Kelimeler

İslâmi İlimler, İslâm-Türk Ansiklopedisi, MEB İslam Ansiklopedisi, Oryantalistler, Tenkit

The Criticism of Orientalist Views in Terms of Islamic-Turkish Encyclopedia

Öz

Orientalists have done a lot of research about the Islamic religion and have come up with ideas as a result of these research. The Encyclopedia of Islam, which brings together the ideas of Orientalists about the Islamic religion and is translated and published by the Ministry of National Education in Turkey, has been one of the foremost of these studies. Some objections have been raised from different parts of the Islamic world to the claims of the orientalists contained in this work. The Islamic-Turkish Encyclopedia, only two volumes of which can be published in Turkey, is also one of the publications in which these objections are expressed. Separate titles in the Islamic-Turkish Encyclopedia been determined at the end of the article in order to respond to the claims of orientalists, and here are the claims of orientalists and the answers given to them. The main subject of the study is which claims of orientalists are answered in the Islamic-Turkish Encyclopedia and in what way. The five articles identified as having answers to orientalists in the Islamic-Turkish Encyclopedia are evaluated together with the claims of orientalists and the answers contained in the encyclopedia. The scientific evaluation of these claims and answers is very important for our study. In addition to this issue, the scientific design of the methodology used in the claims and answers has also been another issue that our study has examined.

Anahtar Kelimeler

Islamic Sciences, Islamic-Turkish Encyclopedia, NME Islamic Encyclopedia, Orientalists, Criticism

Kaynakça

• KOMİSYON (1968). Abdullah. Abdülmuttalib. Türk Ansiklopedisi içinde (s. 35), 1, Milli Eğitim Basımevi.
• ARAR, İ. (1991). Mehmet Ali Ayni. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi içinde (ss. 273-5), 4, TDV Yayınları.
• AYKUT, A. (2001). İslam-Türk Ansiklopedisi. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi içinde (ss. 57-8), 13, TDV Yayınları.
• AYNİ, M. A. (1941-8). Abdullah b. Abbâs. İslâm-Türk Ansiklopedisi içinde (s.217), 2, Asar-ı İlmiyye Kütüphanesi Neşriyatı.
• BUHL, F. (1979). Muhammed. (Çev: Komisyon) İslâm Ansiklopedisi içinde (452-470 ss), 8, Milli Eğitim Basımevi.
• BUHL, F. (1950). Abdullah b. Abd Al-Muttalib. (Çev. Komisyon) İslâm Ansiklopedisi içinde (s. 29), 1, Milli Eğitim Basımevi.
• BUHL, F. (1950). Abdullah b. Al-Abbâs. (Çev. Komisyon) İslâm Ansiklopedisi içinde (ss. 25-6), 1, Milli Eğitim Basımevi.
• CAETANİ, L. (1924). İslam Tarihi. (Çev: Hüseyin Cahid Yalçın), Tanin Matbaası.
• DOĞRUL, Ö. R. (1941-8). A’cem. İslâm-Türk Ansiklopedisi içinde (ss. 49-53), 1, Asar-ı İlmiyye Kütüphanesi Neşriyatı.
• DOĞRUL, Ö. R. (1941-8). Âdem. İslâm-Türk Ansiklopedisi içinde (ss. 94-5), 1, Asar-ı İlmiyye Kütüphanesi Neşriyatı. EDİP, E. (1941-8). Abdullah b. Abbâs. İslâm-Türk Ansiklopedisi içinde (ss. 213-18), 2, Asar-ı İlmiyye Kütüphanesi Neşriyatı.
• MİRAS, K. (1941-8). Abdullah b. Abdulmuttalib. İslâm-Türk Ansiklopedisi içinde (ss. 240-1), 2, Asar-ı İlmiyye Kütüphanesi Neşriyatı.
• MİRAS, K. (1941-8). Âşûra. İslâm-Türk Ansiklopedisi içinde (ss. 604-14), 1, Asar-ı İlmiyye Kütüphanesi Neşriyatı.
• SELİGSOHN, M. (1950). Âdem. (Çev. Komisyon) İslâm Ansiklopedisi içinde (s.35), 1, Milli Eğitim Basımevi.
• UZUN, M. (1994). Ömer Rıza Doğrul. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi içinde (ss. 489-92), 9, TDV Yayınları.
• WENSİNCH, A. J. (1950). Âşûra. (Çev. Komisyon) İslam Ansiklopedisi içinde (s. 710), 1, Milli Eğitim Basımevi.
• YAZICI, N. (2020). Kamil Miras. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi içinde (ss 145-6), 30, TDV Yayınları.
• YÜCEL, A. (2016). Oryantalist Hadis Literatürü. İFAV Yayınları.