Ottoman Youth Associations and Their Legacy to the Republic

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 185 - 203, 31.03.2024

Orhan Avcı

https://doi.org/10.48139/aybukulliye.1425986

Öz

The Ottoman Youth Associations were established as an inspectorate under the Ministry of War during the First World War. As one of the institutions established by Enver Pasha during the war years, the Youth Associations had a field of activity aimed at providing military training to young people before they were conscripted. Within the existing borders of the Empire as of 1916, an organization was formed in which boys between the ages of 12-17 were called "Gürbüz" and young people up to the age of military service were called "Dinç".
In addition to certain physical training activities, these children and youth, especially the Dinçs, learned the basics of military training before entering military service. Thus, young people who reached the age of military service and were trained within this organization would be able to enter military life more easily and with more knowledge.
Throughout the First World War, the Inspectorate of Young People's Associations, with the efforts of the German Colonel von Hoff and Selim Sırrı Tarcan, carried out its activities in accordance with its purpose. The Ottoman Inspectorate of Young Associations, which also attracted attention with its magazine published from 1917 onwards, passed on an approach in line with its founding purpose as a legacy to Republican Turkey.

Anahtar Kelimeler

Youth Associations, Gürbüz Accosiations, Dinç Associations

Osmanlı Genç Dernekleri ve Cumhuriyet'e Mirası

Öz

Osmanlı Genç Dernekleri, Birinci Dünya Savaşı yıllarında Harbiye Nezareti'ne bağlı bir müfettişlik olarak kurulmuştur. Enver Paşa'nın savaş yıllarında oluşturduğu kurumlardan biri olarak Genç Dernekleri, silah altına alınmadan önce gençlere askerî eğitim görmelerini sağlama amacına yönelik bir faaliyet alanı vardı. İmparatorluğun 1916'dan itibaren mevcut sınırları içerisinde 12-17 yaş arasındaki erkek çocuklara "Gürbüz", askerlik çağına kadar olan gençlere de "Dinç" adının verildiği bir örgüt oluşturuldu.
Bu çocuklar ve gençler belirli beden eğitimi hareketleri yanında özellikle Dinçler askerî eğitimin temellerini askerlik hizmetine girmeden öğrenmekteydiler. Böylece askerlik çağı gelen ve bu teşkilatın içerisinde eğitilmiş gençler askerlik hayatına daha kolay ve daha çok bilgi ile dahil olabileceklerdi.
Birinci Dünya Savaşı boyunca Genç Dernekleri Müfettişliği, Alman Albay von Hoff ve Selim Sırrı Tarcan'ın çalışmalarıyla amacına uygun bir faaliyet sergilemiştir. 1917'den itibaren yayınlanan dergisi ile de dikkat çeken Osmanlı Genç Dernekleri Müfettişliği, kuruluş amacına uygun bir yaklaşımı Cumhuriyet Türkiyesi'ne miras olarak aktarmıştır.

Anahtar Kelimeler

Genç Dernekleri, Gürbüz Dernekleri, Dinç Dernekleri

Kaynakça

• Arşiv Belgeleri
• T.C. Genelkurmay, Askerî Tarih ve Stratejik Etüd Başkanlığı Arşivi (ATASE A.), Birinci Dünya Savaşı Koleksiyonu, Klasör: 1842, Dosya: 66, Fihrist: 1-19.
• ATASE A., Birinci Dünya Savaşı Koleksiyonu, Klasör: 1842, Dosya: 66, Fihrist: 1-5.
• ATASE A., Birinci Dünya Savaşı Koleksiyonu, Klasör: 1842, Dosya: 66, Fihrist: 1-6.
• ATASE A., Birinci Dünya Savaşı Koleksiyonu, Klasör: 1842, Dosya: 66, Fihrist: 1-7.
• ATASE A, Birinci Dünya Savaşı Koleksiyonu, Klasör: 1842, Dosya: 66, Fihrist: 1-14.
• ATASE A., Birinci Dünya Savaşı Koleksiyonu, Klasör: 1842, Dosya: 66, Fihrist: 1-16).
• ATASE A., Birinci Dünya Savaşı Koleksiyonu, Klasör: 1842, Dosya: 66, Fihrist: 1-17
• ATASE A., Birinci Dünya Savaşı Koleksiyonu, Klasör: 1842, Dosya: 66, Fihrist: 1-3.
• ATASE A., Birinci Dünya Savaşı Koleksiyonu, Klasör: 1842, Dosya: 66, Fihrist: 1-26.
• ATASE A., Birinci Dünya Savaşı Koleksiyonu, Klasör: 1842, Dosya: 66, Fihrist: 1-19.
• ATASE A., Birinci Dünya Savaşı Koleksiyonu, Klasör: 1842, Dosya: 66, Fihrist: 1-20.
• ATASE A., Birinci Dünya Savaşı Koleksiyonu, Klasör: 1842, Dosya: 66, Fihrist: 1-22.
• Akcan, E. (2018) "İki Dünya Savaşı Arasında Türkiye'de Gençlik Teşkilatı Oluşturmaya Dönük Bazı Tasavvurlar ve Teşebbüsler", Belleten, 81 (292), s. 1001-1030.
• Akcan, E. (2017) İşgal İstanbulunda İzcilik Teşkilatı, Osmanlı İstanbul'u V, Uluslararası Osmanlı İstanbulu Sempozyumu, Bildiriler, 19-21 Mayıs, İstanbul, 29 Mayıs Üniversitesi, s. 233-252.
• Akcan, E. (2013) İttihat ve Terakki'nin Paramiliter Gençlik Örgütleri, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Konya.
• Angı H. (t.y.) Marşlarda-Türkülerde Atatürk, y.y.
• Avcı, O. (2004). Irak'ta Türk Ordusu (1914-1918), Ankara, Vadi Yayınları.
• Balcıoğlu, M. (1992) Osmanlı Genç Dernekleri, Türk Kültürü, Sayı: 346, Şubat, s. 199-209.
• Balcıoğlu, M. (1999) Osmanlı Genç Derneklerinden İnkılap Gençleri Derneklerine, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 15/43, s. 139-162.
• Başkutlu, S. (2023) Genç Almanya Birliği "Jungdeutscland - Bund"un (JDB) Yöneticilerinden Heinrich Leonhard Emanuel von Hoff'un Osmanlı Devleti Bünyesindeki Faaliyetleri, Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 16/Mayıs s. 77-108.
• Bereket, C. (1950) 75 Yaşındaki Genç Selim Sırrı, Dost Gözile 75 Yaşında Genç Selim Sırrı Tarcan, Ülkü Basımevi, y.y.
• Beşikçi, M. (2025) Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı Seferberliği, İstanbul, Türkiye İş Bankası Yayını.
• Genç Dernekleri Teşkili Hakkında Kanun-ı Muvakkat ve Talimatname, (1332), İstanbul.
• Harbiye Nezareti’ne Merbut Osmanlı Güç Dernekleri Talimatı, (1330), İstanbul, Matbaa-i Askeriyye. Kahraman, A. (1995) Osmanlı Devleti'nde Spor, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayını.
• Karabekir, K. (1988), İstiklal Harbimiz, İstanbul, Merk Yayıncılık.
• Osmanlı Genç Dernekleri, (1335) Genç Dernekleri Talim Meydanlarının Sûret-i İntihabı ve Tanzimi, İstanbul.
• Osmanlı Genç Dernekleri, (1336) Harbiye Nezareti'nin Müsa'adesiyle Genç Dernekleri Müfettiş-i Umumiliği Tarafından Ayda Bir Neşrolunur Terbiyevî ve İctimaî Mecmuadır. 2/21, 1 Şubat.
• Osmanlı Genç Dernekleri, (1333) Genç Dernekleri Müfettiş-i Umûmîliği Tarafından Ayda Bir Neşrolunur Terbiyevî ve İçtimaî Mecmuadır, 1/1, Eylül.
• Osmanlı Genç Dernekleri, (1334) 1/9, 1 Mayıs.
• Süerdem, İ. H. (2004) Anılarım (Osmanlı'dan Cumhuriyet'e), Hazırlayan: Orhan Avcı, Ankara, Bilge Yayınları.
• [Tarcan], S. S. (1334) Terbiye-i Bedeniye ve Oyun Meydanları, Osmanlı Genç Dernekleri, 1/7, 1 Mart.
• [Tarcan], S. S. (1333a) Fazilet İttihadı (Tugendbund) ve Alman Millî Jimnastikleri 1808, Osmanlı Genç Dernekleri, Genç Dernekleri Müfettiş-i Umûmîliği Tarafından Ayda Bir Neşrolunur Terbiyevî ve İçtimaî Mecmuadır, Sene1/1, Eylül.
• [Tarcan], S. S. (1333b) Genç Dernekleri ve Yanlış Telakkiler, Osmanlı Genç Dernekleri, Genç Dernekleri Müfettiş-i Umûmîliği Tarafından Ayda Bir Neşrolunur Terbiyevî ve İctimâî Mecmuadır, 1/1Eylül.
• Toprak, Z. (1985) II Meşrutiyet Dönemi’nde Paramiliter Gençlik Örgütleri, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ans., II, İstanbul.
• Tuğluoğlu, F. (2015) II. Meşrutiyet Döneminde Milliyetçi Bir Çocuk Dergisi: Talebe Defteri (1913-1919), Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 15/30, Bahar.
• Türk Ansiklopedisi, (1981) C. 30, Ankara.
• Ünaydın, R. E. (1950) Atina Büyükelçisi Edip Ruşen Eşref’in 2 Nisan 1949'da Selim Sırrı Tarcan'a Yolladığı Mektup, Dost Gözile 75 Yaşında Genç Selim Sim Tarcan, y.y, 1950, s. 42;
• von Hoff, (1333) Genç Dernekleri'nin Şimdiye Kadar Teşkilat ve Tevsii, Osmanlı Genç Dernekleri, Genç Dernekleri Müfettiş-i Umûmîliği Tarafından Ayda Bir Neşrolunur Terbiyevî ve İctimâî Mecmuadır, 1/1, Eylül.
• von Hoff, (1334) Genç Dernekleri, Ehemmiyeti, Maksadı Nedir? Ne Suretle Çalışacaktır? İstanbul.
• Yamak, S. (2009) II. Meşrutiyet Dönemi'nde Paramiliter Gençlik Örgütleri, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
• Yenal, U. (1969) Türk Sporunun Dünü Bugünü ve Yarını, Ankara.